Vì sao bước sang thế kỷ 20 châu Á được mệnh danh là châu Á thức tỉnh?

Trắc nghiệm: Vì sao bước sang thế kỷ 20 châu Á được mệnh danh là châu Á thức tỉnh?

A. Vì tất cả các nước châu Á có nền kinh tế phát triển.

B. Vì chế độ phong kiến không còn tồn tại ở châu Á.

C. Vì phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ.

D. Vì ở châu Á có nhiều nước giữ vai trò quan trọng trên trường quốc tế.

Trả lời:

Đáp án đúng là: C. Vì phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ.

Bước sang thế kỉ XX, châu Á được mệnh danh là “châu Á thức tỉnh” vì phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ. Các nước lần lượt giành được độc lập.

Cùng Top lời giải tìm hiểu về tình hình của châu Á trong khoảng thế kỉ 20 nhé!

1. Những điều cần biết về châu Á

a. Các khu vực ở châu Á

Vùng đất châu Á bát ngát xa thẳm, để cho thuận lợi nhận biết, chiếu theo vị trí và hướng địa lí, đem châu Á chia làm 6 khu vực là Đông Á, Nam Á, Đông Nam Á, Trung Á, Tây Á và Bắc Á. Môi trường tự nhiên và hoạt động loài người của các vùng đất này mỗi nơi có đặc sắc riêng.

b. Vị trí địa lý của châu Á

- Địa thế châu Á lên xuống rất lớn, khoảng giữa cao, bốn phía chung quanh thấp. Vùng đất phía đông có một dãy quần đảo hình vòng cung nhiều kiểu khác nhau dài từ nam đến bắc. Chiều cao cách mặt phẳng nước biển trung bình chừng 950 mét, là một châu lục có địa thế cao nhất trên thế giới trừ châu Nam Cực ra. Núi, cao nguyên, gò đồi chiếm chừng 3/4 tổng diện tích, trong đó có 1/3 khu vực chiều cao cách mặt phẳng biển trên 1000 mét. Đỉnh núi cao trên 8.000 mét so với mặt phẳng biển trên thế thế giới

- Đồng bằng chiếm 1/4 tổng diện tích, ước tính hơn 10 triệu km². 

- Ở mặt bên ngoài của núi và cao nguyên phân bố đồng bằng diện tích rộng lớn

- Châu Á không những lên xuống hai đầu trên đất liền, lại còn quần đảo hình vòng cung ở rìa phía đông đất liền và bộ phận đáy biển ở Thái Bình Dương cũng đồng dạng xuất hiện lên xuống hai đầu, mạch núi trên quần đảo tồn tại xen kẽ theo cùng với rãnh đại dương sâu nhất. Chênh lệch cao thấp của đỉnh núi cao nhất châu Á và rãnh đại dương sâu nhất ở vùng biển lân cận chừng 20km.

c. Khí hậu của châu Á

Đất liền châu Á vượt qua 3 miền khí hậu nhiệt đới, ôn đới, hàn đới. Đặc trưng chủ yếu của khí hậu là các loại hình khí hậu đa dạng phức tạp, có khí hậu gió mùa điển hình và tính lục địa rõ rệt. Phía nửa đông nam của Đông Á là miền gió mùa á nhiệt đới và ôn đới ẩm ướt, Đông Nam Á và Nam Á là miền gió mùa nhiệt đới ẩm ướt. Trung Á, Tây Á và Đông Á nội lục là vùng đất khô cạn. Khoảng giữa miền gió mùa ẩm ướt trở lên và miền khô hạn nội lục cùng với phần lớn Bắc Á là vùng đất nửa ẩm ướt nửa khô cạn.

d. Nền văn hóa ở châu Á

Bởi vì vùng đất khu vực châu Á rộng lớn, dân tộc đông nhiều, tính đa dạng của văn hoá rất mạnh, độ sai biệt rất lớn, cho nên gần như không có "văn hoá châu Á" thống nhất. Tất cả tôn giáo mang tính thế giới đều sản sinh ở châu Á, như Cơ Đốc giáo, Phật giáo, Hồi giáo và Ấn Độ giáo. Trước khi mở đầu Cách mạng công nghiệp vào thế kỉ XVIII, bởi vì trung tâm kinh tế của thế giới ở châu Á, cho nên phần lớn thành tựu kĩ thuật của loài người đều sản sinh ở châu Á. 

Đầu năm 3000 trước Công nguyên, người châu Á đã phát minh kĩ thuật đốt nung đồ gốm và đúc rèn quặng, người Sumer ở châu Á đã phát minh đầu tiên công trình tưới nước bằng văn tự và có hệ thống, dân tộc du mục ở Trung Á đã phát minh yên ngựa, dây cương ngựa và bánh xe, người Trung Quốc đã phát minh đồ sứ, bàn đạp ngựa, thuốc súng, la bàn, kĩ thuật làm giấy và kĩ thuật in ấn, đồng thời trồng trọt lúa gié sớm nhất. Người Ấn Độ và người Arabi đã phát minh kĩ thuật tính toán hệ thập phân. Các loại kĩ thuật y dược mang tính địa phương ở châu Á dù cho đến ngày nay cũng vô cùng hữu hiệu, vẫn sử dụng ở rất nhiều khu vực.

Rất nhiều nhạc cụ ở phương tây và phương đông là có cùng một nguồn gốc, cho nên giống nhau vô cùng, thí dụ như vĩ cầm và nhị hồ (đàn nhị), guitar và đàn tì bà, ô-boa và suona, sáo phương đông và phương tây gần giống nhau. Thực ra những nhạc cụ này đa số đều là bắt nguồn ở vùng đất Trung Đông. Văn hoá của các dân tộc châu Á như Trung Quốc, Arabi và Ấn Độ có ảnh hưởng cực kì to lớn đối với văn hoá thế giới.

2. Tình kình kinh tế, chính trị của Châu Á vào thế kỉ XX

- Cao trào giải phóng dân tộc diễn ra ở Châu Á. Cuối những năm 50 phần lớn các nước châu Á giành được độc lập. Sau đó hầu như trong suốt nửa thế kỉ XX, tình hình châu Á lại không ổn định

- Sau chiến tranh lạnh lại xảy ra xung đột li khai, khủng bố ở một số nước.

- Từ nhiều thập kỉ qua, một số nước đạt được tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế như Trung Quốc, Hàn Quốc, Xing-ga-po…Ấn độ là tiêu biểu với cuộc “cách mạng Xanh” trong nông nghiệp

* Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc

- Từ sau chiến tranh thế giới thứ 2, một cao trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ ở Châu Á, nhiều nước đã giành đc chính quyền như : T.Quốc, Ấn Độ, In-đô-nê-xia,...

- Tuy nhiên từ cuối những năm 50, tình hình Châu Á ko ổn định do :

+ Các cuộc chiến tranh xâm lược của các nước đế quốc

+ Cuộc xung đột tranh chấp biên giới, lãnh thổ

+ Các phong trào li khai, khủng bố dã man.

* Phát triển kinh tế xã hội

- Nhiều nước châu Á đã đạt được sự phát triển nhanh chóng về kinh tế tiêu biểu như : Nhật Bản, Hàn Quốc, Xin-ga-po,...

- Ấn Độ là một trường hợp tiêu biểu với cuộc "cách mạng xanh" trong công nghiệp phát triển mạnh ngành công nghiệp phần mềm, thép, xe hơi...