logo

Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo

Câu hỏi: Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo?

A. Tần số ánh sáng    

B. Bước sóng của ánh sáng

C. Chiết suất của một môi trường   

D. Vận tốc của ánh sáng 

Trả lời 

Đáp án đúng: B. Bước sóng của ánh sáng

Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo Bước sóng của ánh sáng

Giao thoa là một đặc trưng vật lý của sóng, quá trình vật lý nào gây ra được hiện tượng giao thoa là quá trình sóng. Hiện tượng giao thoa ánh sáng là một chứng minh ánh sáng có tính chất sóng.

Cùng Top lời giải tìm hiểu nội dung Hiện tượng giao thoa ánh sáng dưới đây nhé


I. Hiện tượng giao thao ánh sáng 

1. Thí nghiệm I- âng về giao thoa ánh sáng

Chiếu ánh sáng từ đèn D, qua kính lọc sắc K đến nguồn S. Từ nguồn S ánh sáng được chiếu đến hai khe hẹp S1 và S2 thì ở màn quan sát phía sau hai khe hẹp thu được một hệ gồm các vân sáng, vân tối xen kẽ nhau đều đặn. Hiện tượng trên được gọi là hiện tượng giao thoa ánh sáng.

[CHUẨN NHẤT] Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo

2. Điều kiện để có giao thoa ánh sáng

  - Nguồn S phát ra sóng kết hợp, khi đó ánh sáng từ các khe hẹp S1 và S2 thỏa là sóng kết hợp và sẽ giao thoa được với nhau. Kết quả là trong trường giao thoa sẽ xuất hiện xen kẽ những miền sáng, miền tối. Cũng như sóng cơ chỉ có các sóng ánh sáng kết hợp mới tạo ra được hiện tượng giao thoa.

  - Khoảng cách giữa hai khe hẹp phải rất nhỏ so với khoảng cách từ màn quan sát đến hai khe.

3. Xác định vị trí các vân sáng, vân tối 

Để xét xem tại điểm M trên màn quan sát là vân sáng hai vân tối thì chúng ta cần xét hiệu quang lộ từ M đến hai nguồn (giống như sóng cơ học).

[CHUẨN NHẤT] Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo (ảnh 3)

 

[CHUẨN NHẤT] Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo (ảnh 2)

Từ hình vẽ ta có

[CHUẨN NHẤT] Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo (ảnh 4)

  Do khoảng cách từ hai khe đến màn rất nhỏ so với D và khoảng cách từ M đến O cũng rất nhỏ so với D (hay a, x << D) nên ta có công thức gần đúng:

[CHUẨN NHẤT] Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo (ảnh 5)
[CHUẨN NHẤT] Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng để đo (ảnh 6)

II. Ứng dụng của hiện tượng giao thoa ánh sáng

Như đã nói ở trên, giao thoa ánh sáng là một hiện tượng thường gặp trong đời sống hàng ngày mà có thể bạn đã từng nhìn thấy rất nhiều nhưng không nhận ra. Chính vì vậy trong bài viết hôm nay chúng mình sẽ cùng bạn đi tìm hiểu về một vài ứng dụng thường gặp của hiện tượng giao thoa ánh sáng này nhé!

Đèn pin chiếu sáng lên tường tạo thành vệt sáng, đây có phải hiện tượng giao thoa ánh sáng không?

Không. Vệt sáng trên tường sau khi chiếu ánh sáng từ đèn pin siêu sáng tạo ra không phải là hiện tượng giao thoa ánh sáng bởi chúng không tạo thành những mảng màu sáng tối khác nhau. Hơn nữa đây chỉ là 1 nguồn sáng nhất định, ánh sáng này là 1 chùm tia sáng song song nên không phải là hiện tượng giao thoa.

Hiện tượng cầu vồng xuất hiện sau mưa

Có thể nhiều người không biết nhưng cầu vồng chính là một hiện tượng phổ biến nhất cho sự giao thoa ánh sáng. Như chúng ta đã biết, ánh sáng của mặt trời là ánh sáng trắng và là sự tổng hợp của tất cả các ánh sáng đơn sắc trong vùng nhìn thấy. Do vậy mà cầu vồng chính là hiện tượng tán sắc của các ánh sáng tráng của Mặt Trời khi gặp khúc xạ thì phản xạ qua những giọt nước mưa. Chính vì vậy mà sau mưa mà xuất hiện nắng thì sẽ có hiện tượng cầu vồng.

Lớp váng dầu mỡ trên mặt nước 

Khi ánh sáng của mặt trời chiếu vào lớp dầu mỡ sẽ xuất hiện một sóng phản xạ ở ngay bề mặt của lớp váng này. Một sóng ánh sáng sau khi khúc xạ vào bên trong lớp váng ngay lập tức sẽ bị phản xạ ở mặt dưới rồi trở lại mặt trên. Hai sóng này gặp nhau ở bề mặt bên trên và giao thoa với nhau. Hơn nữa, ánh sáng trắng của mặt trời có nhiều ánh sáng đơn sắc có bước sóng và tần số khác nhau nên vân sáng của ánh sáng đơn sắc không trùng với nhau mà ngược lại sẽ cho những quảng phổ có màu sắc sực sỡ.

icon-date
Xuất bản : 09/10/2021 - Cập nhật : 09/10/2021