Tuyển tập 30 bài thơ hồ xuân hương về tình yêu, cuộc sống, nỗi niềm hay nhất

Hồ Xuân Hương được biết đến là một nữ tài tử nổi tiếng thời phong kiến. Trong thời đại chỉ có đàn ông được đi học, tài năng của bà lại được đấng mày râu kính nể, được ca tụng là “bà chúa thơ Nôm”. Văn thơ của bà chủ yếu nói về vẻ đẹp, số phận người phụ nữ và tức cảnh sinh tình. Bà đã để lại rất nhiều những tác phẩm có giá trị, ngay bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu về Tuyển tập 30 bài thơ hồ xuân hương về tình yêu, cuộc sống, nỗi niềm hay nhất qua bài viết dưới đây!

I. Hồ Xuân Hương là ai?

Hồ Xuân Hương là một thi sĩ sống ở giai đoạn cuối thế kỷ XVIII và đầu thế kỷ XIX, mà hiện tại vẫn khiến nhiều học giả tranh cãi. Trong nền văn học trung đại Việt Nam, Hồ Xuân Hương là một hiện tượng đặc biệt, được đánh giá cao về khí chất và bản lĩnh.

Hồ Xuân Hương là một phụ nữ thông minh. Bà giao du rộng rãi với bạn bè nhất là đối với những bạn bè ở làng thơ văn, các nhà nho. Nữ sĩ còn là người từng đi du lãm nhiều danh lam thắng cảnh của đất nước.

Bà sinh năm 1772 tại Thăng Long có nguyên danh Hồ Phi Mai với biểu tự Xuân Hương, trong cuốn Giai nhân dị mặc chép rằng nhà thơ là con gái của Sinh đồ Hồ Phi Diễn, quê ở Nghệ An.

Năm mười ba tuổi, sau khi thân phụ mất thì Hồ Xuân Hương theo mẹ về làng Thọ Xương đi học rồi ở nhà giúp việc. Bà có một tuổi thơ êm đềm ở dinh thự Cổ Nguyệt đường ven hồ Tây, khi ấy là nơi xa hoa bậc nhất Đàng Ngoài.

Mẹ bà đã tái hôn với người khác sau khi mãn tang chồng, mặc dù sống trong ràng buộc bởi lễ giáo phong kiến nhưng Hồ Xuân Hương vẫn có được tư chất thông minh và hiếu học, điều này được bộc lộ ở khả năng sáng tác tuyệt vời của bản thân.

Là một phụ nữ tài hoa có cá tính mạnh mẽ nhưng đời tư lại có nhiều bất hạnh. Hồ Xuân Hương lấy chồng muộn mà đến hai lần đi lấy chồng, hai lần đều làm lẽ, cả hai đều ngắn ngủi và không có hạnh phúc. Tuy nhiên, theo tài liệu của GS Hoàng Xuân Hãn và ông Lê Xuân Giáo thì nữ sĩ có tới 3 đời chồng chứ không phải hai: Tổng Cóc, Ông Phủ Vĩnh  Tường, và cuối cùng là quan Tham hiệp trấn Yên Quảng Trần Phúc Hiến.

>>> Tham khảo: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương qua bài Tự tình 2

II. Tuyển tập 30 bài thơ hồ xuân hương về tình yêu, cuộc sống, nỗi niềm hay nhất

1. Cảnh thu

Thánh thót tàu tiêu mấy giọt mưa,

Bút thần khôn vẽ cảnh tiêu sơ,

Xanh om cổ thụ tròn xoe tán,

Trắng xóa tràng giang phẳng lặng tờ.

Bầu dốc giang sơn say chấp rượu,

Túi lưng phong nguyệt nặng vì thơ

Cho hay cảnh cũng ưa người nhỉ,

Thấy cảnh ai mà chẳng ngẩn ngơ.

2. Bánh trôi nước

Thân em vừa trắng lại vừa tròn,

Bảy nổi ba chìm với nước non.

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

3. Chơi khán đài

Êm ái chiều xuân tới Khán Đài

Lâng lâng chẳng bợn chút trần ai

Bốn mùa triêu mộ, chuông gầm sóng

Một vũng tang thương, nước lộn trời

Bể ái ngàn trùng khôn tát cạn

Nguồn ân trăm trượng dễ khơi vơi

Nào là cực lạc là đâu tá?

Cực lạc là đây, chín rõ mười

4. Động Hương tích

Bày đặt kìa ai khéo khéo phòm,

Nứt ra một lỗ hỏm hòm hom.

Người quen cõi Phật chen chân xọc,

Kẻ lạ bầu tiên mỏi mắt dòm.

Giọt nước hữu tình rơi thánh thót,

Con thuyền vô trạo cúi lom khom.

Lâm tuyền quyến cả phồn hoa lại,

Rõ khéo trời già đến dở dom.

5. Hoạ Nhân

Vài hàng chữ gấm chạnh niềm châu,

Nghĩ tưởng năm canh nguyệt hé lầu.

Lá nhuộm thức lam thêm vẻ thẹn,

Sương pha khói biếc rộn thêm sầu.

Thẩn thơ trước viện, nhà khoe gió,

Đồng vọng bên tai, địch thét đâu,

Ướm hỏi trăng già khe khắc bấy,

Trêu nhau chi những sợi cơ cầu.

6. Hỏi Trăng

Một trái trăng thu chín mõm mòm,

Nảy vừng quế đỏ đỏ lòm lom!

Giữa in chiếc bích khuôn còn méo,

Ngoài khép đôi cung cánh vẫn khòm.

Ghét mặt kẻ trần đua xói móc,

Ngứa gan thằng Cuội đứng lom khom.

Hỡi người bẻ quế rằng ai đó,

Đó có Hằng Nga ghé mắt dòm.

7. Duyên Kỳ Ngộ

Nghìn dặm có duyên sự cũng thành,

Xin đừng lo lắng hết xuân xanh.

Tấc gang tay họa thơ không dứt,

Gần gũi cung dương lá vẫn lành.

Tên sẵn bút đề dường chĩnh chện,

Trống mang dùi cắp đã phanh phanh.

Tuy không thả lá trôi dòng ngự.

8. Chùa sài sơn

Khen thay con tạo khéo khôn phàm

Một đố giương ra biết mấy ngàn

Triền đá cỏ leo sờ rậm rạp

Lạch khe nước rỉ mó lam nham

Một sư đầu trọc ngồi khua mõ

Hai tiểu lưng tròn đứng giữ am

Đến nơi mới biết rằng Thánh Hoá

Chồn chân mỏi gối hãy còn ham

9. Vấn nguyệt

Trải mấy thu nay vẫn hãy còn,

Cớ sao khi khuyết lại khi tròn?

Hỏi con Bạch Thố đà bao tuổi?

Hỏi chị Hằng Nga đã mấy con?

Đêm tối cớ sao soi gác tía?

Ngày xanh còn thẹn mấy vầng tròn.

Năm canh lơ lửng chờ ai đó?

Hay có tình riêng mấy nước non?

10. Dữ phạm tế tửu xướng họa kỳ 2

Kìa ai tỉnh, kìa ai say

Kìa ai ghẹo nguyệt giữa ban ngày

Khoan khoan xin hãy dừng tay lại

Chớ mó hang hùm nữa mất tay

11. Đề nhị mĩ nhân đồ

Ấy bao nhiêu tuổi hỡi cô mình

Chị cũng xinh mà em cũng xinh

Trăm vẻ như in tờ giấy trắng

Ngàn năm còn mãi cái xuân xanh

Phiếu mai chăng dám đường kia nọ

Bồ liễu thôi đành phận mỏng manh

Có một thú vui sao chẳng vẽ

Trách người thợ ấy khéo vô tình

12. Mời trầu

Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi

Này của Xuân Hương mới quệt rồi

Có phải duyên nhau thì thắm lại

Đừng xanh như lá, bạc như vôi

13. Thương Thay Phận Gái

Thương thay phận gái cũng là người

Nỡ bỏ xuân xanh quá nửa đời

Ông Nguyệt nỡ nào trêu quải mãi

Chị Hằng khéo nhẽ éo le thôi

Hoa còn phong nhụy ong ve vãn

Gió đã phai hương bướm tả tơi

Quá ngán thợ trời ghê gớm bấy

Xuân xanh được mấy chút thương ôi

14. Thương Ôi Phận Gái

Thương ôi phận gái cũng là chồng

Ghét bỏ nhau chi hỡi Nguyệt ông

Rồng tắm ao tù từng phận tủi

Mưa gieo xuống giếng uổng lòng mong

Xót thân hoa nở song lầm cát

Thẹn mặt trần ai đứng giữa vòng

 u hẳn tiền nhân sao đấy tá

Thôi đành một kiếp thế cho xong

15. Lấy chồng chung

Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng

Chém cha cái kiếp lấy chồng chung

Năm chừng mười họa hay chăng chớ

Một tháng đôi lần có cũng không

Cố đấm ăn xôi xôi lại hỏng

Cầm bằng làm mướn mướn không công

Nỗi này ví biết dường này nhỉ

Thời trước thôi đành ở vậy xong

16. Thương

Há dám thương đâu kẻ có chồng,

Thương vì một nỗi hãy còn không.

Thương con cuốc rũ kêu mùa Hạ,

Thương cái bèo non giạt bể Đông.

Thương cha mẹ nhện vương tơ lưới,

Thương vợ chồng Ngâu cách mặt sông.

ấy thương quân tử thương là thế,

Há dám thương đâu kẻ có chồng...

17. Thân Phận Người Đàn Bà

Hỡi chị em ơi có biết không

Một bên con khóc một bên chồng.

Bố cu lổm ngổm bò trên bụng,

Thằng bé hu hơ khóc dưới hông.

Tất cả những là thu với vén

Vội vàng nào những bống cùng bông.

Chồng con cái nợ là như thế,

Hỡi chị em ơi có biết không?

18. Vô âm Nữ

Mười hai bà mụ ghét gì nhau

Đem cái xuân tình cắm ở đâu

Rúc rích thây cha con chuột nhắt

Vo ve mặc mẹ cái ong bầu

Nào ai biết được vông hay tróc

Nọ kẻ chia ra cuống mấy đầu

Thôi thế thời thôi thôi cũng rảnh

Trăm năm càng khỏi tiếng làm dâu

19. Thu Vũ (Mưa Thu)

Trời cách mây mù thảm chả xanh,

Mưa thu sân vắng giọt buồn tanh.

Đầu cành cây héo châu dài vắn,

Trên lá tiêu vàng tiếng chậm thanh.

Hát dứt đê mê mơ vạn dặm,

Sầu giăng quạnh quẽ nỗi năm canh.

Khuê sâu rất khổ mày hoa ấy,

Vẻ mặt buồn thương vẽ chẳng thành.

20. Tát Nước

Đang cơn nắng cực chửa mưa tè,

Rủ chị em ra tát nước khe.

Lẽo đẽo chiếc gầu ba góc chụm,

Lênh đênh một ruộng bốn bờ be.

Xì xòm đáy nước mình nghiêng ngửa,

Nhấp nhổm bên ghềnh đít vắt ve.

Mải việc làm ăn quên cả mệt,

Dạng háng một lúc đã đầy phè.

21. Canh khuya

Canh khuya văng vẳng trống canh dồn

Trơ cái hồng nhan mấy nước non

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn

Xiên ngang mặt đất rêu từng đám

Đâm toạc chân mây đá mấy chòm

Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại

Mảnh tình son trẻ tí con con.

22. Tình Có Theo Ai

Tình có theo ai nhớ lấy lời

Những lời vàng đá phải lời chơi

Đường tuy nửa bước xa ngàn dặm

Duyên chửa trăm năm cũng một đời

Tần Tấn đã đành duyên gặp gỡ

Ngô Lào chi quản chuyện xa xôi

Trăng thề muôn kiếp trơ trơ đó

Tình có theo ai nhớ lấy lời

23. Đánh Cờ

Chàng với thiếp đêm khuya trằn trọc,

Ðốt đèn lên đánh cuộc cờ người.

Hẹn rằng đấu trí mà chơi,

Cấm ngoại thuỷ không ai được biết.

Nào tướng sĩ dàn ra cho hết,

Ðể đôi ta quyết liệt một phen.

Quân thiếp trắng, quân chàng đen,

Hai quân ấy chơi nhau đà đã lửa.

Thoạt mới vào chàng liền nhảy ngựa,

Thiếp vội vàng vén phứa tịnh lên.

Hai xe hà, chàng gác hai bên,

Thiếp thấy bí, thiếp liền ghểnh sĩ.

Chàng lừa thiếp đương khi bất ý,

Ðem tốt đầu dú dí vô cung,

Thiếp đang mắc nước xe lồng,

Nước pháo đã nổ đùng ra chiếu.

Chàng bảo chịu, thiếp rằng chẳng chịu,

Thua thì thua quyết níu lấy con.

Khi vui nước nước non non,

Khi buồn lại giở bàn son quân ngà.

24. Tặng Tình Nhân

Rắp hỏi chơi đây những thẹn thùng

Chữ tình ai nỡ dứt cho xong

Những người trong cuộc nhiều người lạ

Là của trên đời vốn của chung

Duyên phận ngán thay thân yểu điệu

Tài hoa gầy cả mặt anh hùng

Này thơ ai tặng ai ai đó

Gặp gỡ rồi ra họa có không

25. Có Tình Yêu Nào Mà Không Đau

Có tình yêu nào mà không đau

Đã yêu chất chứa sẵn vui sầu

Em ơi, anh nén lòng anh lại

Chưa dám, gặp em, ngỏ một câu

Đốt ngún hồn anh như lửa thầm

Bao năm bao tháng mối tình câm

Yêu em tha thiết, yêu da diết

Như ủ hầm sâu rượu sủi tăm

Như rượu lưu niên càng ngấm say…

Em yêu! Nghiêng bóng đẹp đôi mày

Tóc mun nghiêng bóng mành tơ nhẹ

Ru dịu lòng anh trong phút giây

Tình mạnh hơn đời, mặn muối đời

Yêu em say đắm, chết khôn nguôi

Gặp nhau một thuở, tình ngàn thuở

Hôn nắng mùa em, anh cháy môi

26. Hữu Cảm

Thảm hại chiều xuân chẳng nể nhau

Yêu hoa chi để với hoa sầu

Nửa sân phong nguyệt chưa chồi ngọc

Một bức thư tình lặng hạt châu

Hồn bướm năm canh bầu bạn thỏ

Cầu ô muôn kiếp vợ chồng Ngâu

Tương tư biết thuở nào khuây khỏa

Giọt nước duềnh Tương đã đến đâu

27. Tự tình 1

Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom,

Oán hận trông ra khắp mọi chòm.

Mõ thảm không khua mà cũng cốc,

Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om.

Trước nghe những tiếng thêm rầu rỉ,

Sau giận vì duyên để mõm mòm.

Tài tử văn nhân ai đó tá?

Thân này đâu đã chịu già tom!

28. Tự tình 2

Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,

Trơ cái hồng nhan với nước non.

Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn,

Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám.

Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.

Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,

Mảnh tình san sẻ tí con con!

29. Tự tình 3

Chiếc bánh buồn vì phận nổi nênh,

Giữa dòng ngao ngán nỗi lênh đênh.

Lưng khoang tình nghĩa dường lai láng,

Nửa mạn phong ba luống bập bềnh.

Cầm lái mặc ai lăm đỗ bến,

Giong lèo thây kẻ rắp xuôi ghềnh.

Ấy ai thăm ván cam lòng vậy,

Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh.

30 Đánh Đu

Bốn cột khen ai khéo khéo trồng,

Người thì lên đánh kẻ ngồi trông,

Trai co gối hạc khom khom cật

Gái uốn lưng ong ngửa ngửa lòng.

Bốn mảnh quần hồng bay phấp phới,

Hai hàng chân ngọc duỗi song song.

Chơi xuân đã biết xuân chăng tá.

Cọc nhổ đi rồi, lỗ bỏ không!

------------------------------------

Vậy là bên trên chúng ta đã đi tìm hiểu về Tuyển tập 30 bài thơ hồ xuân hương về tình yêu, cuộc sống, nỗi niềm hay nhất. Qua đây, ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế của bà qua các tác phẩm.