Tương quan giữa đồng hóa và dị hóa phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Cùng Top lời giải trả lời chi tiết, chính xác câu hỏi: “Tương quan giữa đồng hóa và dị hóa phụ thuộc vào những yếu tố nào?” và đọc thêm phần kiến thức tham khảo giúp các bạn học sinh ôn tập và tích lũy kiến thức bộ môn Sinh học 8

Trả lời câu hỏi: Tương quan giữa đồng hóa và dị hóa phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Tương quan giữa đồng hóa và dị hóa phụ thuộc vào những yếu tố là: 

- Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá ở cơ thể (khác nhau vể độ tuổi và trạng thái) là không giống nhau và phụ thuộc vào: 

Lứa tuổi: Ở trẻ em, cơ thể đang lớn, quá trình đồng hoá lớn hơn dị hoá, ngược lại ở người già, quá trình dị hoá lại lớn hơn đồng hoá.

Hãy cùng Top lời giải trang bị thêm kiến thức với phần mở rộng về Chuyển hóa nhé!

Kiến thức tham khảo về Chuyển hóa

1. Chuyển hóa vật chất và năng lượng

- Đồng hoá: là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ và tích luỹ năng lượng trong các sản phẩm tổng hợp.

- Dị hoá: là quá trình phân giải các chất hữu cơ và giải phóng năng lượng cần thiết cho mọi hoạt động sống, kể cả năng lượng cho đồng hoá.

Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá ở cơ thể (khác nhau vể độ tuổi và trạng thái) là không giống nhau và phụ thuộc vào:

- Lứa tuổi: ở trẻ em, cơ thể đang lớn, quá trình đồng hoá lớn hơn dị hoá, ngược lại ở người già, quá trình dị hoá lại lớn hơn đồng hoá.

- Vào thời điểm lao động, dị hoá lớn hơn đồng hoá, ngược lại lúc nghi ngơi đổng hoá mạnh hơn dị hoá.

⇒ Như vậy trao đổi chất là mặt biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng xảy ra bên trong các tế bào.

⇒ Mọi hoạt động sống của cơ thể đều bất đầu từ sự chuyển hoá vật chất và năng lượng của tế bào.

2. Chuyển hóa cơ bản

- Khi nghỉ ngơi, cơ thể vẫn tiêu hao năng lượng để duy trì các hoạt động cơ bản như: hoạt động của tim, hô hấp và duy trì thân nhiệt.

- Chuyển hóa cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể nghỉ ngơi hoàn toàn. Đó là năng lượng duy trì sự sống được tính bằng kJ trong 1 giờ đối với 1 kg khối lượng cơ thể.

- Ý nghĩa: Người ta xác định được 1 thang chuyển hóa cơ bản của các lứa tuổi khác nhau ở trạng thái bình thường. Sau khi kiểm tra chuyển hóa cơ bản ở một người và so sánh với thang chuẩn → chuẩn đoán tình trạng bệnh lí của người đó.

3. Hướng dẫn soạn Sinh 8 bài 32

Câu hỏi trang 102 Sinh 8 Bài 32:

- Quan sát sơ đồ ở hình 32-1, hãy cho biết sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình nào?

- Phân biệt trao đổi chất ở tế bào với sự chuyển hóa vật chất và năng lượng.

- Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động nào?

Trả lời:

- Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm đồng hóa và dị hóa.

- Phân biệt trao đổi chất ở tế bào với sự chuyển hóa vật chất và năng lượng:

+ Trao đổi chất ở tế bào là quá trình tế bào tiếp nhận và thải các chất thải ra môi trường.

+ Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng: biến đổi các chất thành năng lượng để sử dụng hoặc tích lũy.

- Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào hoạt động co cơ để sinh công, cung cấp cho quá trình đồng hóa và sinh ra nhiệt để bù vào lượng nhiệt đã mất đi do tỏa nhiệt vào môi trường.

Câu hỏi trang 103 Sinh 8 Bài 32:

- Lập bảng so sánh đồng hóa và dị hóa. Nêu mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa.

- Tỉ lệ giữa đồng hóa và dị hóa trong cơ thể ở những độ tuổi và trạng thái khác nhau thay đổi như thế nào?

Trả lời:

- So sánh:

Mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa:

+ Các chất được tổng hợp do đồng hóa là nguyên liệu cho dị hóa, năng lượng được tích lũy do đồng hóa sẽ được giải phóng do quá trình dị hóa để tạo ra năng lượng cung cấp cho đồng hóa.

+ Hai quá trình này tuy trái ngược nhau nhưng thống nhất với nhau trong chuyển hóa để phục vụ hoạt động sống.

- Tỉ lệ giữa đồng hóa và dị hóa trong cơ thể ở những độ tuổi và trạng thái khác nhau rất khác nhau. 

Ví dụ:

+ Trẻ em: đồng hóa > dị hóa

Người lớn: đồng hóa < dị hóa

+ Lúc lao động: đồng hóa < dị hóa

+ Lúc nghỉ ngơi: đồng hóa > dị hóa

Câu hỏi trang 103 Sinh 8 Bài 32:

Cơ thể ở trạng thái “nghỉ ngơi” có tiêu dùng năng lượng không? Vì sao?

Trả lời:

- Có.

- Vì lúc cơ thể “nghỉ ngơi” vẫn cần năng lượng cho các hoạt động như hô hấp, hoạt động của tim, của não và duy trì thân nhiệt.

4. Bài tập

Bài 1: (trang 104 Sinh 8 Bài 32)

Hãy giải thích vì sao nói thực chất quá trình trao đổi chất là sự chuyển hóa vật chất và năng lượng.

Trả lời:

- Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào bao gồm quá trình tổng hợp các sản phẩm đặc trưng cho tế bào của cơ thể, tiến hành song song với quá trình dị hóa để giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống.

- Trao đổi chất và chuyển hóa vật chất và năng lượng liên quan chặt chẽ với nhau.

Bài 2: (trang 104 Sinh 8 Bài 32)

Vì sao nói chuyển hóa vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống?

Trả lời:

- Vì mọi hoạt động sống của cơ thể đều cần năng lượng, năng lượng được giải phóng từ quá trình chuyển hóa. Nếu không có chuyển hóa thì không có hoạt động sống.

Bài 3: (trang 104 Sinh 8 Bài 32)

Hãy nêu sự khác biệt giữa đồng hóa với tiêu hóa, giữa dị hóa với bài tiết.

Trả lời:

Bài 4: (trang 104 Sinh 8 Bài 32:)

Giải thích mối quan hệ qua lại giữa đồng hóa và dị hóa.

Trả lời:

Sự chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào bao gồm hai quá trình mâu thuẫn, đối nghịch nhau là đồng hóa và dị hóa.

- Đồng hóa là quá trình biến đổi chất dinh dưỡng do môi trường trong cung cấp thành sản phẩm đặc trưng của tế bào. Đó chính là sự tổng hợp chất của tế bào. Trong quá trình đó, năng lượng được tích lũy dưới dạng các liên kết hóa học của vật chất trong tế bào.

- Dị hóa là quá trình phân giải các chất được tích lũy trong tế bào để giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của tế bào. Sự dị hóa tạo ra các sản phẩm phân hủy và khí CO₂.

Đồng hóa và dị hóa tuy trái ngược nhau song gắn bó chặt chẽ với nhau.