Luyện từ và câu. Từ đồng nghĩa

Việt Nam – Tổ quốc em – Tuần 1

Tiếng Việt lớp 5: Luyện từ và câu. Từ đồng nghĩa

Nhận xét

Câu 1 (trang 7 sgk Tiếng Việt lớp 5)

So sánh nghĩa của các từ in đậm trong mỗi ví dụ sau:

a) Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều.

HỒ CHÍ MINH

b) Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.

TÔ HOÀI

Lời giải

a) So sánh từ: Xây dựng và kiến thiết:

- Giống nhau: cùng chỉ một hành động.

- Khác nhau:

+ Xây dựng: làm nên, gây dựng nên.

+ Kiến thiết: xây dựng với quy mô lớn.

b) So sánh các từ: Vàng xuộm - vàng hoe - vàng lịm:

- Giống nhau: cùng nói về màu vàng.

- Khác nhau:

+ Vàng xuộm: màu vàng đậm đều khắp.

+ Vàng hoe: màu vàng pha lẫn màu đỏ.

+ Vàng lịm: màu vàng gợi lên cảm giác ngọt ngào, mọng nước.

Câu 2 (trang 8 sgk Tiếng Việt lớp 5)

Thay những từ in đậm trong mỗi ví dụ trên cho nhau rồi rút ra nhận xét: Những từ nào thay thế được cho nhau? Những từ nào không thay thế được cho nhau? Vì sao?

Lời giải

+ Hai từ xây dựng và kiến thiết có thể thay thế được cho nhau vì chúng có nghĩa giống nhau hoàn toàn.

+ Các từ vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm không thể thay thế được cho nhau vì nghĩa của chúng không giống nhau hoàn toàn. 

Vàng xuộm là màu vàng đậm của lúa chín. Vàng hoe là màu vàng nhạt. Còn vàng lịm chỉ màu của quả chín, gợi cảm giác ngọt.

Luyện tập

Câu 1 (trang 8 sgk Tiếng Việt 5)

Xếp những từ in đậm thành từng nhóm đồng nghĩa:

Lời giải

Những từ in đậm đồng nghĩa nhau

+ nước nhà và non sông.

+ toàn cầu và năm châu.

Câu 2 (trang 8 sgk Tiếng Việt 5)

Tìm những từ đồng nghĩa với mỗi từ sau đây: đẹp, to lớn, học tập.

M: đẹp – xinh.

Lời giải

- Đẹp: đẹp đẽ, xinh đẹp, xinh xắn, xinh tươi, mĩ lệ, tươi đẹp,…

- To lớn: to đùng, to tướng, to kềnh, vĩ đại, khổng lồ, lớn, to…

- Học tập: học hành, học hỏi…

Câu 3 (trang 8 sgk Tiếng Việt 5)

Đặt câu với một cặp từ đồng nghĩa em vừa tìm được ở bài tập 2.

Lời giải

- Tổ em rất chăm chỉ học hành. Bạn nào cũng thích học hỏi những điều hay từ người khác

- Huy bắt được một con tôm càng to kềnh. Còn Tú bắt được một con baba to sụ.

- Khung cảnh nơi đây thật mĩ lệ. Những hàng cây càng lớn càng tươi đẹp.

Tham khảo toàn bộ: Tiếng Việt lớp 5