Tập làm văn. Cốt truyện

Măng mọc thẳng - Tuần 4

Tiếng Việt lớp 4: Tập làm văn. Cốt truyện

I. Nhận xét( trang 42 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1)

Câu 1. Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu.

Câu 2. Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy theo em, cốt truyện là gì?

Câu 3. Cốt truyện gồm những phần nào? Nêu tác dụng của từng phần.

Lời giải

Câu 1. Những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu.

a) Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá.

b) Dế Mèn gạn hỏi. Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị bọn nhện ức hiếp và đòi ăn thịt.

c) Dế Mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đi đến chỗ mai phục của bọn nhện.

d) Gặp bọn nhện, Dế Mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của chúng, bắt chúng phá vòng vây hãm Nhà Trò.

đ) Bọn nhện sợ hãi phải nghe theo, Nhà Trò được tự do.

Câu 2. Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy, cốt truyện là chuỗi sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện.

Câu 3. Cốt truyện thường gồm 3 phần:

+ Mở đầu: Sự việc khơi nguồn cho các sự việc khác (trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu là sự việc Dế Mèn bắt gặp Nhà Trò đang ngồi khóc bên tảng đá).

+ Diễn biến: Các sự việc chính kế tiếp theo nhau nói lên tính cách nhân vật, ý nghĩa của truyện (các sự việc b, c, d).

+ Kết thúc: Kết quả của các sự việc ở phần mở đầu và phần diễn biến (sự việc đ).

II. Luyện tập ( trang 43 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1)

Câu 1 (trang 43 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1)

Truyện cổ tích "Cây khế" bao gồm các sự việc chính sau đây. Hãy sắp xếp các sự việc trên thành cốt truyện:

a) Chim chở người em ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có

b) Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế.

c) Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, em bằng lòng 

d) Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim trả ơn bằng vàng

e) Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng

g) Người anh bị rơi xuống biển và chết

Lời giải

Các sự việc trên được sắp xếp lại cho như sau: b-d-a-c-e-g

Câu 2 (trang 43 sgk Tiếng Việt lớp 4 tập 1)

Dựa vào cốt truyện trên, kể lại truyện Cây khế

Lời giải

Ngày xưa ở một nhà nọ có hai anh em, bố mẹ đầu đã chết cả. Người anh đã đi lấy vợ. Không muốn cho người em ở chung, hai vợ chồng bèn tính kế chia gia sản, hai vợ chồng anh cả chiếm hết mọi tài sản bố mẹ, chỉ để lại cho người em một mảnh vườn nhỏ có cây khế ở góc vườn.Vào mùa, khế đơm hoa kết trái nhiều vô kể. Bỗng từ đâu, một con chim phượng hoàng bay đến ăn hết trái này đến trái khác. Người em buồn rầu nói với chim

- Ta có mỗi cây khế này, chim ăn hết khế, ta lấy gì sinh sống? Đại bàng liền nói 

- Ăn một quả trả một cục vàng, may túi ba gang đem đi mà đựng

Nghe lời dặn của chim, người em may một cái túi ba gang. Hôm sau đại bàng bay đến chở người em ra đảo lấy vàng. Người em lấy đủ một túi ba gang rồi cưỡi lên lưng chim trở về. Từ đó người em trở nên giàu có.Thấy người bất chợt giàu có, người anh hỏi sự tình và năn nỉ em cho đổi cả gia sản lấy cây khế. Người em vì chiều lòng anh nên đồng ý. Đến mùa khế ra quả chim phượng hoàng lại đến. Người anh cũng giả vờ than nghèo kể khổ và cũng được đại bàng nói như trước

- Ăn một quả trả một cục vàng, may túi ba gang đem đi mà đựng.

Vốn tính tham lam, người anh bàn với vợ may một cái túi sáu gang. Chim lại đến chở hắn ra đảo. Hắn hoa mắt khi trước mặt toàn là vàng, hắn cố nhét thật đầy vàng bạc châu báu vào cái túi. Túi đầy, hắn còn dắt vàng khắp người. Rồi hắn khệ nệ kéo túi vàng lên lưng chim

Do túi vàng quá nặng, chim phải đập cánh ba lần bảy lượt mới bay được lên khỏi mặt đất. Khi bay qua biển rộng, gió mạnh, trên lưng lại chở quá nặng, phượng hoàng chao đảo nghiêng cánh hất người anh cùng túi vàng xuống biển. Kết thúc cuộc đời của một kẻ tham lam.

Tham khảo toàn bộ: Tiếng Việt lớp 4