9. Thực hành đọc Ngôn chí bài 3

Soạn bài Thực hành đọc Ngôn chí bài 3 SGK 10 trang 34 Ngữ văn Kết nối tri thức.

Câu 1: Đề tài, thi liệu, thể loại của văn bản.

Lời giải: 

Cách 1

- Đề tài: Thiên nhiên

- Thi liệu: trúc, mai, cơm, dưa muối, ao, trăng, hoa, tuyết

- Thể loại: thơ thất ngôn bát cú Đường luật biến thể (xen lẫn câu lục ngôn giữa các câu thất ngôn)

Cách 2

- Đề tài: Nói chí

- Thi liệu: cảnh thiên nhiên trước am trúc - nơi yên tĩnh, bữa cơm có dưa muối, áo mặc gấm là, nước trong, ao thưởng trăng, vườn hoa, đêm tuyết rơi.

- Thể loại: thơ thất ngôn bát cú Đường luật biến thể (xen lẫn câu lục ngôn giữa các câu thất ngôn)

Câu 2: Hình tượng thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật trữ tình.   

Lời giải: 

Cách 1

- Hình tượng thiên nhiên: cuộc sống thôn dã đời thường, giản dị, mộc mạc

- Tâm trạng con người: lạc quan, thư thái, tránh xa thị phi, hoà mình với thiên nhiên

Cách 2

- Thiên nhiên: yên bình, thanh tĩnh, nên thơ, vừa giản dị vừa thanh cao

+ Khung cảnh nhìn từ một am trúc thanh bình, tách rời khỏi những ồn ào của cuộc sống.

+ Cảnh vừa nên thơ (có ao trong để ngắm trăng, có hoa, có tuyết rơi trong đêm), vừa giản dị (hình ảnh đất cày, ruộng vườn được cày cuốc).

Câu 3: Các yếu tố nghệ thuật đặc sắc.     

Lời giải

Cách 1

- Kết hợp hài hoà từ Hán Việt và Thuần Việt

- Vận dụng nhuần nhuyễn thể thơ thất ngôn bát cú, xen lẫn câu thơ lục ngôn “áo mặc nài chi gấm là”

Cách 2

- Câu thơ sáu chữ xen giữa các câu thơ bảy chữ, đặt ở dòng thứ tư. 

- Sự kết hợp các các hình ảnh thơ giản dị, gần gũi, mang đậm hơi thở của cuộc sống và những hình ảnh thơ tinh mĩ, ước lệ, thể hiện tâm hồn của thi sĩ.

- Ngôn ngữ dân dã, mang giọng điệu của lời ăn tiếng nói hàng ngày trong dân gian (cơm ăn dầu có dưa muối).

Câu 4: Vẻ đẹp tư tưởng, tâm hồn tác giả    

Lời giải

Cách 1

- Nguyễn Trãi dành nhiều tình yêu cho thiên nhiên, đất nước, con người, cuộc sống. Thiên nhiên trong thơ ca ông có những bức tranh lụa xinh xắn, phảng phất trong phong vị thơ Đường, lại có những bức tranh bình dị, dân dã của một vùng quê thanh bình.

- Thông qua bức tranh thiên nhiên, thể hiện rõ tấm lòng luôn suy nghĩ, trăn trở vì nước vì dân của Nguyễn Trãi.

Cách 2

- Tình yêu thiên nhiên, sự giao hòa trọn vẹn với thiên nhiên và cuộc sống đời thường.

- Tâm hồn lãng mạn, nghệ sĩ.