Câu hỏi: Thẩm thấu là gì? Hãy nêu những đặc điểm giống và khác nhau giữa khuếch tán và thẩm thấu
Lời giải:
Thẩm thấu là sự di chuyển của các phân tử nước qua màng bán thấm ngăn cách hai vùng có nồng độ chất tan khác nhau.
Sự giống và khách nhau giữa khuếch tán và thẩm thấu:
Giống nhau:
- Đều là sự vận chuyển thụ động, nhằm cân bằng nồng độ các phần tử trong một môi trường nào đó.
- Xảy ra khi có sự mất cân bằng nồng độ.
Khác nhau:
Cơ sở so sánh | Thẩm thấu | Khuếch tán |
Ý nghĩa | Sự di chuyển của chất lỏng (dung môi) đặc biệt là nước từ nồng độ vùng cao hơn đến vùng có nồng độ thấp hơn, thông qua màng bán định được gọi là thẩm thấu. | Sự chuyển động của các phân tử (rắn, lỏng hoặc khí) từ vùng có nồng độ cao hơn sang nồng độ vùng thấp hơn, nhưng không nhất thiết phải qua màng bán thấm được gọi là khuếch tán. |
Màng bán thấm | Các chuyển động là thông qua màng bán thấm. | Chuyển động là trực tiếp và không yêu cầu màng bán thấm. |
Trung bình | Quá trình này đảm nhận trong môi trường lỏng. | Quá trình này được thực hiện trong bất kỳ phương tiện nào (rắn, lỏng và khí). |
Loại phân tử khuếch tán | Sự chuyển động về cơ bản là dung môi (nước). | Sự chuyển động có thể ở dạng rắn, lỏng hoặc khí. |
Tỷ lệ quá trình | Thẩm thấu là một quá trình chậm. | Khuếch tán là quá trình nhanh chóng. |
Năng lượng miễn phí | Thẩm thấu phụ thuộc vào dung môi này với dung môi khác để giảm năng lượng tự do. | Đó là sự chuyển động của các phân tử từ vùng năng lượng tự do cao hơn của chúng sang vùng năng lượng tự do thấp hơn. |
Tìm hiểu chi tiết về sự thẩm thấu và khuếch tán
- Sự thẩm thấu
Sự thẩm thấu thực chất là để chỉ một quá trình khuếch tán của những phân tử dung môi (nước). Sự thẩm thấu này diễn ra rất nhanh với mục đích là cân bằng lại nồng độ thẩm thấu giữa các ngăn dịch bên trong cơ thể.
Thẩm thấu là một quá trình diễn ra hoàn toàn thụ động và tự phát mà không cần phải tiêu thụ thêm bất cứ một năng lượng nào của tế bào. Sự thẩm thấu sẽ giải quyết các dung dịch sinh hóa.
Sự thẩm thấu có thể làm ảnh hưởng trực tiếp đến các thực vật và bao gồm tất cả các tế bào động vật khác nhau. Nhưng sự thẩm thấu lại đóng một vai trò rất quan trọng đối với những tế bào động thực vật và có thể ảnh hưởng đến cả sự tồn tại và phát triển của chúng trong thế giới tự nhiên.
- Sự khuếch tán
Khuếch tán là sự chuyển động của các hạt từ một khu vực tập trung cao hơn để nồng độ thấp hơn. Hiệu quả tổng thể là để cân bằng nồng độ trong suốt trung bình.
Nhập bào là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong tế bào bằng cách r én dạng màng sinh chất. Người ta chia nhập bào thành 2 loại là thực bào và ẩm bào. Thực bào là phương thức các tế bào động vật dùng để “ăn” các tế bào như vi khuẩn, các mảnh vỡ tế bào cũng như các hợp chất có kích thước lớn
Xuất bào và nhập bào là kiểu vận chuyển các chất thông qua sự biến dạng của màng sinh chất.