1. Thể loại
Truyện cổ tích
2. Tóm tắt
Mã Lương là một em bé mồ côi, thông minh, nghèo nhưng say mê học vẽ, vẽ giỏi và ao ước có một cây bút vẽ. Được thần cho cây bút thần, Mã Lương vẽ vật nào, vật ấy đều thành vật thực. Em vẽ cho tất cả người nghèo trong làng. Đến tai địa chủ, hắn bắt Mã Lương vẽ theo ý hắn, em quyết không làm theo, trừng trị và bỏ đi vùng khác. Em vẽ tranh kiếm sống, sơ ý để lộ năng lực bút thần, vua biết và bắt em vẽ theo ý vua. Vì chống lại nên em bị bắt vào ngục. Vua cướp bút thần vẽ nhưng không thành, Mã Lương được thả, em vờ đồng ý, rồi vẽ biển, vẽ sóng trừng trị tên vua tham. Mã Lương trở về với dân, đem tài năng giúp đỡ người nghèo khổ.
3. Bố cục (5 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến “thích thú vô cùng”): Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần
- Phần 2 (tiếp đó đến “em vẽ cho thùng”): Mã Lương dùng bút thần giúp đỡ dân nghèo
- Phần 3 (tiếp đó đến “phóng như bay”): Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ
- Phần 4 (tiếp đó đến “lớp sóng hung dữ”): Mã Luong dùng bút thần chống lại tên vua hung ác, tham lam
- Phần 5 (còn lại): Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần
4. Giá trị nội dung
Truyện “Cây bút thần” là truyện cổ tích về nhân vật có tài năng kì lạ. Truyện thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật, đồng thời thể hiện ước mơ về những khả năng kì diệu của con người
5. Giá trị nghệ thuật