Tác giả Nguyễn Tuân - Cô Tô trang 120 Ngữ Văn 6 (HCST, tóm tắt, nội dung, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Cô Tô bao gồm Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật, sơ đồ tư duy của tác phẩm Cô Tô - SGK Văn 6 Kết nối tri thức

Tác giả - Tác phẩm: Cô tô

I. Đôi nét về tác giả Nguyễn Tuân

- Nguyễn Tuân sinh ngày 10/7/1910 - mất ngày 28/7/1987, hưởng thọ 77 tuổi, ông sinh ra và lớn lên ở phố Hàng Bạc, Hà Nội còn quê gốc thì ở xã Nhân Mục (thuộc phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội ngày nay).

- Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

- Tác phẩm của Nguyễn Tuân luôn thể hiện phong cách độc đáo, tài hoa và sự hiểu biết phong phú nhiều mặt và vốn ngôn ngữ giàu có, điêu luyện.

- Cha ông là cụ Nguyễn An Lan- một nhà nho tài hoa, yêu nước bất đắc chí dưới chế độ thực dân, phong kiến, vậy nên từ nhỏ ông đã ít nhiều bị ảnh hưởng bởi tư tưởng và phong cách của cha mình.

- Thời niên thiếu của ông rất khó khăn và cực khổ, gia đình ông không sống một chỗ mà lại di cư đi sinh sống ở rất nhiều tỉnh khác nhau tại miền Trung như Khánh Hòa, Phú Yên, Hội An, Đà Nẵng, Hà Tĩnh, và nơi sinh sống lâu nhất là ở Thanh Hóa.

* Sự nghiệp văn học của Nguyễn Tuân

- Mặc dù bắt đầu sự nghiệp sáng tác từ năm 1935, nhưng mãi đến 3 năm sau văn học của Nguyễn Tuân mới được đánh giá cao và gây dấu ấn mạnh mẽ trong lòng độc giả. Nổi tiếng nhất đó chính là tác phẩm “Vang bóng một thời” – đây là tác phẩm phác hoạ lại một thời đã qua với những vẻ đẹp truyền thống và đang mất dần đi nhằm bảo tồn những tinh hoa và giá trị văn hóa cổ truyền dân tộc.

- Một số tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nguyễn Tuân đó là: Một chuyến đi (1938); Ngọn đèn dầu lạc (1939); Vang bóng một thời (1940); Chiếc lư đồng mắt cua (1941); Tàn đèn dầu lạc (1941); Tùy bút (1941)

II. Khái quát tác phẩm Cô Tô

1. Xuất xứ

Bài văn Cô Tô là phần cuối của bài kí Cô Tô – tác phẩm ghi lại những ấn tượng về thiên nhiên, con người lao động ở vùng đảo Cô Tô mà nhà văn Nguyễn Tuân thu nhận được trong chuyến ra thăm đảo.

2. Bố cục

3 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “ theo mùa sóng ở đây”: toàn cảnh Cô Tô với vẻ đẹp trong sáng sau khi trận bão đã đi qua.

- Phần 2: Tiếp theo đến “ là là nhịp cánh..” : Cảnh mặt trời mọc trên biển quan sát được từ đảo Cô Tô.

- Phần 3: Còn lại: Cảnh sinh hoạt buổi sáng sớm trên đảo bên một cái giếng nước ngọt và hình ảnh người lao động chuẩn bị ra khơi.

3. Thể loại

Kí

4. Phương thức biểu đạt

 Miêu tả

5. Giá trị nội dung

Cảnh thiên nhiên và sinh hoạt của con người trên vùng đảo Cô Tô hiện lên thật trong sáng và tươi đẹp qua ngôn ngữ điêu luyện và sự miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc của Nguyễn Tuân. Bài văn cho ta hiểu biết và yêu mến một vùng đất của Tổ quốc – quần đảo Cô Tô.

6. Giá trị nghệ thuật

- Miêu tả chính xác, tinh tế, giàu hình ảnh và cảm xúc

- Sử dụng biện phép so sánh, nhân hóa đặc sắc.

7. Tóm tắt tác phẩm Cô Tô

Những nét chính của văn bản Cô Tô:

- Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày thật trong trẻo, sáng sủa.

- Sau trận bão, cây cối trên đảo như thêm xanh mượt, nước biển lam biếc đậm đà hơn, cát lại vàng giòn hơn. Mặt trời lại rọi lên ngày thứ sau trên đảo một cách thật đầy đủ.

- Sau trận bão, chân trời ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây, hết bụi. Mặt trời tròn trĩnh như quả trứng thiên nhiên hồng đầy đặn.

- Cuộc sống của con người lại trở về sự bình dị hằng ngày. Mọi người ra múc gầu nước giếng ngọt. Không khí của cảnh sinh hoạt thật vui tươi.

III. Sơ đồ tư duy tác phẩm Cô Tô

IV. Câu hỏi vận dụng

Câu hỏi: Tìm những từ ngữ miêu tả sự dữ dội của trận bão. Những từ ngữ nào cho thấy rõ nhất việc tác giả có chủ ý miêu tả trận bão như một trận chiến.

Lời giải:

Những từ ngữ miêu tả sự dữ dội của trận bão: cát bắn vào mắt như một viên đạn mũi kim, gió bắn rát từng chập, chốc chốc gió ngừng trong tích tắc như để thay băng đạn, gió liên thanh quạt lia lịa, sóng thúc lẫn nhau vào bờ. 

Câu hỏi: Qua bài kí Cô Tô, nhà văn đã đưa người đọc đến những nơi nào và gặp gỡ những ai?

Lời giải:

- Qua bài kí Cô Tô, nhà văn đã đưa người đọc đến cảnh biển Cô Tô từ lúc bình minh đến hoàng hôn, vào ngày thứ năm thứ sáu ở đảo: 

+ Vẻ đẹp của đảo Cô Tô sau cơn bão: Bầu trời trong sáng, cây thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc, đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.

+ Cảnh mặt trời mọc trên biển: Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào, thăm thẳm và đứng bệ đặt lên một mâm bạc, đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng. 

+ Cảnh sinh hoạt và lao động trên đảo: những người dân chài gánh nước ngọt từ giếng xuống thuyền, nhịp điệu của cuộc sống lao động khẩn trương, tấp nập, đông vui. Vui như một cái bến thì nơi nào cũng có, nhưng đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền thì chính là cái sắc thái riêng của không khí trong lành và tình người đậm đà trên biển Cô Tô.

Câu hỏi: Biển sau bão hiện lên như thế nào (qua hình ảnh bầu trời, cây, nước, biển,...)

Lời giải:

Phong cảnh Cô Tô sau khi cơn bão đi qua hiện lên như một bức tranh tuyệt đẹp:

- Trên cái nền là bầu trời xanh tươi sáng và mặt nước màu lam biếc, nổi bật lên màu xanh mượt của cây, màu vàng giòn của cát và màu trắng của sóng xô dào dạt vào đảo.

- Cảnh mặt trời mọc trên biển Đông là một bức tranh lộng lẫy, huy hoàng hiếm có.

+ Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi.

+ Mặt trời sau khi lên tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn… hồng hào, còn mặt bể là một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng.

+ Xa xa, vài chiếc nhạn mùa thu chao đi chao lại… một con hải âu bay ngang, là là nhịp cánh báo hiệu bắt đầu một ngày mới tốt lành.

=> Bức tranh với đủ màu sắc: đỏ, hồng, xanh, bạc… lấp lánh đan xen tạo nên vẻ đẹp muôn hồng ngàn tía.

Câu hỏi: Theo em, để nhận ra vẻ đẹp của Cô Tô, nhà văn đã quan sát cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người trên đảo ở những thời điểm nào và từ vị trí nào?

Lời giải:

- Cảnh Cô Tô được miêu tả từ cao xuống thấp và vào thời điểm sau trận bão. Từ nóc đồn trên đảo, Nguyễn Tuân nhìn ra bao la Thái Bình Dương bốn phương tám hướng, quay gót 180 độ mà ngắm cả toàn cảnh đảo Cô Tô. Cảnh đẹp được thu vào tầm mắt khiến nảy sinh trong lòng nhà văn một cảm xúc mãnh liệt: càng thấy yêu mến hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng đẻ ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây.

Câu hỏi: Chỉ ra một câu văn thể hiện sự yêu mến của tác giả đối với Cô Tô trong đoạn văn từ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô đến theo mùa sóng ở đây.

Lời giải:

Câu văn thể hiện sự yêu mến của tác giả đối với Cô Tô: Nhìn rõ cả Tô Bắc, Tô Trung, Tô Nam, mà càng thấy yêu hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng đẻ ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây. 

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - tác phẩm Ngữ văn 6 (Kết nối tri thức)

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Cô Tô trong bộ SGK Ngữ Văn 6 Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!