Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghia của từ (ngắn nhất)

Soạn văn lớp 6: Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghia của từ

Từ nhiều nghĩa

Câu 1 (trang 55 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Đọc bài thơ.

Câu 2 (trang 55 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Nghĩa của từ chân theo từ điển:

- (1): Bộ phận dưới cùng của cơ thể người hoặc động vật dùng để đi và đứng.

- (2): Phần dưới cùng, phần gốc của một vật.

- (3): Bộ phận của 1 vật dùng để đỡ vật ấy đứng ngay được trên mặt phẳng.

- (4): Địa vị, chức vị của 1 người. (...)

- (5): Âm tiết trong câu thơ ở ngôn ngữ phương Tây

Câu 3 (trang 56 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Một số từ khác cũng có nhiều nghĩa như từ chân:

Ví dụ từ đồng:

(1) Ruộng đồng

(2) Đồng (kim loại)

(3) Nghìn đồng (đơn vị tiền tệ)

(4) Đồng lòng

Câu 4 (trang 56 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Một số từ chỉ có một nghĩa như: Thận, gan, com-pa, ca-mê-ra, ...

Hiện tượng chuyển nghĩa của từ

Câu 1 (trang 56 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mối liên hệ giữa các nghĩa của từ chân: tất cả đều dựa trên nghĩa gốc là bộ phận dưới cùng của cơ thể người hoặc động vật dùng để đi, đứng.

Câu 2 (trang 56 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Một từ thường được dùng với một nghĩa trong một câu cụ thể. Tuy nhiên trong một số văn bản nghệ thuật, một từ vẫn có thể được dùng với nhiều nghĩa.

Câu 3* (trang 56 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Trong bài thơ, từ chân được dùng với nghĩa gốc và nghĩa chuyển tạo nên những liên tưởng thú vị.

Luyện tập

Câu 1 (trang 56 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Ba từ chỉ cơ thể người: mũi, đầu, tay.

- Mũi: Mũi kéo, mũi dao, mũi Cà Mau, mũi quân, mũi đất,...

- Đầu: đầu trang sách, đầu mối, đầu đường, đầu cầu, đứng đầu lớp, đầu năm, ngồi đầu bàn, lần đầu, lá cờ đầu, ...

- Tay: tay súng giỏi, đàm phán tay ba, tay ghế, tay nghề, tay vịn cầu thang, vào tay giặc, quyền hành trong tay, ...

Câu 2 (trang 56 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Từ chỉ bộ phận cây cối được chuyển nghĩa để cấu tạo từ chỉ bộ phận cơ thể người:

- Cánh hoa => cánh tay

- Cuống lá => cuống phổi

- Bắp chuối => bắp chân

- Quả quất => quả tim, quả thận

- Lá cam => lá gan, lá phổi

Câu 3 (trang 57 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

a. Chỉ sự vật chuyển thành chỉ hành động:

- Cái cày --> cày ruộng

- Cây viết --> viết chữ

- Xe kéo --> kéo xe

b. Chỉ hành động chuyển thành chỉ đơn vị:

- Nắm cơm --> một nắm cơm

- Bó củi lại --> hai bó củi

- Gói bánh --> hai gói bánh

Câu 4* (trang 57 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

a. Tác giả đoạn trích nêu lên 2 nghĩa của từ bụng:

- Nghĩa 1: là bộ phận cơ thể người hoặc động vật chứa ruột, dạ dày.

- Nghĩa 2: là biểu tượng của ý nghĩ sâu kín, không bộc lộ ra, đối với người, sự việc nói chung.

b. Nghĩa của từ bụng trong các trường hợp:

- Ấm bụng: Nghĩa 1

- Tốt bụng: Nghĩa 2

- Bụng chân: (Nghĩa chuyển) phần phình to giữa bàn chân và gối.

Tham khảo toàn bộ: Soạn văn lớp 6