Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh

Soạn bài: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh (chi tiết)

I. TÌM HIỂU VIỆC SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH

Câu 1. Ôn tập văn bản thuyết minh

- Văn bản thuyết minh có mục đích là cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,… của sự vật, hoạt động bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích.

- Các phương pháp thuyết minh thường dùng: Nêu định nghĩa, nêu ví dụ, phân tích, phân loại, liệt kê, so sánh, nêu số liệu…

Câu 2. Viết văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật

- Văn bản thuyết minh đặc điểm của đối tượng: vẻ đẹp tuyệt mĩ và sự kì lạ vô tận của Hạ Long do đá và nước tạo nên.

- Văn bản đã cung cấp được những tri thức khách quan về đối tượng: văn bản đã thuyết minh về vẻ đẹp hấp dẫn của Vịnh Hạ Long qua sự vận động, hòa quyện của hai nhân tố nổi bật là đá và nước.

- Phương pháp thuyết minh:

      + Phương pháp liệt kê: có thể thả trôi,… có thể thong thả,… có thể bơi nhanh…

      + Phương pháp phân loại, phân tích

      + Phương pháp định nghĩa, giải thích.

- Tác giả sử dụng các biện pháp nghệ thuật: Liên tưởng, tượng tượng, miêu tả, so sánh, nhân hóa.

II. LUYỆN TẬP

Câu 1. Đọc văn bản và trả lời câu hỏi

a. Văn bản có tính chất thuyết minh không? Tính chất ấy được thể hiện ở những điểm nào? Những phương pháp thuyết minh nào đã được sử dụng?

- Văn bản là một bài văn thuyết minh vì đã cung cấp những tri thức khách quan về loài ruồi.

- Tính chất ấy được thể hiện:

  + Định nghĩa: Ruồi thuộc họ côn trùng hai cánh, mắt lưới

  + Phân loại: Họ nhà ruồi rất đông: ruồi trâu, ruồi vàng, ruồi giấm...

  + Đặc điểm: mắt lưới, chân tiết ra chất dính có thể trượt trên kính, mang vi khuẩn gây bệnh, sinh sản nhanh…

   + Tác hại: Ruồi có hai tội: gieo rắc vi trùng mang bệnh cho con người và làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.

   + Tác dụng: con người có thể bắt chước mắt ruồi làm máy chụp ảnh, mô phỏng chân ruồi làm giày leo núi,…

- Các phương pháp thuyết minh: nêu định nghĩa, giải thích, phân loại, nêu số liệu…

 b. Văn bản thuyết minh này có những nét gì đặc biệt? Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?

Điểm đặc biệt của văn bản thuyết minh này là văn bản được viết dưới dạng một truyện ngắn. Do vậy, những đặc điểm không được liệt kê mà được đan cài qua những lời thoại của các nhân vật.

- Các biện pháp nghệ thuật:

      + Nghệ thuật kể chuyện để dựng thành câu chuyện có nhiều tình tiết thú vị.

     + Phép nhân hóa .

 c. Các biện pháp nghệ thuật ở đây có tác dụng gây hứng thú và làm nổi bật nội dung cần thuyết minh không?

Các biện pháp này làm cho văn bản sinh động và hấp dẫn hơn mà vẫn làm nổi bật được vấn đề cần thuyết minh. Từ đó tạo hứng thú cho người đọc.

 Câu 2. Đọc đoạn văn và nhận xét về biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong thuyết minh

- Biện pháp nghệ thuật được sử dụng: nghệ thuật kể chuyện.

- Tác dụng:

      + Dẫn dắt người đọc vào đối tượng thuyết minh.

      + Giải thích một cách khoa học hiện tượng "cú kêu là có ma tới", đưa ra những lợi tích của loài chim cú.

Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 9 ( chi tiết)