[Sách mới] Soạn Sử 10 Bài 3 Cánh diều: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác

Hướng dẫn Soạn Sử 10 Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Lịch sử 10 trang 19, 20, 21, 22, 23, 24, bộ Cánh Diều theo chương trình sách mới. Mời bạn đọc tham khảo!

Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác trang 19, 20, 21, 22, 23, 24 SGK Lịch sử 10 Cánh Diều

>>> Xem thêm: Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 3 ngắn nhất Cánh Diều

1. Sử học - môn khoa học mang tính liên ngành

Trả lời câu hỏi trang 19 SGK Lịch sử 10

Đọc thông tin và quan sát Hình 3.2, hãy giải thích vì sao Sử học là một môn khoa học mang tính liên ngành. Lấy ví dụ.

 

Lời giải:

Từ hình 3.2, ta có thể thấy Sử học là một môn khoa học mang tính liên ngành là do:

- Để phục dựng được hoạt động của con người trong quá khứ, Sử học cần kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu, như phương pháp lịch sử, phương pháp lo-gic, xử lí sử liệu (phân tích, tổng hợp), điền dã,… Đồng thời, Sử học cũng khai thác tri thức của nhiều ngành khoa học xã hội và nhân văn (Địa lí học, Tôn giáo học, Văn học, Nhân học,…).

- Những điều kiện tự nhiên và bối cảnh chính trị-xã hội cụ thể đều gắn với mọi sự kiện, hiện tượng lịch sử diễn ra trong quá khứ. Nhà sử học không thể miêu tả, phục dựng lại một cách đầy đủ, toàn diện bức tranh về quá khứ nếu chỉ sử dụng những tri thức hoặc cách phương pháp lịch sử đơn thuần.

- Bên cạnh đó, một số đối tượng hoặc chủ đề nghiên cứu đòi hỏi nhà sử học cần có một nền tảng kiến thức về lĩnh vực đó trước khi nghiên cứu chuyên sâu, như lịch sử kinh tế, lịch sử nghệ thuật, lịch sử tôn giáo,…

Ví dụ: Khi nghiên cứu về công cụ đá ghè một mặt và rìu tay Gò Đá (An Khê, Gia Lai), Sử học khai thác tri thức của các ngành khoa học như Văn hóa học, Xã hội học, Khảo cổ học,...

2. Mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn

2.1. Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn

Trả lời câu hỏi trang 19 SGK Lịch sử 10

Đọc thông tin và quan sát Hình 3.3, Sơ đồ 3.1, hãy nêu mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác. Lấy ví dụ và phân tích.

 

Lời giải:

Từ hình 3.3 và sơ đồ 3.1, ta có thể thấy mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác như sau:

- Sự hình thành, phát triển của các ngành khoa học xã hội và nhân văn luôn có sự kết nối và gắn liền với tri thức lịch sử.

- Đồng thời, sự tồn tại và phát triển của Sử học không thể biệt lập và tách rời với các ngành khoa học và nhân văn.

- Tri thức về lịch sử luôn đóng vai trò là một trong những nguồn tri thức nền tảng đối với khoa học xã hội và nhân văn ở mọi lĩnh vực, đặc biệt là tỏng việc nghiên cứu sự hình thành, biến đổi của các lĩnh vực thuộc đời sống văn hóa và xã hội của con người để làm rõ hơn lịch sử hình thành và phát triển của các ngành.

- Sử học có mối liên hệ đặc biệt gần gũi với Khảo cổ học, Nhân học, Văn học, Địa lí học, Triết học,… Trong nhiều trường hợp, mối liên hệ Văn-Sử, Sử-Địa, Sử- Triết,… có sự gắn kết và giao thoa không thể tách rời.

2.2. Các ngành khoa học xã hội và nhân văn với Sử học

Trả lời câu hỏi trang 20 SGK Lịch sử 10

Đọc thông tin và quan sát các hình 3.4, 3.5, hãy nêu mối liên hệ giữa các ngành khoa học xã hội và nhân văn đối với Sử học. Lấy ví dụ và phân tích

Lời giải:

Từ các hình 3.4 và 3.5, ta có thể thấy mối liên hệ giữa các ngành khoa học xã hội và nhân văn đối với Sử học như sau:

-  Mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn là mối liên hệ gắn bó, tương hỗ và ngày càng quan trọng trong xu thế phát triển liên ngành, đa ngành của các lĩnh vực khoa học ngày nay.

Ví dụ: Trong quá trình tìm hiểu về nguồn gốc loài người những phát hiện của khảo cổ học về dấu vết của con người từ răng qua đó cả Sử học và Khảo cổ học đều giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện về nguồn gốc của loài người.

3. Mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ

3.1. Sử học với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ

Trả lời câu hỏi trang 22 SGK Lịch sử 10

Đọc thông tin và quan sát sơ đồ bảng 3.2, Bảng 3, hãy nêu vai trò của Sử học đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ. Lấy ví dụ và phân tích.

Lời giải:

Từ sơ đồ bảng 3.2 và bảng 3, ta có thể thấy vai trò của Sử học đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ như sau:

- Vai trò của Sử học đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ:

+ Nghiên cứu quá trình hình thành, phát triển của các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực có truyền thống lâu đời như Toán học, Vật lí, Hóa học, Thiên văn học,…

+ Những công trình nghiên cứu về lịch sử ra đời và phát triển của các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ vừa cung cấp tri thức cho các lĩnh vực khoa học tự nhiên và công nghệ, vừa đưa đến những hiểu biết sâu rộng về lịch sử tri thức, lịch sử văn minh của con người.

+ Lịch sử các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ là một bộ phận và có vai trò quan trọng đối với các lĩnh vực khoa học này. 

Ví dụ: Khi học Lịch sử chúng ta sẽ bắt đầu biết lịch sử của Toán học dần dần được hình thành từ một số nền văn minh lớn. Người Ấn Độ đã sáng tạo ra các con số từ 0-9, người Lưỡng Hà nhờ chia ruộng nhiều mà rất giỏi số học,…

3.2. Các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ với Sử học

Trả lời câu hỏi trang 24 SGK Lịch sử 10

Đọc thông tin và quan sát sơ đồ bảng 3.3, 3.4 và các hình 3.6, 3.7, hãy nêu vai trò của các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ đối với Sử học. Lấy ví dụ và phân tích.

 

Lời giải:

- Dựa trên những bằng chứng cụ thể thông qua quan sát, ghi lại quá trình theo dõi, thực nghiệm, khoa học tự nhiên liên quan đến việc phát minh, phát hiện, mô tả và dự đoán các hiện tượng tự nhiên. Ta có thể thấy khoa học tự nhiên và công nghệ có mối quan hệ tương hỗ với Sử học.

 Ví dụ: ta có thể trải nghiệm di sản kiến trúc chùa Một Cột - Diên Hựu thời Lý bằng công nghệ thực tế ảo.

Qua đây, công chúng có thể ngắm nhìn những hình ảnh cổ xưa của chùa Một Cột - Diên Hựu, một công trình kiến trúc đặc sắc, biểu tượng nổi bật của Thăng Long - Hà Nội, đồng thời bước vào không gian di sản kiến trúc vàng son thời Lý cách đây 800 năm.

Luyện tập

Trả lời câu hỏi trang 24 SGK Lịch sử 10 

Câu 1. Bằng kiến thức đã học, hãy làm sáng tỏ nhận định: Sử học là ngành khoa học có mối quan hệ với nhiều ngành, nhiều lĩnh vực khác nhau.

Lời giải:

Để phục dựng được hoạt động của con người trong quá khứ, Sử học cần kết hợp các phương pháp nghiên cứu, như phương pháp lịch sử, phương pháp lo-gic, xử lí sử liệu (phân tích, tổng hợp), điền dã,....Sử học cũng khai thác tri thức của nhiều ngành khoa học có liên quan, đặc biệt là khoa học xã hội nhân văn.

Mọi sự kiện, hiện tượng lịch sử diễn ra trong quá khứ đều gắn với những điều kiện tự nhiên và bối cảnh chính trị xã hội cụ thể. Nhà sử học không thể miêu tả, phục dựng lại một cách đầy đủ, toàn diện bức tranh về quá khứ nếu chỉ sử dụng những tri thức hoặc các phương pháp lịch sử đơn thuần.

Bên cạnh đó, một số đối tượng hoặc chủ đề nghiên cứu đòi hỏi nhà sử học cần có một nền tảng kiến thức về lĩnh vực đó trước khi nghiên cứu chuyên sâu, như lịch sử kinh tế, lịch sử nghệ thuật, lịch sử tôn giáo.

Câu 2. Trình bày mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn. Lấy ví dụ và phân tích về mối liên hệ đó

Lời giải:

Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văncó mối liên hệ với nhau như sau:

- Sự hình thành, phát triển của các ngành khoa học xã hội và nhân văn luôn có sự kết nối và gắn liền với tri thức lịch sử.

- Để làm rõ hơn sự hình thành và phát triển của các ngành, sử học cung cấp tri thức về bối cảnh, nội dung, tác động và ý nghĩa.

- Đồng thời, sự tồn tại và phát triển của Sử học không thể biệt lập và tách rời với các ngành khoa học và nhân văn.

- Sử học có mối liên hệ đặc biệt gần gũi với Khảo cổ học, Nhân học, Văn học, Địa lí học, Triết học,… Trong nhiều trường hợp, mối liên hệ Văn-Sử, Sử-Địa, Sử- Triết,… có sự gắn kết và giao thoa không thể tách rời.

Ví dụ: Lịch sử chính trị là xem xét nguồn gốc lịch sử của các thể chế chính trị cũng như quá trình suy thoái chính trị, trong suốt thời kì cổ đại đến hiện đại. 

Vận dụng

Trả lời câu hỏi trang 24 SGK Lịch sử 10 

Em đã khai thác và sử dụng công nghệ thông tin để học tập lịch sử và các môn học khác như thế nào?

Lời giải:

Em đã sử dụng công nghệ thông tin để học tập lịch sử và các môn học khác như sau:

Chỉ với một chiếc điện thoại, laptop hoặc máy tính bảng em đã học tập như sau:

- Em lên trang Top lời giải để tìm kiếm nội dung cho các câu hỏi khó trong sách giáo khoa và sách bài tập.

- Em có thể mua khóa học trực tuyến để học với các thầy cô giỏi nhất Việt Nam tại trang Tuyensinh 247.

- Những câu hỏi khó mà em không biết thì em sẽ lên trang Hoidap 247 để hỏi.

- Em lên trang Vungoi.vn luyện tập các bài tập hàng ngày để nâng cao hơn kiến thức.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sử 10 Cánh diều

------------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn Sử 10 Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học khác trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!