Soạn Bài 5 trang 96 SGK Sinh 11

Bài 22. Ôn tập chương 1

Bài 5 (trang 96 SGK Sinh 11)

Hệ tuần hoàn ở động vật

   - Cho biết hệ thống vận chuyển dòng mạch gỗ, dòng mạch rây ở thực vật và hệ thống vận chuyển máu ở động vật.

   - Cho biết động lực vận chuyển dòng mạch gỗ, dòng mạch rây ở cơ thể thực vật và máu ở cơ thể động vật.

   - Quan sát hình 22.3 và trả lời các câu hỏi sau :

   + Cơ thể động vật trao đổi chất với môi trường sống như thế nào?

   + Mối liên quan về chức năng giữa các hệ cơ quan với nhau và giữa các hệ cơ quan với tế bào cơ thể (với chuyển hóa nội bào)?

Lời giải:

- Ở thực vật, hệ thống vận chuyển là dòng mạch gỗ (quản bào, mạch ống) và dòng mạch rây (ống rây, tế bào kèm). Ở động vật, hệ thống vận chuyển máu là hệ tuần hoàn gồm tim và hệ mạch (động mạch, mao mạch, tĩnh mạch).

- Ở thực vật, động lực vận chuyển dòng mạch gỗ là áp suất rễ do hoạt động trao đổi chất ở rễ đẩy nước lên cao, thoát hơi nước ở lá hút nước từ dưới lên và lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với vách mạch gỗ. Động lực vận chuyển dòng mạch rây là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn nơi saccarozo được tạo thành áp lực cao (lá) và cơ quan chứa nơi saccarozo được sử dụng hoặc dự trữ nơi có áp suất thẩm thấu thấp (rễ, hạt, quả...).

- Ở động vật có hệ tuần hoàn, động lực vận chuyển máu nhờ sự co dãn tự động theo chu kì của tim và sự phân bố của hệ mạch.

Quan sát hình 22.3, cơ thể động vật trao đổi chất với môi trường sống như sau:

- Cơ thể động vật trao đổi chất với môi trường nhờ hoạt động của các hệ cơ quan: tiêu hóa, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, hệ bài tiết, hệ thần kinh.

- Mối liên hệ liên quan về chức năng giữa các hệ cơ quan và giữa hệ cơ quan với tế bào: Tế bào cần chất dinh dưỡng và khí oxy để hoạt động. Chất dinh dưỡng phức tạp thông qua hệ tiêu hóa để tạo thành các chất dinh dưỡng đơn giản giúp tế bào cơ thể động vật có thể hấp thụ chuyển hóa thành năng lượng cung cấp cho các hoạt động. Trao đổi khí với môi trường thông qua hệ hô hấp nhận Oxy cung cấp cho hệ tuần hoàn mang máu co oxy đi nuôi các cơ quan và vận chuyển khí CO₂ từ các cơ quan đến phổi thải ra ngoài môi trường. Các chất dinh dưỡng và O₂ tham gia vào chuyển hoá nội bào tạo ra các chất bài tiết và CO₂. Hệ tuần hoàn vận chuyển chất bài tiết đến hệ bài tiết để bài tiết ra ngoài (phân, nước tiểu).

Xem toàn bộ Soạn sinh 11: Bài 22. Ôn tập chương 1