[Sách mới] Soạn Sinh 10 bài 30 CTST: Ứng dụng của virus trong y học và thực tiễn

Hướng dẫn Soạn Sinh 10 Bài 30: Ứng dụng của virus trong y học và thực tiễn ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Sinh học 10 trang 145, 146, 147 bộ Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Mời bạn đọc tham khảo!

Bài 30: Ứng dụng của virus trong y học và thực tiễn trang 145, 146, 147 Sinh 10 Chân trời sáng tạo

Yêu cầu cần đạt

Kể ra được một số thành tựu của virus được ứng dụng trong y học và thực tiễn

Câu hỏi trang 145 SGK Sinh học 10

Mở đầu 

Trong lúc thảo luận với nhau về chủ đề virus, bạn A nói "Virus sống kí sinh nội bào bắt buộc nên nó là đối tượng gây bệnh cho các sinh vật khác chứ hoàn toàn không có lợi". Bạn B thì cho rằng “Mọi vật đều có hai mặt của nó – có lợi và có hại. Virus cũng thể". Ý kiến của bạn nào là phù hợp? Vì sao?

Lời giải:

Ý kiến của bạn B phù hợp vì virus gây bệnh cho các loài khác nhưng virus cũng được ứng dụng để tạo ra các sản phẩm có lợi cho con người. Do đó, virus có hai mặt lợi và hại.

I. Ứng dụng virus trong y học

1. Một số thành tựu về ứng dụng virus trong sản xuất chế phẩm y học

Câu 1: Hãy nêu một số thành tựu về ứng dụng virus để sản xuất chế phẩm sinh học. Cho biết cơ sở khoa học, quy trình công nghệ của các ứng dụng đó.

Câu 2: Dựa vào Hình 30.1, hãy mô tả quá trình sản xuất insulin, interferon.

Lời giải:

Câu 1: Một số thành tựu về ứng dụng virus để sản xuất chế phẩm sinh học: Quy trình tạo vaccine:

- Tạo kháng nguyên từ protein hoặc DNA của virus gây bệnh.

- Giải phóng và phân lập kháng nguyên:

Câu 2: Quá trình sản xuất insulin, interferon:

(1) Tạo vector virus tái tổ hợp: Gắn đoạn gene tổng hợp insulin/ interferon vào DNA của phage (virus tạo vector virus tái tổ hợp).

(2) Biến nạp gene mong muốn vào cơ thể vi khuẩn: Nhiễm phage chứa vector tái tổ hợp vào tế bào vi khuẩn E. coli.

(3) Tiến hành nuôi vi khuẩn E.coli để thu sinh khối và tách chiết sinh khối để thu chế phẩm.

Luyện tập

So với cách làm truyền thống, việc ứng dụng virus để sản xuất chế phẩm sinh học có những ưu điểm gì?

Lời giải:

Việc ứng dụng virus để sản xuất các chế phẩm sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tạo ra số lượng lớn sản phẩm so với cách làm truyền thống.

2. Một số thành tựu ứng dụng của virus trong y học

Câu hỏi trang 146 SGK Sinh học 10

Câu 3: Hãy trình bày một số thành tựu về ứng dụng virus trong y học.

Câu 4: Dựa vào Hình 30.2, hãy giải thích cơ chế tác động của interferon trong việc chống lại virus.

Lời giải:

Câu 3: 

Một số thành tựu về ứng dụng virus trong y học.

- Sản xuất hormone insulin dùng trong điều trị bệnh tiểu đường.

- Sản xuất chất interferon để chống virus.

- Sản xuất vaccine để phòng các bệnh do virus gây ra.

Câu 4: 

Cơ chế tác động của interferon trong việc chống lại virus

Sau khi nhiễm virus, tế bào bị cảm ứng và sản sinh ra interferon, ở các tế bào này virus vẫn nhân lên và xâm nhập vào các tế bào khác, nhưng sau khi interferon được hình thành thì interferon ức chế sự nhân lên của virus trong tế bào đó và di chuyển đến các tế bào lân cận để ngăn cản sự sinh sản của virus ở các tế bào đó.

Luyện tập

Khi sử dụng insulin để điều trị bệnh tiểu đường, người bệnh cần lưu ý những điều gì?

Lời giải:

Khi sử dụng thuốc insulin người bệnh cần lưu ý những điều sau

- Tiêm thuốc đúng liều theo chỉ định của bác sĩ, tiêm đúng giờ quy định.

- Nên luân chuyển vị trí tiêm để tránh loạn dưỡng mỡ do insulin.

- Bảo quản Insulin ở ngăn mát tủ lạnh.

- Có chế độ ăn uống, luyện tập thể thao phù hợp dành cho người đái tháo đường, tránh bỏ bữa gây hạ đường huyết.

II. Ứng dụng virus trong nông nghiệp

Câu hỏi trang 147 SGK Sinh học 10

Luyện tập 

Dựa vào hình 30.3 và kiến thức đã học ở bài 27, hãy nêu sự khác nhau giữa việc sản xuất thuốc trừ sâu từ virus và vi khuẩn.

Lời giải:

Sự khác nhau giữa thuốc trừ sâu từ virus và thuốc trừ sâu từ vi khuẩn: Vật nhân giống để tạo thuốc trừ sâu từ virus là sâu bệnh chứa virus, còn vật nhân giống ở thuốc trừ sâu từ vi khuẩn là vi khuẩn.

Vận dụng: Hãy giải thích vì sao phage được sử dụng để làm vector chuyển gene.

Lời giải:

Các phage (virus của vi khuẩn) được dùng làm vector chuyển gen vì chúng có khả năng kết hợp DNA với DNA của vi khuẩn nên có thể thực hiện việc mang gen từ tế bào vi khuẩn cho sang tế bào chủ nhận, và nếu cắt bỏ và thay thế một vài đoạn gene thì chúng vẫn có thể nhân lên.

BÀI TẬP

Câu 1: Hãy nêu vai trò của virus đối với đời sống và sản xuất của con người.

Câu 2: Hãy nêu ra ít nhất ba lí do để thuyết phục người nông dân nên dùng thuốc trừ sâu sinh học trong trồng trọt.

Câu 3: Điều tra thực trạng sử dụng chế phẩm thuốc trừ sâu từ virus ở địa phương.

Có thể thực hiện theo gợi ý sau: Xác định mục tiêu, nội dung điều tra; Thiết kế phiếu điều tra; Tiến hành điều tra (địa điểm, đối tượng, thời gian, cách tiến hành); Tổng hợp kết quả điều tra và rút ra nhận xét về thực trạng (sử dụng bảng, biểu đồ để thể hiện kết quả điều tra); Đề xuất biện pháp khắc phục thực trạng trên.

Lời giải:

Câu 1: 

Vai trò của virus đối với đời sống và sản xuất của con người:

- Tạo ra các chế phẩm giúp chữa bệnh cho con người như vaccine, interferon, insulin.

- Giúp nâng cao chất lượng nông sản bằng cách tạo ra thuốc trừ sâu sinh học, các cây kháng sâu bệnh, chịu hạn,...

Câu 2:

Một số lí do để thuyết phục người nông dân nên dùng thuốc trừ sâu sinh học trong trồng trọt:

- Giá thành rẻ, dễ sử dụng.

- Không ảnh hưởng đến sức khỏe con người và gia súc.

- Bảo vệ môi trường.

- Có thể thu hoạch nông sản ở bất kì thời điểm nào mong muốn.

- Không ảnh hưởng đến chất lượng nông sản.

Câu 3:

Em có thể điều tra thực trạng sử dụng chế phẩm thuốc trừ sâu từ virus ở địa phương dựa theo các ý sau:

- Tên một số loại thuốc trừ sâu từ virus được sử dụng, các loại cây trồng sử dụng loại thuốc đó.

- Liều lượng và tần suất sử dụng trong các giai đoạn phát triển của cây trồng.

- Hiệu quả sử dụng các thuốc trừ sâu.

- Đánh giá chung về thực trạng sử dụng.

>>> Xem thêm: Soạn Sinh 10 Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sinh 10 Bài 30: Ứng dụng của virus trong y học và thực tiễn trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!