Soạn Sinh 10 Bài 17: Giảm phân - KNTT

Hướng dẫn Soạn Sinh 10 Bài 17: Giảm phân ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Sinh học 10 trang 104, 105, 106, 107 bộ Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Hi vọng, qua bài viết này các em học sinh có thể nắm vững nội dung bài và hiểu bài tốt hơn.

Bài 17. Giảm phân trang 104, 105, 106, 107 SGK Sinh 10 Kết nối tri thức

>>> Xem thêm: Tóm tắt Lý thuyết Sinh 10 Bài 17 ngắn nhất Kết nối tri thức

Yêu cầu cần đạt

Câu hỏi trang 104 SGK Sinh học 10

Mở đầu: Cơ chế nào giúp các loài sinh sản hữu tính duy trì được bộ NST của loài qua các thế hệ?

Lời giải:

Cơ chế giúp các loài sinh sản hữu tính duy trì được bộ NST của loài qua các thế hệ là: nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

- Giảm phân tạo ra các giao tử có bộ NST giảm đi một nửa (n). Sau đó, sự kết hợp của 2 giao tử (n) trong thụ tinh tạo thành hợp tử (2n), khôi phục lại bộ NST 2n đặc trưng của loài.

- Tế bào hợp tử 2n trải qua nhiều lần nguyên phân và biệt hóa tế bào phát triển thành cơ thể đa bào trưởng thành.

Dừng lại và suy ngẫm - Mục I

Câu hỏi trang 106 SGK Sinh học 10

Câu 1. Cơ chế nào dẫn đến số lượng NST giảm đi một nửa sau giảm phân?

Lời giải:

Cơ chế dẫn đến số lượng NST giảm đi một nửa sau giảm phân là Cơ chế nhân đối NST chỉ 1 lần ở kì trung gian thứ nhất nhưng lại phân bào 2 lần kết quả là từ 1 tế bào mẹ ban đầu cho 4 tế bào còn có bộ NST giảm đi một nửa so với mẹ. Tức là sự nhân đôi NST chỉ diễn ra 1 lần mà sự phân ly của NST diễn ra 2 lần.

Câu 2. Kết quả của giảm phân tạo ra bốn tế bào con có vật chất di truyền giống hệt nhau hay không? Giải thích.

Lời giải:

Trong hai lần phân bào của quá trình giảm phân đã có sự phân chia đồng đều của các NST về 2 cực của tế bào, cụ thể:

- Ở kì trung gian, mỗi NST được nhân đôi tạo thành NST kép.

- Ở kì sau I, hai NST kép trong cặp tương đồng tách rời nhau ra và mỗi NST di chuyển trên thoi phân bào đi về một cực của tế bào. Sau đó, tế bào chất phân chia tạo thành hai tế bào con có số lượng NST giảm đi một nửa so với tế bào mẹ nhưng ở trạng thái kép tại kì cuối I.

- Ở kì sau II, hai chromatid của mỗi NST kép tách rời nhau ra và di chuyển trên thoi phân bào đi về hai cực của tế bào. Sau đó, tế bào chất tiếp tục phân chia tạo thành hai tế bào con.

Như vậy, từ một tế bào, qua hai lần giảm phân đã tạo ra bốn tế bào con với số lượng NST giảm đi một nửa so với tế bào ban đầu.

Dừng lại và suy ngẫm - Mục II

Câu 1. Quá trình giảm phân chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào? Giải thích.

Lời giải:

Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình giảm phân:

+ Yếu tố di truyền: Ở mỗi loài, đến độ tuổi trưởng thành nhất định, các tế bào sinh dục mới tiến hành giảm phân tạo giao tử đánh dấu sự bắt đầu có khả năng sinh sản của cơ thể.

+ Các yếu tố môi trường: Nhiều loài cây chỉ có thể ra hoa khi gặp điều kiện thời tiết, chế độ ánh sáng thích hợp.

+ Các hormone sinh dục đóng vai trò quan trọng trong quá trình giảm phân: Để vật nuôi sinh sản theo ý muốn, người ta có thể tiêm hormone sinh dục kích thích quá trình sinh sản cho vật nuôi.

+ Tuổi tác cũng ảnh hưởng đến giảm phân: Ở người, phụ nữ tuổi càng lớn (đặc biệt từ tuổi 35 trở lên) thì quá trình giảm phân hình thành giao tử càng dễ bị rối loạn dẫn đến tỉ lệ các giao tử bất thường tăng lên khiến khả năng sinh con bị chứng Down càng tăng.

Câu 2. Cây hoa giấy trồng trong điều kiện khô cằn so với cây cùng loại được tưới đủ nước, cây nào sẽ ra hoa nhiều hơn? Giải thích.

Lời giải:

Cây hoa giấy trồng trong điều kiện khô cằn so với cây cùng loại được tưới đủ nước, cây tưới đủ nước sẽ ra hoa nhiều hơn vì hoa giấy là loài không ưa nước, nếu bị ngập úng cây sẽ chết, còn khi thừa nước nhẹ, cây sẽ không ra hoa mà tập trung dinh dưỡng để phát triển lá cây. Ngược lại, nếu đất trồng quá khô cằn, cây sẽ thiếu dinh dưỡng và ít hoa, ít lá

=> Được tưới đủ nước cây sẽ phát triển tốt và ra hoa nhiều.

Dừng lại và suy ngẫm - Mục III

Câu hỏi trang 107 SGK Sinh học 10

Câu 1. Giải thích vì sao quá trình giảm phân kết hợp với thụ tinh và nguyên nhân là cơ sở của sinh sản hữu tính ở sinh vật, đảm bảo duy trì bộ NST 2n đặc trưng cho loài?

Lời giải:

- Trong giảm phân, các NST nhân đôi một lần nhưng lại phân chia hai lần, kết quả là tạo ra các giao tử có số lượng NST giảm đi một nửa (n NST) so với tế bài ban đầu (2n NST). 

- Các giao tử đực và giao tử cái kết hợp với nhau trong quá trình thụ tinh tạo thành hợp tử (2n), khôi phục lại bộ NST 2n đặc trưng cho loài. 

- Tế bào hợp tử trải qua nhiều lần nguyên phân và biệt hóa tế bào phát triển thành cơ thể đa bào trưởng thành. 

Như vậy, quá trình giảm phân kết hợp với thụ tinh và nguyên phân là cơ sở của sinh sản hữu tính ở sinh vật, đảm bảo duy trì bộ NST 2n đặc trưng cho loài.

Câu 2. Nêu điểm khác nhau cơ bản nhất giữa nguyên nhân và giảm phân.

Lời giải:

Điểm khác nhau cơ bản nhất giữa nguyên phân và giảm phân:

Nguyên phân	Giảm phân
- Xảy ra ở tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục sơ khai.	- Xảy ra ở tế bào sinh dục chín.
- Có một lần phân bào.	- Có hai lần phân bào.
- Không có sự bắt cặp và trao đổi chéo.	- Ở kì đầu I, xảy ra sự bắt cặp và trao đổi chéo.
- Ở kì giữa, NST xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo.	- Ở kì giữa I, NST xếp thành hai hàng ở mặt phẳng xích đạo. - Ở kì giữa II, NST xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo.
- Từ một tế bào mẹ cho ra hai tế bào con.	- Từ một tế bào mẹ cho ra bốn tế bào con.
- Số lượng NST trong tế bào con được giữ nguyên.	- Số lượng NST trong tế bào con giảm đi một nửa.
- Tế bào con có vật chất di truyền giống nhau và giống tế bào mẹ.	- Tế bào con có thể có vật chất di truyền không giống nhau.

Câu 3. Trao đổi chéo giữa các NST tương đồng trong giảm phânl có vai trò gì?

Lời giải:

Sự trao đổi chéo giữa các NST tương đồng ở kì đầu I, kết hơp với sự phân li và tổ hợp ngẫu nhiên của các NST trong giảm phân tạo ra nhiều loại giao tử có kiểu gene khác nhau, là cơ sở để tạo ra vô số các biến dị tổ hợp ở đời con, cung cấp nguyên liệu cho quá trình tiến hóa và chọn giống.

Luyện tập và vận dụng

Câu hỏi trang 107 SGK Sinh học 10

Câu 1. Hãy xếp các ảnh chụp các giai đoạn của giảm phân dưới kính hiển vi (ở hình bên) theo đúng trình tự các kì của quá trình giảm phân.

Lời giải:

Xếp các ảnh chụp các giai đoạn của giảm phân dưới kính hiển vi (ở hình bên) theo đúng trình tự các kì của quá trình giảm phân:

1 – Có 1 tế bào, các NST kép trong cặp tương đồng tiếp hợp với nhau (kì đầu I)

4 – Có 1 tế bào, các NST tập trung thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào (kì giữa I)

2 – Có 1 tế bào, các NST đang phân li về hai cực của tế bào (kì sau I)

3 – Có 1 tế bào, các NST nằm trong 2 nhân ở hai cực của tế bào (kì cuối I)

8 – Có 2 tế bào con, các NST ở trạng thái bắt đầu co xoắn (kì đầu II)

7 – Có 2 tế bào con, các NST xếp thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào (kì giữa II).

6 – Có 2 tế bào con, các NST di chuyển về các cực của tế bào (kì sau II)

5 – Các nhân mới hình thành, tế bào chất phân chia tạo thành tạo thành 4 tế bào con (kì cuối II).

Câu 2. Bạn có một cây cam cho quả rất ngon và sai quả. Nếu muốn nhân rộng giống cam của mình, bạn sẽ chọn phương pháp chiết cành hay chọn nhân giống bằng hạt lấy từ quả của cây cam này? Hãy giải thích sự lựa chọn của bạn.

Lời giải:

Em sẽ chọn nhân giống bằng phương pháp chiết cành vì ưu điểm của phương pháp chiết cành là giữ nguyên được đặc tính di truyền của cây mẹ, thời gian nhân giống nhanh nhưng hệ số nhân giống không cao, chiết nhiều cành trên cây sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây mẹ. Còn nhân giống bằng hạt có hệ số nhân giống cao, tuổi thọ của cây thường cao và có khả năng thích ứng rộng với điều kiện ngoại cảnh, tuy nhiên nó thường khó giữ được những đặc tính của cây mẹ. Do vậy tuỳ theo mục đích của người nhân giống là ưu tiên đặc tính gì mà sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sinh 10 Kết nối tri thức

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sinh 10 Bài 17: Giảm phân trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!