logo

Soạn + Gợi ý Câu hỏi trên lớp bài Tấm Cám

Soạn bài Tấm Cám nhanh nhất chỉ với 10 phút??? Trọn bộ các câu hỏi giáo viên đặt ra cho học sinh trên lớp về tác phẩm Tấm Cám??? Đúng vậy, tất cả sẽ có trong bài viết này của Toploigiai, mời các bạn cùng tham khảo nhé


Soạn bài: Tấm Cám (trong 10 phút)

Soạn văn 10 siêu ngắn: Tấm Cám- TopLoigiai

Bố cục:

+ P1 (từ đầu đến "như lời Bụt dặn"): Cuộc đời vất vả và số phận bất hạnh của Tấm trước khi trở thành hoàng hậu.

+ P2 (tiếp theo đến "mẹ con Cám"): Con đường đi tìm, giành hạnh phúc của Tấm. Cô được Bụt giúp đỡ, có cơ hội đi dự hội và trở thành hoàng hậu.

+ P3 (còn lại): Cuộc đấu tranh không khoan nhượng của Tấm để chống lại sự hãm hại từ mẹ con Cám và giành lại hạnh phúc.

Tóm tắt: 

Tấm Cám là câu chuyện xoay quanh những mâu thuẫn giữa gia đình và xã hội. Tấm và Cám là hai chị em cùng cha khác mẹ.Cha mất, Tấm ở cùng với dì ghẻ và Cám. Tấm chăm chỉ, hiền lành, xinh đẹp lại nết na, trái lại, Cám  lười biếng, ích kỷ, gian tham. Trong một cuộc đua, Cám đã lừa lấy hết tôm tép mà Tấm bắt được để tranh yếm đào. Sau đó hàng loạt sự kiện liên tiếp xảy ra: mẹ con Cám âm mưu giết chết cá bống, gây rắc rối không cho Tấm đi dự hội, năm lần bảy lượt hãm hại Tấm khi nàng đã vào cung… Thế nhưng, mỗi lần gặp khó khăn Tấm đều được Bụt giúp đỡ. Khi đã là vợ nhà vua, mẹ con Cám ganh ghét, ba lần bảy lượt hại chết Tấm, Tấm hóa thân lần lượt thành động vật, đồ vật đến thực vật; đầu tiên là hóa thành chim vàng anh, tiếp là cây xoan đào đến khung cửi rồi cuối cùng hóa thành quả thị. Kết quả, sau nhiều gian nan, thử thách, sau những cạm bẫy của kẻ xấu Tấm cũng giữ được tinh thân quyết liệt để giành lấy hạnh phúc xứng đáng vốn thuộc về mình, còn mẹ con Cám phải chịu trừng phạt.

Đọc - Hiểu

Câu 1 

- Xung đột truyện xảy ra giữa hai mối quan hệ là: dì ghẻ- con chồng ( Tấm- mẹ Cám) và giữa chị em cùng cha khác mẹ (Tấm- Cám).
- Các mâu thuẫn có thể chỉ ra như:

• Tấm bị mẹ con cám bóc lột sức lao động, phải làm việc quần quật >< Cám lười biếng, được nuông chiều hết mực

• Tấm chăm chỉ mò cua bắt tép >< Cám mưu mô lừa trút hết tôm tép

• Tấm ngây thơ, nghe lời >< Mẹ con Cám âm mưu bắt và giết cá bống

• Mẹ con cám đi trẩy hội, trộn thóc với gạo bắt Tấm nhặt,gây khó khăn khômg cho Tấm đi hội => Những mâu thuẫn gia đình

• Tấm hiếu thảo trèo hái cau cúng cha >< mẹ con Cám độc ác Dùng dao chặt thân cây cau khiến Tấm ngã chết.

• Cái chết và sự hóa thân của Tấm lần lượt từ chim vàng anh → cây xoan đào → khung cửi → cây → quả thị

=> Mâu thuẫn xã hội. Cụ thể là mâu thuẫn giai cấp khiến mẹ con Cám hết lần này đến lần khác hãm hại Tấm.

=> Từ những mâu thuẫn sẽ hình thành hai tuyến nhân vật là nhân vật phản diện và nhân vật như Tấm.

Câu 2 

- Tấm trải qua bốn lần hồi sinh như là sự luân hồi chuyển thế và lần lượt hóa thân theo thứ tự như sau:  đầu tiên, sau khi chết tấm hóa thành chim vàng anh → chim vàng anh bị giết tấm hóa thành cây xoan đào → cây xoan bị chặt, tấm biến mình trong khung cửi → cuối cùng là quả thị. Mỗi lần biến hóa cũng là một lần Tấm trở lại để đòi hạnh phúc. Ban đầu chỉ là những trở lại trong những con vật nhỏ bé dần dần trở thành những đồ vật với sự mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn và chủ động hơn.

- Quá trình hóa thân và quay trở lại ẩn mình trong những con vật, đồ vật sau mỗi lần bị hãm hại của Tấm thể hiện sự phát triển rò ràng trong ý thức đấu tranh của nhân vật. Cụ thể hơn, đó là khao khát, là sự quyết tâm mạnh mẽ để giành lại và giữ lấy hạnh phúc thuộc về mình, đồng thời ta cũng thấy trong sự phản kháng, đấu tranh quyết liệt và hết mình của Tấm còn thể hiện tinh thần đấu tranh không khoan nhượng giữa cái thiện chống cái ác. Điều đó cũng nói lên mong muốn, khát vọng của nhân dân về công bằng xã hội, gửi niềm tin của nhân dân, của những người thấp cổ bé họng trong xã hội về sự tồn tại của công lý, về lẽ phải trong cuộc sống rằng người tốt sẽ được báo đáp, kẻ xấu phải bị trừng trị.

- Quá trình biến hóa của Tấm còn thể hiện quan niệm, triết lý nhân sinh về tâm linh của nhân dân ta về kiếp sau của con người. Cái chết không phải sự kết thúc, đó là khép lại cánh cửa để mở ra một hành trình mới. Sau khi chết đi, chúng ta không hoàn toàn biến mất, chỉ là chuyển hóa từ dạng năng lượng này sang dạng năng lượng khác hay còn gọi là sự luân hồi chuyển kiếp, hết kiếp mày đến kiếp sau.

Câu 3 

- Hành động trả thù của Tấm gây ra nhiều tranh cãi với nhiều ý kiến khác nhau: là tàn độc, nhẫn tâm, hay là hành động tấm buộc phải làm .... Tuy nhiên ta có thể đánh giá khách quan hơn

+ Thứ nhất, Tấm chỉ là một nhân vật cổ tích do tác giả sáng tạo ra, là một kiểu nhân vật chức năng, mọi thái độ, tính cách, hành động đều là sự chi phối chủ quan.

+ Thứ hai, đặt trong hoàn cảnh thời đại, đặt trong bối cảnh câu chuyện, đặt trong hoàn cảnh với những gì Tấm phải trải qua thì hành động trả thù là tất yếu. Do đó, sự trà thù là phù hợp với diễn biến logic câu chuyện.

+Thứ ba, Tấm đại diện cho sự phán xét của nhân dân, cho cái nhìn của mọi người trước những với xấu xa, ích kỷ còn tồn tại trong xã hội. Vì vậy, hành động của Tấm còn thể hiện khát vọng về công bằng, về luật nhân quả, làm điều xấu ắt sẽ phải gánh hậu quả.

Câu 4 

Xét về mặt bản chất của vấn đề, mâu thuẫn là không thể tránh khỏi, nó xảy ra khi phát sinh những mất cân bằng trong lợi ích. Có thể thấy những mâu thuẫn của câu chuyện chủ yếu xoay quanh xung đột trong gia đình và xã hội. Cụ thể:

+ Mâu thuẫn gia đình:  Tấm và mẹ Cám là mâu thuẫn dì ghẻ- con chồng, mau thuẫn phổ biến trong xã hội mà còn gọi là khác máu tanh lòng; mâu thuẫn giữa Tấm và Cám là mâu thuẫn lợi ích giữa hai người cùng cha khác mẹ. Các mâu thuẫn trong gia đình xuất phát từ sự đố kỵ, ghen ghét, ganh đua về mặt lợi ích

+ Mâu thuẫn xã hội:   thiện >< ác; tốt >< xấu, thật >< giả. Tấm là đại diện của những người có sắc, có tình, có nghĩa và có tinh thần đấu tranh vì lẽ phải bằng tất cả sự ngay thẳng. Mẹ con Cám là điển hình của những kẻ độc ác, tàn nhẫn, dối trá.

+ Mâu thuẫn giai cấp: người áp bức >< người bị áp bức

Luyện tập

- Yếu tố thần kì mang đặc trưng của truyện cổ tích:

• Sự xuất hiện và giúp đỡ của Bụt đối với Tấm

• Sự hóa thân của Tấm sau mỗi lần bị hãm hại

- Truyện thể hiện ước mơ cháy bỏng và khát vọng của nhân dân lao động về hạnh phúc gia đình, về công bằng xã hội, về phẩm chất và năng lực tuyệt vời của con người, về sự chiến thắng của cái thiện lương. Cuộc đấu tranh cùng sự phản kháng mạnh mẽ của Tấm để giành lấy hạnh phúc cũng là cuộc đấu tranh bền bỉ của nhân dân lao động. Tấm là đại diện cho lương thiện ngược lại, mẹ con Cám là đại diện cho cái ác, cái xấu trong xã hội.

Nhận xét – Ý nghĩa

Qua truyện cổ tích Tấm Cám, học sinh nhận ra được những bài học về triết lý nhân sinh: cái thiện sẽ được bảo vệ và chiến thắng cái ác, cái thiện luôn bền bỉ, sẵn sàng trỗi dậy và đấu tranh chống lại sự vùi dập của cái ác, cái xấu. Bên cạnh đó, học sinh nhận ra và phân tích được đặc sắc nghệ thuật của thể loại truyện thần kì qua truyện cổ tích Tấm Cám.


Gợi ý Câu hỏi giáo viên đặt ra trên lớp bài Tấm Cám

Trong truyện “Tấm Cám”, mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám đã diễn ra như thế nào?

Trả lời:

Xung đột truyện: quan hệ dì ghẻ – con chồng, giữa những người chị em cùng cha khác mẹ.

Từ đoạn truyện về chiếc yếm đỏ đến đoạn truyện Tấm đi xem hội: mâu thuẫn vật chất và tinh thần trong cuộc sống.

  – Những mâu thuẫn trong gia đình:

    + Tấm bị mẹ con Cám bắt làm việc vất vả

    + Tấm bị lừa trút hết giỏ tép.

    + Mẹ con Cám ăn thịt cá bống

    + Mẹ con Cám đi hội, bắt Tấm ở nhà nhặt thóc trộn với gạo.

  – Những mâu thuẫn xã hội (đẳng cấp):

    + Cái chết và sự hóa thân của Tấm (chim vàng anh, hai cây xoan đào, khung cửi, cây, quả thị)

  – Diễn biến truyện cho ta hình dung sự phát triển của hai tuyến nhân vật:

    + Tuyến nhân vật phản diện- mẹ con Cám: càng ngày càng tàn nhẫn, độc ác.

    + Tuyến nhân vật Tấm: hành động và phản ứng yếu ớt, trở nên quyết liệt và chủ động hơn.

Hãy trình bày từng hình thức biến hóa của Tấm trong truyện “Tấm Cám”.

Trả lời:

Những lần biến hóa của Tấm:

    - Chim vàng anh: ngày ngày bên cạnh vua

    - Cây xoan đào: tỏa bóng mát cho vua

    - Khung cửi: dằn mặt mẹ con Cám

    - Cây thị: trở về làm người

Quá trình biến hóa của Tấm trong truyện “Tấm Cám” nói lên ý nghĩa gì?

Trả lời:

Những lần chết đi sống lại của Tấm phản ánh tính chất gay gắt, quyết liệt của cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác. Đồng thời thể hiện sức sống mãnh liệt không thể tiêu diệt của cái thiện.

Sự biến hóa, hồi sinh có thể bị ảnh hưởng từ thuyết luân hồi của đạo Phật, qua đó thể hiện ước muốn, khát vọng hạnh phúc của người dân lao động. Cô Tấm ở đây chết đi sống lại để giành và giữ hạnh phúc.

Em suy nghĩ như thế nào về hành động trả thù của Tấm đối với Cám trong truyện “Tấm Cám”?

Trả lời:

Hành động trả thù của Tấm đối với mẹ con Cám: là hành động gây nhiều ý kiến trái chiều- Tấm đúng, Tấm sai.

    + Tấm là nhân vật cổ tích, mang đặc trưng của kiểu nhân vật chức năng, không có tính cách riêng, thể hiện tinh thần, thái độ, cách đánh giá của nhân vật đều chịu sự chi phối.

    + Truyện “Tấm Cám” tập trung phản ánh đạo lý của nhân dân ta: ở hiền gặp lành, ác giả ác báo. Mẹ con Cám liên tiếp gây ra cái chết cho Tấm nên chúng phải chết là hợp với logic truyện.

Bản chất của mâu thuẫn và xung đột trong truyện “Tấm Cám” đại diện cho các lực lượng đối lập nào, trong gia đình hay ngoài xã hội?

Trả lời:

Bản chất mâu thuẫn và xung đột trong truyện:

    – Mâu thuẫn mẹ con Cám với Tấm là mâu thuẫn dì ghẻ con chồng- vấn đề thuộc về phạm trù đạo đức, nguyên nhân từ việc kế thừa khối lượng vật chất trong gia đình.

    – Mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác, cái thật và cái giả. Tấm đại diện cho cái thiện, sự ngay thẳng, mẹ con Cám hiện thân của cái ác, giả dối, lười biếng

    – Mâu thuẫn giai cấp: mâu thuẫn giữa người bị áp bức với kẻ áp bức.

⇒ Cuộc đấu tranh quyết liệt của Tấm chính là cuộc đấu tranh vì chính nghĩa, vì công bằng.

Giá trị nội dung và nghệ thuật trong “Tấm Cám”

Trả lời:

* Giá trị nội dung

    - Sự biến hóa của Tấm đã thể hiện sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kẻ ác. Đây chính là sức mạnh của cái thiện thắng cái ác và cũng thể hiện niềm tin của nhân dân ta vào sự công bằng trong xã hội: ở hiền gặp lành, ác giả ác báo

    - Mâu thuẫn và xung đột trong truyện đã phản ánh mâu thuẫn và xung đột trong gia đình phụ quyền thời cổ.

* Giá trị nghệ thuật

    - Sử dụng các yếu tố kì ảo, hoang đường với sự xuất hiện của ông Bụt và những lần biến thân của Tấm

    - Sự chuyển biến trong những lần biến thân của Tấm là một dụng ý nghệ thuật: từ yếu đuối, thụ động đến kiên quyết đấu tranh giành lại sự sống và hạnh phúc cho mình. Đó cũng là chân lí trong cuộc sống và tâm lí của mỗi con người, có áp bức thì sẽ có đấu tranh.

Chủ đề của truyện “Tấm Cám” là gì?

Trả lời:

Chủ đề của truyện: Miêu tả cuộc đời bất hạnh và con đường dẫn đến hạnh phúc của Tấm. Thể hiện cuộc đấu tranh không khoan nhượng để giành hạnh phúc và bảo vệ hạnh phúc của người lương thiện.

Trong truyện “Tấm Cám”, những yếu tố kì ảo đóng vai trò như thế nào?

Trả lời:

Các yếu tố kì ảo đóng vai trò thể hiện ước mơ trong thế giới của truyện cổ tích. Đó là các yếu tố hư cấu, tưởng tượng phi hiện thực nhưng lại là các yếu tố tạo nên vẻ đẹp riêng hấp dẫn của truyện cổ tích, từ đó nuôi dưỡng tâm hồn con người.

Trong truyện “Tấm Cám”, sự trở về của Tấm ở cuối truyện nói lên quan niệm của người xưa về hạnh phúc như thế nào?

Trả lời:

Sự trở về của Tấm ở cuối truyện thể hiện quan niệm của nhân dân về hạnh phúc

    - Tấm trở về với cuộc đời, trở thành Hoàng hậu phản ánh quan niệm “ở hiền gặp lành” của nhân dân.

    - Sự hóa thân trở về cuộc đời của Tấm phản ánh ước mơ về công bằng xã hội, người lương thiện phải được hưởng hạnh phúc còn kẻ ác nhất định bị trừng phạt.

    ⇒ Đây chính là quan niệm của nhân dân về hạnh phúc, họ không tìm hạnh phúc ở đâu khác mà tìm ngay ở cõi đời này.

Truyện “Tấm Cám” phản ánh ước mơ gì của nhân dân lao động?

Trả lời:

Truyện phản ánh ước mơ của nhân dân:

- Ước mơ đổi đời của nhân dân lao động. Cô Tấm từ đứa trẻ mồ côi bị hắt hủi, hành hạ, bị tước bỏ quyền lợi vật chất và tinh thần đã vụt đứng dậy đấu tranh không khoan nhượng để giành hạnh phúc, cuối cùng trở thành Hoàng hậu trong xã hội phong kiến ngày xưa.

- Truyện thể hiện ước mơ thực hiện công bằng xã hội. Những người bị áp bức bóc lột như Tấm, những người hiền lành như bà cụ hàng nước đều được hưởng hạnh phúc.

   ⇒ Những ước mơ này thể hiện tâm hồn lãng mạn, niềm lạc quan, yêu đời của nhân dân ta khi sáng tạo truyện cổ tích.

Hãy nêu những đặc trưng của truyện cổ tích thần kì trong truyện “Tấm Cám”.

Trả lời:

Đặc trưng của truyện cổ tích thần kì trong truyện cổ tích Tấm Cám:

    – Các yếu tố thần kì, hoang đường kì ảo:

       + Ông Bụt xuất hiện cứu giúp Tấm

       + Tấm hóa thân sau khi chết (cây xoan đào, chim vàng anh, khung cửi, quả thị)

    – Phản ánh khát vọng về công bằng xã hội, cái thiện chiến thắng cái ác:

       + Cuộc đấu tranh và chiến thắng của Tấm phản ánh ước mơ của nhân dân

    – Kiểu nhân vật chức năng:

       + Các nhân vật trong truyện không có nội tâm, hay diễn biến tâm lý sâu sắc. Nhân vật không có tính cách riêng.

Thái độ của Tấm trong truyện “Tấm Cám” thay đổi theo từng chặng biến hóa đã thể hiện điều gì?

Trả lời:

Thái độ của Tấm chuyển từ bị động sang chủ động, tiêu biểu cho người phụ nữ trong xã hội không chịu khuất phục trước cái ác.

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 05/02/2021