Soạn + Gợi ý Câu hỏi trên lớp bài Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng

Qua bài thơ, học sinh cảm nhận được tình bạn mộc mạc, giản dị nhưng sâu nặng, thiết tha của nhà thơ qua nghệ thuật mà tác giả vận dụng.

Gợi ý Câu hỏi giáo viên đặt ra trên lớp bài Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng

Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”.

Trả lời:

  - Mạnh Hạo Nhiên (689 - 740) là một nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, là người bạn văn chương rất thân thiết của Lý Bạch.

   - Bài thơ được sáng tác khi tác giả tiễn bạn đi Quảng Lăng tại lầu Hoàng Hạc

Chủ đề của bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”.

Trả lời:

Chủ đề: Ca ngợi tình bạn chân thành, sâu sắc

Xác lập mối quan hệ giữa không gian, thời gian và con người trong bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”.

Trả lời:

- Mối quan hệ không gian được tạo lập bởi ba hình ảnh: Hình ảnh lầu Hoàng Hạc (thắng cảnh, biểu tượng sự chia ly)- thành Châu Dương (nơi bạn nhà thơ sắp tới, phồn hoa)- dòng Trường Giang mênh mông, hun hút

    + Lý Bạch tiễn bạn tới chốn phồn hoa vẫn không giấu nổi nỗi buồn

    + Lầu Hoàng Hạc càng gợi khoảng cách xa cách nghìn trùng giữa bản thân với bạn còn buồn hơn

- Mối quan hệ thời gian: Tháng ba- mùa hoa khói

    + Lúc đó dòng Trường Giang nhộn nhịp khói mùa xuân

    + Hoa khói tượng trưng cho sự phồn hoa của Dương Châu- nơi Mạnh Hao Nhiên sắp tới

    + Cảnh vào lúc ấy tuy gợi một chút nhộn nhịp nhưng vẫn không lấn được nỗi buồn chia ly.

Trong bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng” vì sao Lý Bạch chỉ thấy “cánh buồm lẻ loi” của “cố nhân”?

Trả lời:

Tâm trạng trong phút li biệt chi phối tình cảm, suy nghĩ của tác giả:

   + Trường Giang là huyết mạch giao thông, đông vui tấp nập nhưng tác giả vẫn cảm thấy nỗi cô đơn

   + Người đưa tiễn- tác giả- thấy đơn độc khi hình ảnh cố nhân lùi vào nước xanh mênh mang

   + Cái tình của Lý Bạch cũng được thể hiện sâu sắc qua sự dõi theo của tác giả tới khi bóng bạn khuất hẳn

⇒ Người ra đi cô đơn, người đưa tiễn bịn rịn, cô đơn

Em hãy tự đặt mình vào vị trí của người đưa tiễn trong bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng” để cảm nhận tâm tình của thi nhân?

Trả lời:

- Người đi đã khuất bóng, nhưng người đưa tiễn vẫn đứng lặng trên lầu Hoàng Hạc

    + Người đưa tiễn nán lại, kéo dài thời gian, điều đóhiện sự lưu luyến của tác giả

    + Tác giả cố nán ở lại cô đơn trong buổi biệt ly

- Lý Bạch không nhắc tới tình bạn nhưng qua thơ ta thấy chan chứa tình cảm bạn bè, tri kỉ.

Thi nhân đã gửi gắm nỗi niềm, tâm sự gì của mình qua bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”

Trả lời:

Nhà thơ mượn cảnh để ngụ tình, tác giả tái hiện lại khung cảnh thần tiên của buổi chia tay nhưng cảnh càng đẹp, càng lộng lẫy thì lòng người càng buồn, càng thấm thía nỗi xa cách, chia li, nỗi thương nhớ, lưu luyến càng trở nên da diết ⇒ không tả tình nhưng lại rất hữu tình.

Em có nhận xét gì về điểm nhìn của tác giả trong bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”

Trả lời:

Điểm nhìn: nhìn rõ- mờ dần- mất hút. Thể hiện sự trống vắng, luyến tiếc khôn cùng, một nỗi buồn mênh mông, tình cảm dâng trào trong lòng nhà thơ.

Đằng sau nội dung tình bạn, bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng” còn thể hiện tâm sự thầm kín nào của nhà thơ?

Trả lời:

Ẩn đằng sau là một tâm hồn chứa đầy trăn trở về nhân tình thế thái, lo lắng cho con đường của bạn ở phía trước đầy bon chen, trắc trở.

Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”.

Trả lời:

Giá trị nội dung:

   - Bài thơ đã thể hiện tình cảm sâu sắc, chân thành của hai nhà thơ thòi thịnh Đường. Qua bài thơ người đọc biết quý hơn tình cảm bạn bè - một tình cảm luôn tồn tại trong mọi thời đại.

Giá trị nghệ thuật:

   - Ngôn ngữ hàm súc, cô đọng

   - Bút pháp tả cảnh ngụ tình, ý tại ngôn ngoại

Từ tình cảm và tâm trạng của Lý Bạch trong bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”, em có cảm nhận thêm điều gì về con người của tác giả?

Trả lời:

Bên cạnh một Lý Bạch tự do, phóng túng, mãnh liệt, ngang tàn thì còn có một Lý Bạch đằm thắm, ân tình. Tình bạn giữa Lý Bạch và Mạnh Hạo Nhiên là một tình bạn đẹp, chân thành và đằm thắm.

Các nhà thơ thời Đường rất trân trọng tình bạn. Em hãy suy ngẫm về vị trí và ý nghĩa của tình bạn trong cuộc sống ngày nay.

Trả lời:

Cái hay của thơ Đường thể hiện “ý tại ngôn ngoại”:

   - Thuyền đưa bạn xuôi về Dương Châu hoa lệ, giữa tháng ba mùa hoa khói

   - Lầu Hoàng Hạc người ta có thể liên tưởng ngay đến nỗi sầu li biệt

   - Tác giả dõi theo cánh buồm xa lẻ loi, dần biến mất trong không gian xanh biếc, tác giả bịn rịn, quyến luyến trong buổi tiễn biệt

⇒ Toàn bài thơ ẩn chứa những tín hiệu nghệ thuật, các hình ảnh đều gắn chặt với tình cảm của nhà thơ thương nhớ bạn, buồn khi phải xa “cố nhân”

Người ta thường cho rằng: Cái hay của thơ Đường là ở chỗ thể hiện được "ý tại ngôn ngoại" (ý ở ngoài lời). Hãy tìm "ý tại ngôn ngoại" qua bài thơ “Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng”.

Trả lời:

Vai trò và vị trí của tình bạn trong đời sống:

   – Tình bạn có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống của mỗi người.

   – Bạn bè giúp ta hoàn thiện nhân cách, trưởng thành hơn, giàu nghị lực sống hơn.

   – Bạn bè nâng đỡ, hỗ trợ nhau lúc khó khăn, hoạn nạn.

   – Tình bạn phải được xây dựng dựa trên tình cảm, cảm xúc chân thành, vị tha có như thế mới bền vững.