logo

Soạn + Gợi ý Câu hỏi trên lớp bài Cảnh ngày hè

Soạn bài Cảnh ngày hè nhanh nhất chỉ với 10 phút??? Trọn bộ các câu hỏi giáo viên đặt ra cho học sinh trên lớp về tác phẩm Cảnh ngày hè??? Đúng vậy, tất cả sẽ có trong bài viết này của Toploigiai, mời các bạn cùng tham khảo nhé

Soạn văn 10 siêu ngắn: Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi)- TopLoigiai


Soạn bài: Cảnh ngày hè (trong 10 phút)

Bố cục:

- Sáu câu thơ đầu: Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngày hè.

- Hai câu thơ cuối: Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ: yêu thiên nhiên nhiên say đắm và tấm lòng yêu nước thương dân.

Đọc - Hiểu

Câu 1 

Các động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè

- Động từ: đùn đùn, phun, tiễn.

=> Bằng một loạt những động từ tác giả đã vẽ lên bức tranh thiên nhiên mùa hè đầy sự chuyển biến rõ rệt, tất cả đều nằm trong trạng thái bung tỏa với sức sống căn tràn, mạnh mẽ để khoe sắc, khoe hương.

Câu 2

Sư hài hòa giữa âm thanh và màu sắc, cảnh vật và con người được thể hiện như sau:

- Màu sắc: hoa lựu đỏ, hoa hòe xanh, hoa hồng liên tri => Những màu sắc cơ bản nhất về mùa hè nhưng không phải ai cũng nhận ra, tươi mát có, dịu dàng có. Sự kết hợp đầy tuyệt vời của màu sắc đã vẽ lên thiên nhiên mùa hè đầy thu hút.  

- Âm thanh: tiếng lao xao từ làng chài, tiếng ve kêu râm ran => âm thanh cho thấy cuộc sống đang diễn ra đầy náo nhiệt, nhanh chóng, nhộn nhịp, cho thấy hoạt động sống vẫn diễn ra như thường lệ.  

- Cảnh vật và con người đều đang trong độ tươi mát nhất, mới mẻ nhất, nhiều năng lượng nhất. Khung cảnh thì ngập tràn tỏng sắc màu và âm thanh, con nguwofi hiện lên thì phấn khởi, vui tươi và hăng say trong lao động

=> Như  vậy, cảnh và người đã hòa quyện với nhau để bức tranh mùa hè hiện lên chân thật, sống động và tuyệt vời hơn bao giờ.

Câu 3 

- Nhà thơ cảm nhận cảnh vật bằng nhiều giác quan gồm: thị giác, khứu giác và thính giác. Nhờ những giác quan nhạy bén, tinh tế đó mà ta thấy cả mùa hè có màu sắc, âm thanh và cả mùi hương như phảng phất. Dường như tác giả đã tập trung cao độ, hội tụ hết những khả năng của mình để cảm nhận mùa hè môt cách thật nhất, có tình, có hồn nhất.

- Chắc chắn Nguyễn Trãi là người mang tâm hồn nhạy bén, cảm nhận tinh tế, nhạy cảm với cái đẹp và yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên. Có như vậy, ông mới nhạy cảm với từng sự chuyển biến của thời gian để cảm nhận mùa hè với những chi tiết nhỏ nhất, thu hút nhất.

Câu 4

- Hai câu thơ cuối thể hiện lý tưởng lớn, một khát vọng lớn của Nguyễn Trãi đối với toàn thể nhân dân. Tác giả mong muốn có được cây đàn Ngu cầm của vua Nghiêu vua Thuấn không phải để nghêu ngao, không phải để khẳng định bản thân mà vì mục đích cao cả là gẩy lên khúc hát nam phong cầu cho quốc thái dân an, cho dân chúng được hưởng cuộc sống hạnh phúc đúng nghĩa: ăn no, mặc ấm. Đây là ước mơ lớn nhất của tác giả khao khát, cầu mong dân chúng sống hòa bình, luôn cố gắng lao động để phục vụ cuộc sống no đủ

- Câu thơ cuối chỉ có sáu chữ và nhịp thơ chuyển từ 3-4 sang 3-3 trở nên nhanh và dồn dập hơn tất cả những câu thơ ở trên. Rõ ràng, câu thơ cuối như sự mở nút thắt, giải phóng tất cả những dồn nén từ các câu thơ trên và tạo điểm nhấn trong cảm xúc của tác giả. Nó một lần nữa khẳng định tấm lòng của Nguyễn Trãi với dân chúng, với đất nước đó là tình cảm xuất phát từ trái tim, từ tâm lòng, là niềm tin một lòng không đổi thay. 

Luyện tập

Câu 1 

- Vẻ đẹp thiên nhiên: Thiên nhiên trong bài thơ hiện lên là mùa hè tràn trề nhựa sống, tất cả như đang cố để khoe với đời, với người vẻ đẹp với tất cả sắc hương, âm thanh nhộn nhịp của cuộc sống. Bức tranh ngập tràn trong những sắc màu rực rỡ và âm thanh ngân vang, tất cả đều đang chuyển mình để khoe hết cho bằng được cái đẹp, cái hồn của mùa hè.

- Tâm hồn Nguyễn Trãi: Tâm hồn của nhà thơ nhạy bén, rất tỉ mỉ trong từng quan sát, nhạy cảm trước những chuyển biến nhỏ nhất của thiên nhiên. Đồng thời đó cũng là tâm hồn gắn kết, hòa hợp với thiên nhiên, hế tmuwjc dành tình cảm đến đất nước, nhân dân, khao khát quốc thái dân an.

=> Vẻ đẹp thiên nhiên là đòn bẩy tô đậm va fkhawrng định vẻ đjep tâm hồn của tác giả. Bức tranh thiên nhiên càng tinh tế, càng có hồn thì tâm hồn nhà thơ càng sâu sắc, nhạy cảm. Rõ ràng, ngoại cảnh và nội tâm là hai yếu tố không thể tách rời, nó kết hợp với nhau để tạo nên sự hòa quyện tuyệt vời nhất.  

Nhận xét – Ý nghĩa

Qua bài thơ, học sinh cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế trong bức tranh ngày hè qua âm thanh, màu sắc, con người cùng tâm hồn yêu cảnh, yêu đời, yêu người rất tình của tác giả. Từ đó thấy được phong cách nghệ thuật độc đáo của bài thơ và đặc trưng nghệ thuật trong thơ văn Nguyễn Trãi.


Gợi ý Câu hỏi giáo viên đặt ra trên lớp bài Cảnh ngày hè

Bài thơ “Cảnh ngày hè” được sáng tác trong hoàn cảnh nào?

Trả lời:

Nhan đề bài thơ thể hiện:

   - Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngày hè

   - Tâm hồn chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, đất nước tha thiết của tác giả.

Ý nghĩa nhan đề bài thơ “Cảnh ngày hè” là gì?

Trả lời:

“Cảnh ngày hè” được sáng tác vào thời gian Nguyễn Trãi về quê sống ẩn dật. Cuộc sống thanh bình, giản dị đã giúp ông lắng nghe trọn vẹn nhịp sống của con người, của thiên nhiên và sáng tác nên bài thơ

Trong bài thơ “Cảnh ngày hè” có nhiều động từ diễn tả trạng thái của cảnh ngày hè. Đó là những động từ nào, trạng thái của cảnh được diễn tả ra sao?

Trả lời:

- Tác giả sử dụng nhiều động từ mạnh để diễn tả trạng thái của ngày hè: đùn đùn, giương, phun

   + Đùn đùn: gợi hình ảnh xanh thẫm, tầng tầng lớp lớp của tán hòe tuôn ra, giương rộng ra.

   + Cảnh vật tràn đầy sức sống, như có sự thôi thúc, căng tràn

   + Thiên nhiên đẹp đẽ, khỏe khoắn, chứa đựng những điều sống động vô cùng

- Tâm trạng của tác giả vui vẻ, tươi sáng như chính bức tranh mùa hè mà ông vẽ lên

  Xuất phát từ tình yêu thiên nhiên, cảnh vật vì thế mà bức tranh ngày hè của Nguyễn Trãi trở nên sinh động, giàu sức sống

Làm sáng tỏ sự hài hòa giữa âm thanh và màu sắc, cảnh vật và con người trong bài thơ “Cảnh ngày hè”.

Trả lời:

Cảnh có sự giao hòa giữa âm thanh, màu sắc, con người và cảnh vật:

   - Màu sắc của mùa hè tươi sáng, rực rỡ: màu xanh của cây hòe, màu đỏ của hoa lựu, màu hồng của sen.

      + Cảnh vật hòa nhập với nhau, dưới ánh sáng của nắng vàng (lầu tịch dương)

   - Âm thanh của sự sống: lao xao chợ cá, tiếng ve sầu (dắng dỏi cầm ve)

      + Tác giả lắng nghe âm thanh sự sống bằng tất cả sự tinh tế của bản thân

⇒ Bức tranh cảnh vật có sự giao hòa, kết hợp với âm thanh sự sống, hình ảnh con người khiến bức tranh ngày hè trở nên có hồn hơn.

- Vẻ đẹp của cảnh ngày hè bình dị, trong lành, gần gũi và ấm áp tình quê hương, con người xứ Việt.

Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng những giác quan nào trong bài thơ “Cảnh ngày hè”?

Trả lời:

Cảm nhận của tác giả:

   + Nhà thơ sử dụng mọi giác quan của mình để cảm nhận vẻ đẹp ngày hè: khứu giác, thính giác, cảm giác

   + Thiên nhiên ngày hè được tái hiện thông qua lăng kính quan sát tinh tế của tác giả

   + Sự hòa quyện hài hòa về màu sắc, âm thanh chứng tỏ tâm hồn nhà thơ đẹp, giàu xúc cảm

Qua bài “Cảnh ngày hè” em thấy Nguyễn Trãi là người có tấm lòng như thế nào đối với thiên nhiên?

Trả lời:

Tấm lòng của tác giả:

   + Tha thiết yêu thiên nhiên, đất nước

   + Tìm thấy trong tình yêu thiên nhiên có nguồn cội của tình yêu cuộc đời, cuộc sống

   + Tấm lòng đau đáu luôn hướng về dân, về nước

Hai câu thơ cuối bài thơ “Cảnh ngày hè” cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân như thế nào?

Trả lời:

- Hai câu kết diễn tả khát vọng, nỗi lòng da diết của tác giả về cuộc sống yên bình, hạnh phúc của dân chúng:

    + Nhà thơ mong mỏi khúc đàn Nam Phong của vua Thuấn, khúc đàn tượng trưng cho sự no đủ, thuận hòa của nhân dân.

    + Lấy chuyện xưa để nói tới hiện tại, cho thấy tấm lòng yêu nước thương dân tới muôn đời.

- Câu thơ cũng gợi lên khúc nhạc ngợi ca cuộc sống thái bình, no đủ của dân chúng, đồng thời cũng là lời nhắc các bậc quân vương lấy dân làm trọng.

- Nhà thơ thể hiện niềm mong ước, nguyện vọng cho đất nước thái bình chính là tư tưởng “lấy dân làm gốc” của Nguyễn Trãi.

    + Tư tưởng này có nguồn gốc từ lời dạy của Khổng Tử “dân vi bản, xã tắc vi quy, quân vi khinh”.

Âm điệu câu thơ lục ngôn (sáu chữ) kết thúc bài thơ “Cảnh ngày hè” khác âm điệu những câu thất ngôn (bảy chữ) như thế nào?

Trả lời:

Âm điệu những câu thơ lục ngôn (sáu chữ) kết thúc bài thơ khác âm điệu những câu thơ thất ngôn (bảy chữ) ở chỗ nó như dồn nén trong câu chữ những tính cảm của ông dành cho nhân dân.

Tác dụng của việc kết thúc bằng câu thơ lục ngôn: cảm xúc được dồn nén, dư âm được mở ra – đó cũng là tác dụng khi kết thúc bằng câu thơ sáu chữ trong thơ thất ngôn.

Sự thay đổi âm điệu trong bài thơ “Cảnh ngày hè” có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả?

Trả lời:

Sự thay đổi âm điệu lúc nhanh dồn dập, lúc lại thong thả khoan thai, nó như dồn nén trong câu chữ những tính cảm của ông dành cho nhân dân. Ông ước mơ người dân đất nước ta có cuộc sống no đủ sum vầy hạnh phúc, ấm êm.

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ “Cảnh ngày hè” là gì?

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ

– Nguồn gốc từ tình yêu thiên nhiên, lòng yêu đời, yêu đất nước, khát vọng về cuộc sống thái bình, hạnh phúc cho nhân dân.

– Xuất phát từ khát vọng hòa bình cho nhân dân cộng hưởng với vẻ đẹp tâm hồn, lí tưởng của Nguyễn Trãi, nhân cách của Nguyễn Trãi.

⇒ Bài thơ sử dụng hình ảnh gần gũi, bình dị, câu thơ thất ngôn xen lục ngôn, tác giả mang lại bức tranh thiên nhiên đầy sức sống, tươi đẹp.

Giá trị nội dung và nghệ thuật trong “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi.

Trả lời:

Giá trị nội dung

    + Bài thơ đã dựng nên bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc, đẹp đẽ, thơ mộng và khung cảnh của cuộc sống sinh hoạt bình an, yên ổn. Điều đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và khát vọng xã hội phồn vinh, nhân dân no đủ, đất nước thịnh vượng của người nghệ sĩ hết lòng vì nước, vì dân.

    + Đồng thời, bài thơ cũng khắc họa tâm hồn và nhân cách cao thượng, tấm lòng yêu quê hương, yêu đất nước của Nguyễn Trãi. Ngay cả khi đang bị chèn ép, nghi ngờ, Nguyễn Trãi cũng vẫn lo lắng cho nhân dân, vẫn khao khát được cống hiến tài năng, công sức của mình cho dân, cho nước.

Giá trị nghệ thuật

    + Tác giả đã vận dụng một cách sáng tạo thể thơ Đường luật với sự đan xen của câu sáu chữ và câu bảy chữ.

    + Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, gần gũi với khẩu ngữ (lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân) nhưng lại rất giàu cảm xúc và giàu sức gợi.

 + Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc trưng của văn học trung đại: Miêu tả thiên nhiên, đất trời và cảnh đời sống sinh hoạt của con người để qua đó bộc lộ một cách kín đáo tâm tư, tình cảm, nỗi lòng của mình về con người, về cuộc đời.

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 05/02/2021