Soạn Công nghệ 7 Bài 2: Quy trình trồng trọt - Cánh diều

Hướng dẫn Soạn Công nghệ 7 Bài 2: Quy trình trồng trọt ngắn gọn, đầy đủ SGK trang 11, 12, 13. 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 bám sát nội dung bộ sách mới Cánh diều. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.

Bài 2. Quy trình trồng trọt trang 11, 12, 13. 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 SGK Công nghệ 7 Cánh diều

>>> Xem thêm: Tóm tắt Lý thuyết Công nghệ 7 Bài 2 ngắn nhất Cánh Diều

Mở đầu

Trả lời câu hỏi trang 11 SGK Công nghệ 7

Quan sát Hình 2.1 và cho biết: Những yếu tố nào ảnh hưởng đến cây trồng? Yếu tố nào không thể thay đổi, yếu tố nào có thể thay đổi?

Lời giải:

Ta thấy một số yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến cây trồng như:

+ Nhiệt độ, độ ẩm: ánh nắng mặt trời

+ Lượng mưa: H₂O

+ Đất: thành phần và tính chất của đất

+ Dinh dưỡng: phân bón, các chất dinh dưỡng có trong đất

+ Năng lượng bức xạ, thành phần khí quyển

+ Thành phần khí quyển: CO₂, O₂

+ Các vi sinh vật, cây cỏ dại

+ Sự cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng khoáng;

+ Sự hiện diện hay không của các chất hạn chế sinh trưởng.

- Các yếu tố không thể thay đổi: Nhiệt độ, độ ẩm, ánh nắng mặt trời, thành phần khí quyển.

- Các yếu tố có thể thay đổi: cấu trúc của đất và thành phần dinh dưỡng có trong đất, các vi sinh vật, cỏ dại.

1. Giới thiệu chung về quy trình trồng trọt

Câu hỏi: Quan sát Hình 2.2 và cho biết quy trình trồng trọt gồm những bước nào?

Lời giải:

   + Làm đất và bón lót

   + Gieo trồng

   + Chăm sóc: Tỉa, dặm cây; Làm cỏ, vun xới; Bón thúc; Tưới, tiêu nước; Phòng trừ sâu bệnh hại

   + Thu hoạch

2. Các bước trong quy trình trồng trọt

Trả lời câu hỏi trang 12 SGK Công nghệ 7

Câu hỏi: Vì sao làm đất trước khi gieo trồng lại có lợi cho cây trồng?

Lời giải:

Làm đất trước khi gieo trồng có lợi cho cây trồng. Vì làm đất giúp cho đất tơi xốp, khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng, đồng thời diệt cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.

Luyện tập:

1. Hãy nhận xét sự thay đổi hình dạng của đất trong Hình 2.3.

2. Có thể sử dụng những công cụ nào để làm đất?

Lời giải:

1. Sự thay đổi hình dạng của đất trong Hình 2.3:

Hình 2.3a: Cày đất làm xáo trộn đất mặt ở độ sâu khoảng 20 - 30 cm -> chôn lấp cỏ dại, tạo rãnh đất dài màu mỡ.

Hình 2.3b: Bừa và đập đất -> làm nhỏ đất, thu gom cỏ dại, trộn đều phân và san phẳng mặt ruộng

Hình 2.3c: Lên luống -> chống ngập úng, tạo tầng đất dày cho cây sinh trưởng, phát triển.

2. Các công cụ được sử dụng để làm đất là: máy cày, máy bừa, máy tạo luống, trâu cày, bừa, cuốc, xẻng.

Vận dụng: Hãy đưa ra biện pháp làm đất phù hợp cho một số cây trồng phổ biến ở địa phương em.

Lời giải:

- Quan sát thực tế ở địa phương sẽ thấy đa số các cây trồng đều được thực hiện các biện pháp làm đất: cày, bừa, lên luống. Ví dụ: cây lúa, cây ngô, cây hoa, cây su hào, cây rau cải

Câu hỏi: Vì sao cần bón lót trước khi gieo trồng?

Lời giải:

Cần bón lót trước khi gieo trồng là vì nhằm cung cấp chất dinh dưỡng cho cây con ngay khi mới mọc hoặc mới bén rễ.

Câu hỏi:

1. Thời vụ gieo trồng là gì?

2. Gieo trồng đúng thời vụ có lợi ích gì?

Lời giải:

1. Khái niệm: Thời vụ gieo trồng là khoảng thời gian để gieo trồng đối với mỗi loại cây trồng.

2. Gieo trồng đúng thời vụ đảm bảo cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt cho năng suất cao, tránh được các rủi ro về thời tiết, sâu bệnh.

Trả lời câu hỏi trang 13 SGK Công nghệ 7

Vận dụng:

1. Địa phương em có những thời vụ gieo trồng nào?

2. Hãy kể tên một số loại cây trồng được gieo trồng vào thời vụ đó.

Lời giải:

1. Ở địa phương em có 3 vụ gieo trồng là: 

   + Vụ xuân hè;

   + Vụ hè thu;

   + Vụ đông xuân

2. Một số loại cây trồng được gieo trồng vào thời vụ đó là:

   + Vụ xuân hè: lúa, rau, đậu (đỗ), cây cà chua, dưa chuột, bầu mướp bí, cây sấu, cây hồng bì, cây xoài...

   + Vụ hè thu: cây ổi, cây vải, cây nhãn, cây bưởi, cải bắp, cà rốt, cải chip...

   + Vụ đông xuân: cây ổi, cây vải, cây nhãn, cây bưởi, cải bắp, cà rốt, cải chip...

Luyện tập: Trong Hình 2.5 có những phương thức gieo trồng nào?

Lời giải:

- Quan sát hình 2.5, ta thấy có 3 phương thức gieo trồng:

Hình 2.5a: trồng bằng, bằng củ

Hình 2.5b: Gieo hạt

Hình 2.5c + 2.5d: Gieo bằng cây non.

Vận dụng: Em hãy chọn lựa phương thức gieo trồng cho các loại cây sau đây: lúa, mía, ngô, sắn, cam, đỗ (đậu), …

Lời giải:

Phương thức gieo trồng
Gieo hạt	Trồng bằng hom, củ	Trồng bằng cây con
Lúa, ngô, đậu (đỗ), bí, bầu, mướp, …	Khoai, sắn, mía, rau ngót, rau muống, rau khoai lang, hoa hồng,	Cam, quýt, nhãn, vải, cà phê, chè, …

Câu hỏi: Em hãy lựa chọn hoạt động thích hợp với tình trạng cây trồng theo mẫu Bảng 2.1.

Lời giải:

Tình trạng cây trồng	Tỉa cây	Dặm cây
Cây yếu, bị sâu bệnh	x
Cây bị chết, không mọc		x
Cây mọc quá dày	x

Trả lời câu hỏi trang 14 SGK Công nghệ 7

Câu hỏi: Quan sát Hình 2.6 và mô tả công việc làm cỏ (a), vun xới (b).

Lời giải:

Hình 2.6a: Làm cỏ: nhổ bỏ các cây cỏ dại, diệt cỏ dại mọc xen với cây trồng.

Hình 2.6b: Vun xới: thêm đất vào gốc cây, cuốc đất, làm cho đất tơi xốp.

Luyện tập: Em hãy hoàn thành Bảng 2.2 bằng cách lựa chọn lợi ích của việc làm cỏ và vun xới sao cho phù hợp.

Lời giải:

Lợi ích	Làm cỏ	Vun xới
Diệt cỏ dại mọc xen cây trồng	X
Cung cấp oxygen và tăng cường dinh dưỡng trong đất		X
Tạo khoảng không cho cây trồng phát triển	X
Làm cho đất tơi xốp		X
Giảm sâu bệnh	X
Hạn chế bốc hơi nước, bốc mặn, bốc phèn		X

Câu hỏi: Quan sát Hình 2.7 và cho biết: Các thời điểm nào cần bón thúc cho lúa? Vì sao?

Lời giải:

- Quan sát Hình 2.7, ta thấy có 3 thời điểm cần bón thúc lúa: 

   + Bón thúc đẻ nhánh

   + Bón thúc đón đòng

   + Bón thúc nuôi hạt.

- Giải thích: Vì để đáp ứng nhằm đáp ứng kịp nhu cầu dinh dưỡng của cây theo từng thời kì tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.

Trả lời câu hỏi trang 15 SGK Công nghệ 7

Luyện tập:

1. Quan sát Hình 2.8 và cho biết các hình thức bón phân có trong hình.

2. So sánh ưu, nhược điểm của các hình thức bón phân theo mẫu Bảng 2.3.

Lời giải:

1. Căn cứ vào cách bón phân, có 4 hình thức bón phân: 

Hình 2.8a: Bón theo hàng

Hình 2.8b: Bón theo hốc

Hình 2.8c: Bón phun qua lá

Hình 2.8d: Bón vãi

2. So sánh ưu, nhược điểm của các hình thức bón phân

Câu hỏi: Em hãy nêu các phương pháp tưới nước cho cây trồng.

Lời giải:

Có 4 phương pháp tưới cho cây trồng:

   + Tưới tràn: cho nước chảy tràn trên mặt ruộng.

   + Tưới rãnh: cho nước chảy vào rãnh, nước thấm vào luống tới rễ cây.

   + Tưới phun mưa: nước được phun thành hạt nhỏ tỏa ra như mưa bằng hệ thống vòi tưới phun.

   + Tưới nhỏ giọt hoặc tưới ngầm: dùng hệ thống ống dẫn nước có đục lỗ theo khoảng cách cây, nước trong ống sẽ đi qua lỗ nhỏ này thấm đến bộ rễ.

Trả lời câu hỏi trang 16 SGK Công nghệ 7

Luyện tập:

1. Hãy chỉ ra các phương pháp tưới trong Hình 2.9.

2. Phương pháp tưới nào tiết kiệm nước nhất? Vì sao?

Lời giải:

1. Quan sát Hình 2.9, ta thâý:

+ Hình 2.9a: Tưới phun mưa.

+ Hình 2.9b: Tưới ngầm

+ Hình 2.9c: Tưới tràn

+ Hình 2.9d: Tưới rãnh

2. Phương pháp tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước đến mức tối đa (hơn cả ở tưới phun mưa) vì nó tránh triệt tiêu đến mức tối thiểu các loại tổn thất nước (do thấm và bốc hơi), ở hệ thống tưới nhỏ giọt đất tưới cũng được tiết kiệm tối đa.

Vận dụng:

Em hãy chọn phương pháp tưới thích hợp cho các loại cây sau: chè, lúa, rau cải, khoang lang, phong lan

Lời giải:

Phương thức gieo trồng phù hợp cho các loại cây:

+ Cây lúa, ngô, đậu (đỗ) trồng bằng gieo hạt.

+ Cây mía, sắn trồng bằng hom, củ.

+ Cây cam trồng bằng hạt hoặc cây con.

Câu hỏi:

Hãy đọc nội dung Phòng trừ sâu, bệnh hại và trả lời câu hỏi sau:

1. Có những nhóm biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại nào?

2. Có những biện pháp canh tác nào giúp phòng trừ sâu, bệnh hại?

Lời giải:

1. Đọc nội dung Phòng trừ sâu bệnh hại, ta thấy có 4 biện pháp:

   + Biện pháp canh tác: vệ sinh đồng ruộng, làm đất, sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh, luân canh, xen canh, … để ngăn ngừa và giảm thiệt hại do các loài sâu bệnh gây ra.

   + Biện pháp vật lí, cơ giới: bẫy bả, bắt bằng tay, bao quả, che lưới, …

   + Biện pháp hóa học: sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học như thuốc trừ sâu, thuốc trừ bệnh, … để tiêu diệt sâu bệnh.

   + Biện pháp sinh học: sử dụng các loài sinh vật hay sản phẩm hoạt động của chúng để phòng trừ sâu bệnh (bọ rùa, ong mắt đỏ, vi khuẩn Bt, chế phẩm thảo mộc, …).

2. Những biện pháp canh tác giúp phòng trừ sâu bệnh hại:

- Vệ sinh đồng ruộng

- Làm đất

- Sử dụng giống chống chịu sâu bệnh

- Luân canh

- Xen canh

....

Trả lời câu hỏi trang 17 SGK Công nghệ 7

Luyện tập:

1. Những biện pháp phòng trừ sâu bệnh trong Hình 2.10 thuộc nhóm biện pháp nào?

2. Nên ưu tiên sử dụng nhóm biện pháp nào? Vì sao?

Lời giải:

1. Quan sát Hình 2.10 và đọc nội dung Phòng trừ sâu bệnh hại để trả lời:

Hình 2.10a: biện pháp vật lý, cơ giới

Hình 2.10b: biện pháp canh tác 

Hình 2.10c: biện pháp vật lí, cơ giới

Hình 2.10d: biện pháp sinh học

Hình 2.10e: biện pháp hóa học

Hình 2.10g: biện pháp vật lí, cơ giới

2. 

- Nên ưu tiên sử dụng nhóm biện pháp sinh học.

- Vì:

+ Đem lại hiệu quả cao.

+ Thân thiện với môi trường.

+ Không tốn kém.

Vận dụng:

1. Khi sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, người phun cần có những dụng cụ bảo hộ gì để đảm bảo an toàn cho bản thân?

2. Sau khi sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, cần làm gì với dụng cụ phun, bình thuốc để đảm bảo an toàn cho con người và môi trường?

Lời giải:

1. Khi tiếp xúc với thuốc hóa học trừ sâu, bệnh, phải thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về an toàn lao động (đeo khẩu trang, đi găng tay, giày, ủng, đeo kính, mặc áo dài tay, quần dài, đội mũ, …).

2. Sau khi sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, cần: Rửa bình phun kĩ sau khi sử dụng, xử lí, thu gom bao bì đã qua sử dụng, không vứt bừa bãi, đặc biệt là ở nơi gần nguồn nước.

Câu hỏi:

Hãy đọc nội dung mục 2.4 và trả lời các câu hỏi sau:

1. Ý nghĩa của việc thu hoạch đúng thời điểm là gì?

2. Có những cách nào để thu hoạch sản phẩm cây trồng?

Lời giải:

1. Ý nghĩa của thu hoạch đúng thời điểm: để đảm bảo số lượng và chất lượng của nông sản, cần chú ý phải thu hoạch nhanh gọn và cẩn thận.

2. Tùy theo loại cây trồng mà co cách thu hoạch khác nhau: hái, nhổ, đào và cắt.

Trả lời câu hỏi trang 18 SGK Công nghệ 7

Luyện tập:

1. Quan sát Hình 2.11, nêu các phương pháp thu hoạch và cách thức thu hoạch cho từng loại cây trồng.

2. Thu hoạch bằng máy móc áp dụng hiệu quả nhất trong trường hợp nào?

Lời giải:

1. Quan sát Hình 2.11, ta thấy có 2 phương pháp thu hoạch:

+ Hình 2.11a: Phương pháp thủ công - Hái

+ Hình 2.11b: Phương pháp cơ giới - hái

+ Hình 2.11c: Phương pháp cơ giới - cắt

+ Hình 2.11d: Phương pháp cơ giới - cắt

+ Hình 2.11e: Phương pháp thủ công - nhổ

+ Hình 2.11g: Phương pháp thủ công - cắt

2. Thu hoạch bằng máy móc áp dụng hiệu quả nhất trong trường hợp nông trại có quy mô lớn, tốn nhiều sức người.

3. Lập kế hoạch, tính toán chi phí cho việc trồng và chăm sóc cây cải xanh trong thùng xốp

Trả lời câu hỏi trang 19 SGK Công nghệ 7

Câu hỏi:

Em hãy đọc nội dung mục 3 và trả lời câu hỏi sau:

1. Thời vụ gieo trồng thích hợp cho cây cải xanh là khi nào?

2. Loại đất nào thích hợp trồng cây cải xanh?

3. Nên bón lót trước khi trồng cải xanh với loại phân bón nào?

4. Các phương thức gieo trồng cây cải xanh là gì?

5. Nên thu hoạch cây cải xanh vào thời gian nào?

6. Phải xử lí đất như thế nào để trồng được đợt tiếp theo?

Lời giải:

- Đọc nội dung mục 3, trả lời:

1. Thời vụ gieo trồng thích hợp cho cây cải xanh là quanh năm.

2. Loại đất thích hợp trồng cây cải xanh: đất tơi xốp như đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất chuyên dụng trồng rau.

3. Nên bón lót trước khi trồng cải xanh với loại phân hữu cơ.

4. Các loại phương thức gieo trồng cây cải xanh là gieo hạt hoặc trồng cây con.

5. Nên thu hoạch cây cải xanh vào thời gian: Sau khi trồng 20 ngày thì có thể tỉa dần, khi thu hoạch cắt sát gốc cây.

6. Để trồng đợt tiếp theo, phải xử lí đất: phơi đất một ngày, bổ sung thêm đất và phân hữu cơ rồi mới tiếp tục trồng đợt sau.

Ví dụ:

Để trồng và chăm sóc 10 m² cây cải xanh trong thùng xốp cần: 2 gram hạt giống, 8 kg phân trùn quế, phun dịch trùn quế cho rau 4 lần mỗi lần 3 ml, 1 gói thuốc trừ sâu sinh học để phòng trừ sâu bệnh, chi phí khác là 30 000 đồng. Biết: giá hạt giống cải xanh là 20000 đồng/gói 20 gram, giá phân trùn quế là 6 000 đồng/kg, giá dịch trùn quế là 120 000 đồng/lít, giá thuốc trừ sâu sinh học là 45 000 đồng /gói.

Hãy tính toán chi phí để trồng 10 m² cây cải xanh theo mẫu Bảng 2.4

Lời giải:

Trả lời câu hỏi trang 20 SGK Công nghệ 7

Vận dụng:

1. Hãy thực hiện việc trồng và chăm sóc cây cải xanh tại nhà.

2. Hãy lập kế hoạch và tính toán chi phí cho việc trồng và chăm sóc một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em.

Lời giải:

- HS thực hiện việc trồng và chăm sóc cây cải xanh tại nhà theo sách khoa.

- Kế hoạch :

+ Bước 1: Liệt kê vật tư, dụng cụ:

* Thùng xốp đảm bảo thoát nước tốt.

* Hạt giống: có thể mua ở chợ hoặc siêu thị.

* Đất trồng: đất tơi xốp như đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất chuyên dụng trồng rau.

* Phân hữu cơ: phân chuồng ủ hoai mục, phân trùn quế, hoặc phân hữu cơ vi sinh, …

* Phân bón lá: dịch trùn quế, dịch cá, đậu tương ngâm, …

* Thuốc trừ sâu sinh học, chế phẩm tỏi - ớt – gừng, …

* Xẻng, dao, bình tưới phun, găng tay.

+ Bước 2: Dự kiến kĩ thuật trồng và chăm sóc

(1) Xác định thời vụ gieo trồng

(2) Chuẩn bị đất trồng

(3) Gieo trồng

(4) Chăm sóc

(5) Thu hoạch và trồng vụ tiếp theo.

+ Bước 3: Tính toán chi phí

Tổng chi phí = Chi phí giống + Chi phí phân bón + Chi phí thuốc bảo vệ thực vật + Chi phí khác

Trong đó: Chi phí = Số lượng x Đơn giá.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Công nghệ 7 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn Công nghệ 7 Bài 2: Quy trình trồng trọt trong bộ SGK Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!