Soạn Công nghệ 10 Bài 1: Công nghệ và đời sống

Hướng dẫn Soạn Công nghệ 10 Bài 1: Công nghệ và đời sống ngắn gọn, đầy đủ SGK trang 6, 7, 8, 9, 10 bám sát nội dung bộ sách mới Kết nối tri thức. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học. 

>>> Xem thêm: Tóm tắt Lý thuyết Công nghệ 10 Bài 1 Công nghệ và đời sống (ngắn gọn)

Mở đầu

Quan sát Hình 1.1 em hãy kể tên một số sản phẩm công nghệ có trong hình; Mô tả vai trò của sản phẩm công nghệ đối với đời sống con người. Quan sát Hình 1.2 em hãy cho biết phát minh nổi bật tương ứng với ba nhà khoa học dưới đây.

Khám phá

Trả lời câu hỏi trang 6 sách giáo khoa Công nghệ 10

Mở đầu

Quan sát Hình 1.1 em hãy kể tên một số sản phẩm công nghệ có trong hình; Mô tả vai trò của sản phẩm công nghệ đối với đời sống con người.

Lời giải:

- Tên một số sản phẩm công nghệ được sử dụng trong hình là: 

+ Công nghệ điện gió (1)

+ Công nghệ điện mặt trời (2)

+ Công nghệ phun sương làm mát (3)

- Mô tả vai trò của sản phẩm công nghệ đối với đời sống con người

+ Công nghệ điện gió: tua bin của quạt gió quay được nhằm tạo ra sức điện là nhờ vào sức gió. Điện này sẽ dùng trực tiếp trong điện dân dụng trong gia đình. Số điện thừa được tận dụng để sạc đầy acquy hoặc để sử dụng tiếp tục cho những lần về sau.

+ Công nghệ điện mặt trời: Để chuyển hóa từ quang năng -> điện năng và nguồn điện ấy được dùng trực tiếp vào điện dân dụng trong gia đình thì phải sử dụng năng lượng của mặt trời. Số điện thừa được tận dụng để sạc đầy acquy hoặc để sử dụng tiếp tục cho những lần về sau.

+ Công nghệ phun sương làm mát: Vào những ngày nắng nóng, công nghệ phun sương giúp hạ nhiệt của ngôi nhà và đồng thời có thể làm ẩm ở những ngôi nhà có thảm cỏ xung quanh. bên trong và ngoài hạ chênh lệch nhau từ 3 – 7 độ C nhờ hệ thống, từ đó bên trong nhà được mát hơn bên ngoài.

=> con người tận dụng được những năng lượng tái tạo của thiên nhiên (gần như vô hạn), các nguồn năng lượng điện hóa thạch được hạn chế tối thiểu (điện than,..) nhằm bảo vệ môi trường và giảm bớt sự ô nhiễm, hạn chế được sự phát thải của hiệu ứng nhà kính và cũng giảm bớt gánh nặng về vấn đề kinh tế trong sử dụng điện,… chính là vai trò của công nghệ

Khám phá

Quan sát Hình 1.2 em hãy cho biết phát minh nổi bật tương ứng với ba nhà khoa học dưới đây.

Lời giải:

Sau khi quan sát hình 1.2, những phát minh nổi bật tương ứng với ba nhà khoa học dưới đây là:

- Nhà bác học Isaac Newton: phát hiện ra 3 định luật Niu tơn, Kính viễn vọng phản xạ,…

- Nhà khoa học Marie Curie: phát hiện ra các chất phóng xạ như Po,…

- Louis Pasteur: phát hiện ra vaccine phòng dại.

Trả lời câu hỏi trang 7 sách giáo khoa Công nghệ 10

Khám phá

Quan sát Hình 1.3 và cho biết:

- Vấn đề cần giải quyết trong mỗi tình huống là gì?

- Vấn đề đã được giải quyết như thế nào?

- Cơ sở khoa học nào đã được sử dụng để giải quyết vấn đề?

Lời giải:

Sau khi quan sát hình 1.3, chúng ta có thể trả lời các câu hỏi:

- Vấn đề cần giải quyết trong mỗi tình huống trên là

+ TH1: di chuyển 1 vật nặng lên cao

+ TH2: dịch chuyển 1 tảng đá đi xa khỏi vị trí ban đầu của nó

- Vấn đề đã được giải quyết ở các tình huống trên là

+ TH1: chúng ta sẽ dùng một bộ ròng rọc để đưa vật nặng lên cao 

+ TH2: dùng đòn bẩy để di chuyển hòn đá đi xa khỏi vị trí ban đầu của nó

- Cơ sở khoa học đã được sử dụng để giải quyết vấn đề là

+ TH1: để nâng một vật lên, ta dùng một ròng rọc cố định (chỉ gồm có một bánh xe được cố định tại một điểm duy nhất- bánh xe được sử dụng để thay đổi hướng của lực tác động cần thiết) Cơ chế hoạt động của ròng rọc là ròng rọc tự giữ nguyên vị trí trong khi vật sẽ chuyển động cùng với sợi dây. 

=> vẫn có thể di chuyển được vật di chuyển trong khi đã giảm lực tác động

+ TH2: dùng đòn bẩy để di chuyển hòn đá.  Hòn đá nhỏ hơn được coi là điểm tựa để biến đổi lực tác dụng của tay người lên tảng đá nặng hơn, đây là nguyên lí hoạt động của đòn bẩy

=> Vật nặng di chuyển dễ dàng hơn vì lực tác động của người đã được biến đổi 

Trả lời câu hỏi trang 8 sách giáo khoa Công nghệ 10

Khám phá

Quan sát Hình 1.4 em hãy mô tả các phương pháp trồng cây và đánh giá ưu, nhược điểm của mỗi phương pháp này.

Lời giải:

Sau khi quan sát hình 1.4, em có đánh giá:

a) Phương pháp địa canh

- Mô tả: Dùng đất để trồng rau thì đây là phương pháp trồng cây truyền thống nhất

- Ưu, nhược điểm

Ưu điểm	Nhược điểm
+ Dinh dưỡng từ đất trồng cung cấp cho cây + Rễ cây sinh trưởng chắc khỏe, phát triển khỏe mạnh hơn và tỉ lệ cây chết sẽ thấp hơn + Không tốn công chăm bón + Ít tốn kém hơn + Để tiết kiệm đất có thể trồng xen canh các loại cây + Nhiều loại cây đều có thể áp dụng được + Cho năng suất, hiệu quả cây trồng cao,..	+ Với các loại cây, cần phải có quỹ đất trồng phù hợp + Phải cải tạo sau mỗi vụ trồng thì  hạn chế việc đất sẽ bị mất chất dinh dưỡng  + Đất cần thời gian nghỉ tránh bị bạc màu…. + Đất dễ mang mầm móng gây bệnh đến cho cây

b) Phương pháp thủy canh

 

- Mô tả: Cây trồng được trồng trực tiếp vào môi trường dinh dưỡng trên các giá thể thay vì được trồng vào đất, không phải là đất có tác dụng giữ và tạo bấc hút dinh dưỡng cho cây. cát, trấu, vỏ xơ dừa, than bùn, sỏi nhẹ, bông khoáng,... là các giá thể thường bắt gặp

- Ưu và nhược điểm

Ưu điểm	Nhược điểm
+ Dù đối với từng loại cây trồng khác nhau, vẫn dễ dàng cân bằng lượng chất dinh dưỡng  + Cây phát triển, sinh trưởng tốt hơn + Sự phát triển của côn trùng, cỏ dại, bệnh cây được hạn chế tới mức tối đa + Thích hợp với nhiều điều kiện kinh tế xã hội + Có thể trồng nhiều vụ + bằng công nghệ tự động hóa… có thể giải phóng sức lao động của con người	+ Cần phải chú ý đến tỉ lệ dung dịch khi pha tránh gây dư thừa trong quá trình trồng cây vì cây được trồng trong dung dịch + loại dịch thủy canh cần phải được lựa chọn đúng, kĩ càng + Nhanh héo vì dễ bị mất nước khi thu hoạch, cây chủ yếu sống trong môi trường nước

c) Phương pháp khí canh

- Mô tả: để nuôi cây ở dạng sương mù thì cần trồng cây trong môi trường không khí và chất dinh dưỡng

- Ưu và nhược điểm

Ưu điểm	Nhược điểm
+ 90% lượng nước sử dụng để cung cấp cho cây trồng đều được tiết kiệm + Vẫn có rau sạch cung cấp cho sinh hoạt, mặc dù không sử dụng đất + Áp dụng được cho quanh năm + Hiệu quả, năng suất cây trồng cao + Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật được hạn chế tới mức thấp nhất + Nhiều địa hình, điều kiện kinh tế được áp dụng phong phú + Sâu bọ, mầm bệnh hoàn toàn được tiêu diệt, xử lí	+ Khi gặp sự cố lớn thì tốn nhiều chi phí sửa chữa và vốn đầu tư  + Việc vận hành hệ thống cần có kinh nghiệm trước + Do máy phun chạy suốt ngày liên tục nên tốn rất nhiều điện năng + Tiến độ phát triển của cây hằng ngày phải được theo sát kĩ càng +  Để tránh cho cây bị khô, việc phun khoáng chất và phải hoạt động liên tục thế nên máy phun hay bị kẹt

Trả lời câu hỏi trang 9 sách giáo khoa Công nghệ 10

Khám phá

Quan sát Hình 1.5 và cho biết mối quan hệ giữa khoa học, kĩ thuật, công nghệ.

Lời giải:

Mối quan hệ giữa khoa học, kĩ thuật, công nghệ là rất mật thiết và có tác động qua lại cụ thể với nhau:

+ Để hình thành lên kĩ thuật, công nghệ chính là nền tản cơ sở, kĩ thuật thúc đẩy phát triển khoa học và đồng thời tạo ra công nghệ mới. 

+ Dựa trên những công nghệ hiện có, động lực cho phát triển khoa học và là cơ sở thúc đẩy phát triển cho kĩ thuật chính là vai trò của công nghệ

Trả lời câu hỏi trang 10 sách giáo khoa Công nghệ 10

Khám phá

Quan sát các Hình 1.6, 1.7, 1.8 hãy cho biết mối quan hệ giữa tự nhiên, con người, xã hội.

Lời giải:

Hình 1.6: Công nghệ hỗ trợ phòng chống thiên tai

Con người quan sát các hiện tượng tự nhiên nhờ vào công nghệ hỗ trợ. Thông qua công nghệ, có thể đưa ra các dự đoán về các thiên tai, từ đó chuẩn bị về phương án tác chiến nhằm làm giảm tối thiểu sự thiệt hại về người và của do thiên tai gây ra. Tuy nhiên, tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt vì công nghệ phát triển nên đã giúp con người khai thác nhiều hơn

Hình 1.7: Công nghệ mang lại sự tiện nghi

Cuộc sống của con người đang thay đổi, nhờ vào công nghệ mà có thể đảm bảo sự tiện nghi và đáp ứng nhu cầu của con người. Năng suất lao động tăng lên, hiệu quả làm việc của con người cũng được nâng cao nhờ vào công nghệ. Từ đó sự thoải mái và tiện ích cho con người cũng được tạo ra. Ngôi nhà thông minh được trang bị đầy đủ các tiện ích cho con người (kết nối không dây phục vụ cho sinh hoạt, học tập và giải trí) – hình 1.7

Hình 1.8: Công nghệ giúp khai thác năng lượng từ thiên nhiên

Công nghệ giúp con người khai thác năng lượng sạch từ thiên nhiên( dễ tái tạo và sẵn có). Ưu điểm của nguồn năng lượng này là vô hạn, dễ tái tạo, sạch sẽ hơn so với nguồn năng lượng hóa thạch vì chúng gây ô nhiễm môi trường và cạnh kiệt dần. Từ đó có thể thấy,  nhiều nguồn năng lượng sạch được tận dụng triệt để hơn và mang lại nhiều lợi ích, có giá thành rẻ hơn so với nguồn năng lượng hóa thạch nhờ vào công nghệ

Luyện tập

Trả lời câu hỏi trang 10 sách giáo khoa Công nghệ 10

Lấy các ví dụ về tác động tích cực, tiêu cực của công nghệ đối với tự nhiên, con người và xã hội trong phạm vi gia đình, cộng đồng nơi em đang sinh sống

Lời giải:

a) Lấy ví dụ về tác động của công nghệ trong phạm vi trong gia đình em

- Công nghệ đem đến cho gia đình chúng ta rất nhiều lợi ích và các điều tích cực như:

+ Cuộc sống gia đình trở nên thoải mái hơn, dễ dàng hơn (VD:hệ thống sưởi ấm, máy lạnh….)

+ Các thành viên kết nối được với nhau một cách dễ dàng hơn, có thể kết nối ở bất cứ đâu (VD: điện thoại, máy tính,…)

+ Đo và kiểm soát được lượng điện, lượng nước tiêu thụ trong hàng tháng và trạng thái thiết bị điện  (VD: nhờ hệ thống kiểm soát đồng hồ điện, nước)

+ Cuộc sống gia đình đầy đủ tiện nghi hơn (VD: hệ thống lau dọn nhà tự động,các hệ thống đèn điện kết nối không dây…)

+ Khi đi xa nhà, thì cũng trở nên an tâm hơn rất nhiều (VD: hệ thống camera an ninh,…)

- Bên cạnh mặt tích cực thì đôi khi công nghệ cũng đem lại tiêu cực cho gia đình em:

+ Khiến các thành viên dễ phụ thuộc vào công nghệ nhiều hơn (VD: các hệ thống tự động hóa,…)

+ Sự xa cách được hình thành giữa các thành viên (do sử dụng điện thoại nhiều,…)

+ Gia tăng chi phí vận hành của ngôi nhà (dễ hỏng hóc, cần chi phí bảo trì thường xuyên cao hơn,…)

+ Gây tâm lí lười vận động cho các thành viên,….

b) Lấy ví dụ về tác động của công nghệ trong phạm vi khu vực em sống

- Tích cực:

+ Sự kết nối giữa khu dân cư được dễ dàng hơn (thông qua các hệ thống kết nối mạng công cộng,…)

+ Đảm bảo được an ninh trật tự (thông qua các hệ thống báo động, báo cháy)

+ Người dân có thêm nhiều cơ hội việc làm (thông qua các hệ thống mạng xã hội của khu,….)

+ Các hiểm họa được nắm bắt và dự đoán dễ dàng (thông qua các hệ thống dự báo nguy hiểm của khu)…..

- Tiêu cực

+ Do đã có công nghệ tự động hóa nên làm mất đi công ăn việc làm cho người dân

+ Trở nên náo nhiệt, mất đi sự yên tĩnh của khu dân cư (do các loa có chương trình tự động hóa mặc định)

+ Tình trạng lừa lọc diễn ra khiến người dẫn dễ bị lừa( thông qua các hệ thống tuyển dụng nếu không kiểm duyệt kĩ)

+ Chi phí dân cư tăng lên(chi phí vận hành, bảo trì,…)

Vận dụng

Trả lời câu hỏi trang 10 sách giáo khoa Công nghệ 10

Hãy liệt kê một số công nghệ, sản phẩm sử dụng trong gia đình em, đánh giá về tác động của công nghệ, sản phẩm công nghệ đó với cuộc sống của em và gia đình.

Lời giải:

Một số công nghệ được sử dụng trong gia đình em

VD: hệ thống kết nối không dây IoT kết nối đến các thiết bị trong gia đình em

- Mô tả: là hệ thống modul thiết kế tối ưu thông qua mạng wifi 

Chức năng : 

+ Giúp điều khiển các thiết bị điện – điện tử trong gia đình 

+ Kiểm soát được  tổng tiêu thụ trong tháng đó                                                              

+ Dự đoán được thời gian cần đi bảo hành thiết bị thông qua tin nhắn thông báo về điện thoại.

- Đánh giá về tác động của sản phẩm công nghệ đó                         

+ Tích cực: Có thể tắt từ xa hệ thống nếu mà ra ngoài quên không tắt điện hay nước. Đo được và dự đoán được tiền điện tiêu thụ trong tháng và có thể kiểm tra được trạng thái của thiết bị một cách dễ dàng. Có thể dự đoán được thời gian thiết bị có thể đem đi bảo hành

+ Tiêu cực: thuật toán của thiết bị gặp lỗ nên hệ thống hay gặp trục trặc(VD thông báo sai,…). Chi phí sửa chữa và bảo hành cao.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Công nghệ 10 - Kết nối tri thức

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn Công nghệ 10 Bài 1: Công nghệ và đời sống trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!