Soạn bài: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện (Ngữ Văn 12 Kết nối tri thức)

Soạn bài: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện (Ngữ Văn 12 Kết nối tri thức) ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 23 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học

* Phân tích bài viết tham khảo:

1. Nêu cơ sở của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm: viết cùng đề tài, tiêu biểu cho những cách tiếp cận hiện thực chiến tranh của văn học trong một giai đoạn cụ thể.

Lời giải 

Cơ sở của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm:

- Viết cùng một đề tài: có thể là về chiến tranh, người lính, quê hương, số phận người phụ nữ,...

- Tiêu biểu cho những tiếp cận hiện thực chiến tranh của văn học trong một giai đoạn cụ thể: Kháng chiến chống Pháp, chống phát xít Nhật, chống đế quốc Mĩ,...

- Những triết lí nhân sinh được gửi gắm trong tác phẩm: ca ngợi vẻ đẹp anh dũng, quả cảm, tích cực không ngại gian khổ của những người lính từ đó nhắn nhủ thông điệp phải biết ơn công lao của những chiến sĩ đã hi sinh cho tổ quốc. Hay qua hình ảnh khó khăn, vất vả, địa vị của người phụ nữ để thấy được số phận nhỏ bé, chịu nhiều đau khổ, bất công của người phụ nữ xưa để giờ ta phải trân trọng những người phụ nữ, xóa bỏ hủ tục cổ hủ, sống công bằng, vì lợi ích chung.

- Phong cách sáng tác văn học và nghệ thuật: cách xây dựng nhân vật, cốt truyệm, tình huống, ngôn từ, phong cảnh trong truyện.

2. Nêu mục đích của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm.:2. Nêu mục đích của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm.

Lời giải 1:

- Làm rõ sự thống nhất trong cảm hứng sáng tác của nhà văn cách mạng khi viết về cùng một đề tài.

- Bên cạnh đó là cách họ thể hiện phong cách cá nhân độc đáo ở các tác phẩm cụ thể.

Lời giải 2:

So sánh, đánh giá hai tác phẩm có mục đích:
- Làm rõ vấn đề, đặc điểm, nội dung, ý nghĩa của mỗi tác phẩm.
- Chiều sâu suy nghĩ, quan điểm của tác giả.
- Nhấn mạnh phong cách cá nhân của mỗi người sáng tác.
- Thể hiện sự đa dạng, phong phú trong thế giới văn chương về sự sáng tạo, góc nhìn đa chiều.
...

3. Trình bày luận điểm khái quát của hai tác phẩm:3. Trình bày luận điểm khái quát của hai tác phẩm

Lời giải 

- Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm: Hai truyện ngắn được viết ra trong khoảng nửa cuối thập niên sáu mươi của thế kỉ XX, lúc cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược nhân dân ta bước vào giai đoạn quyết liệt.

- Phong cách viết: Không dừng ở việc miêu tả những biểu hiện bên ngoài của đời sống mà luôn tìm cách cắt nghĩa bề sâu của nó, tập trung soi tỏ những điều bí ẩn kì diệu đã làm nên sức mạnh tinh thần to lớn của con người Việt Nam

4. Trình bày những thông tin cần thiết về từng tác phẩm được so sánh: xuất xứ, bối cảnh câu chuyện, cốt truyện, nhân vật,...

Lời giải 

Những thông tin cần thiết về từng tác phẩm được so sánh:

- Thể loại.

- Ngôi kể.

- Hệ thống nhân vật.

- Tình huống truyện.

- Nghệ thuật thể hiện.

- Nội dung tác phẩm.

- Chi tiết tiêu biểu.

- Ý nghĩa tác phẩm.

- Quan điểm tác giả.

...

5. Thông tin khái quát về Mảnh trăng cuối rừng:5. Thông tin khái quát về Mảnh trăng cuối rừng

Lời giải 

- Xuất xứ: Mảnh trăng cuối rừng được in vào sách lần đầu năm 1970, trong tập Những vùng trời khác nhau của Nguyễn Minh Châu.

- Hoàn cảnh sáng tác: Diễn ra trong bối cảnh đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc một cách ác liệt.

- Nội dung câu chuyện: Câu chuyện xoay quanh nhân vật Lãm và Nguyệt. Lãm dự định sẽ đến thăm Nguyệt, người anh chưa biết mặt nhưng đã thấy cảm mến nhờ sự giới thiệu đảm bảo của người chị gái làm việc ở cầu Đá Xanh. Tình cờ người đi nhờ xe trong đêm lại chính là người anh đang mong gặp. Lãm ngờ ngợ cô gái ấy chính là Nguyệt của mình nhưng họ chia tay không hỏi han gì về nhau cho đến khi Lãm đến thăm đơn vị Nguyệt, đúng thời điểm đó nguyệt lại về đơn vị công tác nên cả hai không gặp nhau.

6. Thông tin khái quát về những đứa con trong gia đình.:6. Thông tin khái quát về những đứa con trong gia đình.

Lời giải 1

- Xuất xứ: In lần đầu trong tập Truyện và kí, xuất bản năm 1969.

- Bối cảnh: Không gian sông nước miền Tây Nam Bộ.

- Nội dung: Nói về chuyện những đứa con trong một gia đình nông dân có truyền thống yêu nước, cách mạng, phải chịu nỗi đau cha mẹ bị kẻ thù giết. Họ luôn cháy bỏng với nguyện vọng đi bộ đội để trả thù nhà, đền nợ nước.

Lời giải 2:

Thông tin khái quát về những đứa con trong gia đình:
- Xuất xứ: Những đứa con trong gia đình in lần đầu trong tập Truyện và kí được xuất bản vào năm 1969.
- Bối cảnh: Truyện được lấy bối cảnh từ không gian sông nước miền Tây Nam Bộ.
- Nội dung: Truyện kể về những đứa con trong gia đình người nông dân có truyền thống yêu nước phải gánh chịu nỗi đau cha mẹ bị giết bởi kẻ thù. Sự ra đi của cha mẹ là nguồn động lớn cho đứa con đi bộ đội tham gia kháng chiến để chống lại bọn xâm lược.

7. Phân tích cụ thể điểm tương đồng giữa hai tác phẩm: tính chất của sự miêu tả và cảm hứng sáng tác.

Lời giải 1:

- Cảm hứng sáng tác: Đều cố gắng làm sáng tỏ chủ nghĩa anh hùng bao trùm đời sống tinh thần của cả dân tộc trong cuộc kháng chiến

- Ngòi bút miêu tả:

+ Nhân vật: Nhân vật nào cũng tràn đầy tinh thần cách mạng, dám đương đầu mọi thử thách bằng sự kiên cường, dẻo dai, khâm phục. Ở các nhân vật không hề thấy dấu vết của sự ưu tú, lựa chọn.

+ Hành động: Đều diễn ra có vẻ dễ dàng, tự nhiên, thể hiện sự chi phối triệt để của một đạo lí sống mà mọi thành viên

Lời giải 2: 

Điểm tương đồng:
- Hệ thống nhân vật giàu lòng yêu nước, giàu tinh thần cách mạng trước thời cuộc.
- Nổi bật lí tưởng sống cao đẹp vì quê hương đất nước, nung nấu ý chí đánh đuổi kẻ thù.
- Hành động tự nhiên, dễ dàng thể hiện quyết tâm lớn.