Soạn bài: Viết bài làm văn số 5. Nghị luận văn học (siêu ngắn)

Mời các bạn đón đọc bản Soạn bài Viết bài làm văn số 5. Nghị luận văn học siêu ngắn gọn, đây là phiên bản soạn văn 12 siêu ngắn được các thầy cô biên soạn nhằm giúp các bạn học sinh tiếp cận bài học một cách dễ dàng nhất.

Soạn bài: Viết bài làm văn số 5. Nghị luận văn học siêu ngắn - Bản 1

ĐỀ 1

Gợi ý:

A.Mở bài: Giới thiệu Nguyễn Văn Siêu và trích dẫn câu nói của ông.

Khi cầm bút, các nghệ sĩ chân chính đều phấn đấu để đạt được mục đích cao cả của văn chương. Là một danh sĩ nổi tiếng, Nguyễn Văn Siêu đã nêu lên một quan niệm đúng đắn và thuyết phục về văn chương (dẫn câu nói của ông).

B.Thân bài

- Giải thích ý kiến của Nguyễn Văn Siêu: bày tỏ về quan niệm văn chương chân chính. Tiêu chuẩn để Nguyễn Văn Siêu phân loại văn chương là tính mục đích của nó.

   + Loại văn chương “đáng thờ” là văn chương “chuyên chú ở con người”, là văn chương “vị nhân sinh”, hướng đến phục vụ đời sống, ước mơ, khát vọng của con người.

   + Loại văn chương “không đáng thờ” là loại văn chương “chỉ chuyên chú ở văn chương”, lo rèn câu đúc chữ, ở hình thức nghệ thuật, đó là văn chương”vị nghệ thuật”.

- Nêu ý kiến về quan niệm của Nguyễn Văn Siêu:

   + Đó là ý kiến giàu sức thuyết phục, có ý nghĩa lâu bền bởi ở thời đại nào văn chương cũng phải xuất phát từ đời sống và cũng giống như nhiều loại hình nghệ thuật khác cần phục vụ cuộc sống con người (lấy dẫn chứng về những tác phẩm phục vụ cuộc kháng chiến chống ngoại xâm vĩ đại của dân tộc).

   + Tuy nhiên, cũng cần quan tâm đến hình thức nghệ thuật. Hình thức và nội dung cần có sự tương xứng. Nghệ thuật giúp nội dung trở nên đặc sắc hơn.

⇒ Nguyễn Văn Siêu muốn nói đến chân giá trị của văn chương: văn học vị nhân sinh, văn học bắt nguồn từ đời sống và con người.

- Liên hệ đến các nhà văn có cùng quan điểm như Nguyễn Văn Siêu.

C. Kết bài

-Ý kiến của Nguyễn Văn Siêu về tính mục đích của văn chương rất tiêu biểu cho quan niệm truyền thống “văn dĩ tải đạo” của cha ông ta.

- Ý kiến của Nguyễn Văn Siêu cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

ĐỀ 2

Gợi ý:

A.Mở bài: Giới thiệu nhà văn Pháp Buy-phông và trích dẫn câu nói của ông.

B.Thân bài

- Giải thích khái niệm “phong cách”.

   + Phong cách là khái niệm dùng để chỉ những lối, những cung cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, xử sự, tạo nên cái riêng của một người hay một loại người nào đó.

   + Trong văn học, phong cách là những nét độc đáo riêng của mỗi nhà văn thể hiện trong văn học.

- Phong cách được thể hiện trên hai phương diện: nội dung và hình thức.

   + Về nội dung: bao gồm những quan niệm về cuộc sống con người, việc lựa chọn đề tài, xây dựng chủ đề, cách lí giải về cuộc sống con người,…

   + Về nghệ thuật: phương thức biểu hiện, lựa chọn thủ pháp nghệ thuật, tổ chức kết cấu, tổ chức ngôn ngữ,…

- Điều thú vị khi đọc những tác phẩm văn học là phát hiện ra những nét độc đáo về phong cách của các tác giả.

- Những nhà văn, nhà thơ có tài năng thực sự mới có thể định hình phong cách riêng của mình. (Ví dụ: Nguyễn Du, Nguyễn Tuân, Hồ Xuân Hương,…).

- Giữa phong cách của mỗi tác giả có mối quan hệ chặt chẽ giữa bản thân cá tính mỗi tác giả. Trong văn học, phong cách được thể hiện sinh động như một thực thể bộc lộ những quan niệm cá nhân về văn học.

- Bài học rút ra:

   + Nhà văn trong sáng tác cần biết tạo cho mình một phong cách riêng nổi bật.

   + Người đọc tiếp nhận cần có sự tìm tòi, suy nghĩ phát hiện nét phong cách riêng của mỗi nhà văn.

C.Kết bài: Nhấn mạnh mối quan hệ chặt chẽ giữa phong cách của mỗi tác giả và bản thân cá tính của mỗi tác giả.

ĐỀ 3

Gợi ý:

A.Mở bài: Giới thiệu nhà văn Pháp La Bơ – ruy – e và trích dẫn câu nói của ông.

B.Thân bài

- Giải thích ý kiến của La Bơ – ruy – e: đưa ra quan niệm về tiêu chí đánh giá một tác phẩm văn học, đó là dựa vào giá trị giáo dục của tác phẩm đó.

- Giá trị giáo dục của tác phẩm văn học: “nâng cao tinh thần”, gợi những tình cảm cao quý và can đảm” ⇒ hướng con người đến chân – thiện – mĩ.

- Khẳng định tính đúng đắn trong quan niệm của tác giả, lấy dẫn chứng trong những tác phẩm đã học: Truyện Kiều (Nguyễn Du), Truyền kỳ mạn lục (Nguyễn Dữ), Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi), Chí Phèo (Nam Cao),… Những tác phẩm tồn tại lâu bền được từ xưa đến nay đều nhờ những giá trị giáo dục của chúng. Giá trị nhận thức và giá trị thẩm mỹ có thể trở nên lạc hậu song giá trị giáo dục song giá trị giáo dục đã vượt qua thử thách của thời gian để trường tồn:

   + Văn học dân gian (những bài ca dao).

   + Văn học trung đại.

   + Văn học hiện đại.

-Dẫn chứng phân tích giá trị giáo dục của một số tác phẩm tiêu biểu.

C.Kết bài: Nhấn mạnh vai trò quan trọng của giá trị giáo dục trong mỗi tác phẩm văn học.

Soạn bài: Viết bài làm văn số 5. Nghị luận văn học siêu ngắn - Bản 2

ĐỀ 1

Gợi ý:

- Giải thích ý kiến của Nguyễn Văn Siêu: bày tỏ về quan niệm văn chương chân chính.

    + Loại văn chương “đáng thờ” là văn chương “chuyên chú ở con người”, là văn chương “vị nhân sinh”, hướng đến phục vụ đời sống con người.

    + Loại văn chương “không đáng thờ” là loại văn chương “chỉ chuyên chú ở văn chương”, lo rèn câu đúc chữ, ở hình thức nghệ thuật, đó là văn chương”vị nghệ thuật”.

- Nêu ý kiến về quan niệm của Nguyễn Văn Siêu:

    + Đó là ý kiến giàu sức thuyết phục, có ý nghĩa lâu bền bởi ở thời đại nào văn chương cũng phải xuất phát từ đời sống và cũng giống như nhiều loại hình nghệ thuật khác cần phục vụ cuộc sống con người (lấy dẫn chứng về những tác phẩm phục vụ cuộc kháng chiến chống ngoại xâm vĩ đại của dân tộc).

    + Tuy nhiên, cũng cần quan tâm đến hình thức nghệ thuật. Hình thức và nội dung cần có sự tương xứng. Nghệ thuật giúp nội dung trở nên đặc sắc hơn.

⇒ Nguyễn Văn Siêu muốn nói đến chân giá trị của văn chương: văn học vị nhân sinh, văn học bắt nguồn từ đời sống và con người.

- Liên hệ đến các nhà văn có cùng quan điểm như Nguyễn Văn Siêu.

ĐỀ 2

Gợi ý:

- Giải thích khái niệm “phong cách”.

    + Phong cách là khái niệm dùng để chỉ những lối, những cung cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, xử sự, tạo nên cái riêng của một người hay một loại người nào đó.

    + Trong văn học, phong cách là những nét độc đáo riêng của mỗi nhà văn thể hiện trong văn học.

- Phong cách được thể hiện trên hai phương diện: nội dung và hình thức.

    + Về nội dung: bao gồm những quan niệm về cuộc sống con người, việc lựa chọn đề tài, xây dựng chủ đề, cách lí giải về cuộc sống con người,…

    + Về nghệ thuật: phương thức biểu hiện, lựa chọn thủ pháp nghệ thuật, tổ chức kết cấu, tổ chức ngôn ngữ,…

- Điều thú vị khi đọc những tác phẩm văn học là phát hiện ra những nét độc đáo về phong cách của các tác giả.

- Những nhà văn, nhà thơ có tài năng thực sự mới có thể định hình phong cách riêng của mình.

- Giữa phong cách của mỗi tác giả có mối quan hệ chặt chẽ giữa bản thân cá tính mỗi tác giả.

- Bài học rút ra:

    + Nhà văn trong sáng tác cần biết tạo cho mình một phong cách riêng nổi bật.

    + Người đọc tiếp nhận cần có sự tìm tòi, suy nghĩ phát hiện nét phong cách riêng của mỗi nhà văn.

ĐỀ 3

Gợi ý:

- Giải thích ý kiến của La Bơ – ruy – e: đưa ra quan niệm về tiêu chí đánh giá một tác phẩm văn học, đó là dựa vào giá trị giáo dục của tác phẩm đó.

- Giá trị giáo dục của tác phẩm văn học: “nâng cao tinh thần”, gợi những tình cảm cao quý và can đảm” ⇒ hướng con người đến chân – thiện – mĩ.

- Khẳng định tính đúng đắn trong quan niệm của tác giả, lấy dẫn chứng trong những tác phẩm đã học

    + Văn học dân gian (những bài ca dao).

    + Văn học trung đại.

    + Văn học hiện đại.

Soạn bài: Viết bài làm văn số 5. Nghị luận văn học siêu ngắn - Bản 3

Câu 1

Đề 1: Trong một bức thư bàn về văn chương, Nguyễn Văn Siêu có viết “Văn chương…có loại đáng thờ. Có loại không đáng thờ. Loại không đáng thờ là loại chỉ chuyên chú ở văn chương. Loại đáng thờ là loại chuyên chú ở con người”. Hãy phát biểu ý kiến về quan niệm trên.

MB: Giới thiệu ý kiến của Nguyễn Văn Siêu.

TB:

* Giải thích:

+ “Văn chương chuyên chú ở văn chương”: văn chương theo đuổi hình thức nghệ thuật thuần túy hoặc chạy theo nội dung dễ dãi, xa rời cuộc sống → “Không đáng thờ”: không đáng coi trọng vì ít hoặc không có giá trị.

+ “Văn chương chuyên chú ở con người”: văn chương gắn bó và phục vụ cho cuộc sống con người → “Đáng thờ”: đáng trân trọng, yêu mến vì có ý nghĩa lớn lao.

→ Ý kiến trên bàn đến tiêu chí phân loại văn chương là tính mục đích của nó.

* Phân tích, chứng minh, bàn luận, đánh giá:

+ Tiêu chí đánh giá một tác phẩm văn chương trước hết ở mục đích của người viết: viết để nâng cao khả năng và tác dụng giáo dục của văn chương, đem lại những rung động thẩm mĩ chứ không vì thú vui trau chuốt câu chữ (Lấy dẫn chứng).

+ Tuy nhiên, đề cao mục đích “chuyên chú ở con người” của văn chương không có nghĩa là coi nhẹ sự sáng tạo nghệ thuật của nhà văn vì nghệ thuật tác phẩm càng cao thì hiệu quả nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ càng lớn (Lấy dẫn chứng).

KB: Ý kiến của Nguyễn Văn Siêu tiêu biểu cho quan niệm truyền thống “văn dĩ tải đạo” của cha ông và đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Câu 2

Đề 2: Buy-phông, nhà văn Pháp nổi tiếng, có viết: “Phong cách chính là người”. Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào?

MB: Giới thiệu ý kiến của Buy-phông.

TB:

- Giải thích:

+ “Phong cách” chỉ nét riêng độc đáo trong sáng tác nghệ thuật, phân biệt nhà văn/nhà thơ này với nhà văn/nhà thơ khác. Phong cách riêng thể hiện trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật.

+ “Phong cách là người”: nhấn mạnh phong cách văn chương cũng là cá tính con người của nghệ sĩ, khẳng định vai trò của cá tính với phong cách nghệ thuật của họ.

- Phân tích, chứng minh, bàn luận:

+ Phong cách trên phương diện nội dung thể hiện ở quan niệm về cuộc sống và con người từ việc lựa chọn đề tài, chủ đề, cách lí giải các vấn đề → liên quan mật thiết đến vốn sống và cách nhìn nhận cuộc đời của nhà thơ/nhà văn. (Lấy dẫn chứng)

+ Phong cách trên phương diện nghệ thuật thể hiện ở phương thức biểu hiện, việc lựa chọn thủ pháp nghệ thuật, tổ chức kết cấu, sử dụng ngôn ngữ…→ liên quan mật thiết đến tài năng, sở trường riêng của mỗi nghệ sĩ. (Lấy dẫn chứng)

+ Điều thú vị khi đọc các tác phẩm văn chương là phát hiện được những nét độc đáo trong phong cách của mỗi nhà văn.

+ Ý kiến của Buy-phông đúng nhưng không tuyệt đối, vì phong cách nghệ thuật không đồng nhất hoàn toàn với cá tính ngoài đời của nhà văn.

KB: Khẳng định lại vấn đề, mở rộng vấn đề.

Câu 3

Đề 3: Anh/chị hãy bày tỏ quan điểm của mình về ý kiến của nhà văn Pháp La Bơ-ruy-e: “Khi một tác phẩm nâng cao tinh thần ta lên và gợi cho ta những tình cảm cao quý và can đảm, không cần tìm một nguyên tắc nào để đánh giá nó nữa: đó là một cuốn sách hay và do một một nghệ sĩ viết ra”.

MB: Giới thiệu ý kiến của La Bơ-ruy-e.

TB:

- Giải thích:  

“Nâng cao tinh thần”, “gợi cho ta những tình cảm cao quý và can đảm”: giúp phát triển đời sống tinh thần, làm đẹp tâm hồn và bồi đắp bản lĩnh sống.

“Cuốn sách hay và do một nghệ sĩ viết ra”: chỉ tác phẩm có giá trị đích thực.

- Bàn luận:

+ Tiêu chí đánh giá một tác phẩm hay là giá trị giáo dục của tác phẩm đó.  

Giáo dục là một trong ba tác dụng lớn nhất của văn chương chân chính, bên cạnh tác dụng thẩm mĩ và nhận thức.

Tác dụng giáo dục to lớn của văn chương đối với con người: “nâng cao tinh thần”, “gợi tình cảm cao quý và can đảm”. (Lấy dẫn chứng chứng minh)

+ Để đạt hiệu quả giáo dục cao, tác phẩm văn chương phải có hình thức thẩm mĩ hấp dẫn, lôi cuốn, lay động người đọc.

+ Mở rộng: Ý kiến trên vô hình chung nhắc nhở trách nhiệm của người cầm bút và sự tỉnh táo, thông minh của người đọc trong việc chọn lựa tác phẩm văn học.

KB: Khẳng định tính đúng đắn và ý nghĩa của ý kiến trên.