Soạn bài: Tuyên Ngôn Độc Lập (Hồ Chí Minh). Phần 1: Tác giả (siêu ngắn)

Ngoài 2 bản Soạn bài Chi tiết và Ngắn nhất, các thầy cô giáo tại TOPLOIGIAI giới thiệu đến các bạn thêm bản Soạn bài Tuyên Ngôn Độc Lập (Hồ Chí Minh). Phần 1: Tác giả siêu ngắn gọn, hi vọng bản soạn văn 12 siêu ngắn sẽ giúp các bạn học tập tốt hơn

Soạn bài: Tuyên Ngôn Độc Lập (Hồ Chí Minh). Phần 1: Tác giả siêu ngắn - Bản 1

Nội dung bài học

- Văn thơ Hồ Chí Minh là di sản vô giá, là một bộ phận gắn bó hữu cơ với sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người

  + Hồ Chí Minh quan niệm văn học là vũ khí ắc bén của sự ngiệp cách mạng

  + Người luôn tự hỏi: Viết cho ai?, Viết để làm gì? sau đó mới quyết định: Viết cái gì?, Viết thế nào?

- Phong cách nghệ thuật của Người độc đáo, đa dạng

  + văn chính luận thường ngắn gọn, súc tích, lập luận sắc bén, giàu sức thuyết phục

  + truyện kí hiện đại có tính chiến đấu mạnh mẽ và trào phúng sắc bén

  + thơ có sự hòa quyện độc đáo giữa bút pháp cổ điển và hiện đại, giữa chất trữ tình và chất thép, giữa sự trong sáng giản dị và sự hàm súc sâu sắc

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 29 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Quan niệm sáng tác của Hồ Chí Minh

  + Hồ Chí Minh coi văn học là một vũ khí chiến đấu phụng sự cho sự nghiệp cách mạng: mỗi nhà văn là một nhà chiến sĩ.

  + Hồ Chí Minh luôn chú trọng tính chân thật và tính dân tộc của văn học

   • Nhà văn phải miêu tả cho hay, cho chân thật, hùng hồn, hiện thực phong phú của đời sống và phải giữ tình cảm chân thật.

   • Nhà văn phải có ý thức đề cao tinh thần, cốt cách trong dân tộc mình.

   • Nhà văn phải tìm tòi sáng tạo.

  + Khi cầm bút bao giờ Bác cũng xuất phát từ mục đích, đối tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và hình thức của tác phẩm

- Quan điểm sáng tác trên đã chi phối đặc điểm sự nghiệp văn học của Bác đem tới những tác phẩm có tư tưởng sâu sắc, có hình thức biểu hiện sinh động, đa dạng.

Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Văn chính luận

  + Những thập niên đầu thế kỉ XX: những bài văn chính luận mang bút danh Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp đăng trên báo Người cùng khổ, nhất là Bản án chế độ thực dân Pháp (1925).

  + Bản tuyên ngôn độc lập

  + Những văn kiện viết trong kháng chiến: Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), Không có gì quý hơn độc lập tự do (1946),.....

- Truyện và kí

  + thời gian ở Pháp: Lời than vãn của bà Trưng Trắc, Vi hành, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (1925)...

  + thời gian hoạt động cách mạng sau này: Nhật ký chìm tàu (1931), Vừa đi đường về kể chuyện (1963)...

- Thơ ca

  + Tập thơ Nhật ký trong tù gồm 134 bài

  + Tập Thơ Hồ Chí Minh gồm 86 bài

  + Tập Thơ chữ Hán Hồ Chí Minh gồm 36 bài.

Câu 3 (trang 29 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):

- Mang tính độc đáo

  + Văn chính luận thường ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng thuyết phục

  + Truyện và kí rất hiện đại, có tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén.

  + Thơ ca tuyên truyền cách mạnh gần gũi với ca dao, giản dị, dễ nhớ.

- Có tính đa dạng:

  + Bác viết nhiều thể loại

  + Bác viết bằng nhiều thứ tiếng: tiếng Pháp, tiếng Hán, tiếng Việt,…

- Lại có tính thống nhất

  + Cách viết ngắn gọn trong sáng, giản dị.

  + Sử dụng linh hoạt các bút pháp nghệ thuật khác nhau.

  + Hình tượng nghệ thuật vận động hướng về ánh sáng tương lai.

Luyện tập

1. Gợi ý tham khảo

- Màu sắc cổ điển mang đậm phong vị cổ điển trong Đường thi

  + Thể thơ: tứ tuyệt Đường luật

  + Hình ảnh: cánh chim, chòm mây là những hình ảnh quen thuộc trong thơ cổ

  + Thời điểm: chiều tà, hoàng hôn xuống

  + Tâm trạng: bâng khuâng, cô đơn trên con đường xa, nỗi buồn xa xứ.

- Màu sắc hiện đại:

  + Hình tượng trữ tình: con người đầy sức xuân mải mê lao động để cải tạo và xây dựng cuộc sống hạnh phúc cho mình..

  + Âm điệu: ấm áp, sôi nổi, tin tưởng.

  + Hình ảnh: bếp lửa hồng xoá đi tất cả sự âm u, lạnh lẽo (2 câu sau).

  + Tâm trạng tác giả: hào hứng, hướng về sự sống trong tương lai vào ánh sáng.

2. Bài học thấm thía khi học đọc những bài thơ trong tập Nhật kí trong tù

- Vượt lên hoàn cảnh, khẳng định giá trị, phẩm chất tốt đẹp

- Tinh thần lạc quan, tình yêu cuộc sống

- Tình thương người lòng nhân đạo

- Lòng yêu nước sâu sắc

Soạn bài: Tuyên Ngôn Độc Lập (Hồ Chí Minh). Phần 1: Tác giả siêu ngắn - Bản 2

Câu 1 (trang 29, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh:

   - Văn học là một thứ vũ khí phục vụ mục đích cách mạng

   - Coi trọng tính chân thật của một tác phẩm văn chương

   - Trước khi viết, bao giờ Hồ Chí Minh cũng tự mình đặt ra câu hỏi viết cho ai, viết để là gì, viết cái gì và viết như thế nào.

Câu 2 (trang 29, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

- Văn chính luận:

   + Đặc điểm: Không chỉ được viết bằng lí trí sáng suốt, trí tuệ sắc sảo mà còn bằng cả tấm lòng yêu ghét nồng nàn, sâu sắc của một trái tim vĩ đại, bằng những lời văn chặt chẽ, súc tích

   + Tác phẩm tiêu biểu: Bản án chế độ thực dân Pháp, Tuyên ngôn độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến,...

- Truyện và kí:

   + Đặc điểm: trí tưởng tượng phong phú, một vốn văn hóa sâu rộng, một trí tuệ sắc sảo và một trái tim đầy nhiệt huyết yêu nước

   + Tác phẩm tiêu biểu: Vi hành, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu, Đồng tâm nhất trí,...

- Thơ ca:

   + Đặc điểm: hình ảnh nhân vật trữ tình mang nặng nỗi nước nhà mà phong thái vẫn ung dung, hòa hợp với thiên nhiên, thể hiện bản lĩnh của một nhà cách mạng luôn làm chủ tình thế và tin tưởng vào tương lai,..

   + Tác phẩm tiêu biểu: Nhật kí trong tù

Câu 3 (trang 29, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

Phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh rất phong phú, đa dạng:

   - Văn chính luận: ngắn gọn, súc tích, lập luận sắc sảo, chặt chẽ, có bằng chứng giàu sức thuyết phục và đa dạng về bút pháp.

   - Truyện và kí: rất hiện đại, có tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén.

   - Thơ nghệ thuật có sự kết hợp độc đáo giữa bút pháp cổ điển và bút pháp hiện đại, giữa chất trữ tình và chất “thép”, giữa sự trong sáng, giản dị và sự hàm súc, sâu sắc.

Luyện tập

Câu 1 (trang 29, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

- Bút pháp cổ điển:

   + Đề tài: bức tranh thiên nhiên buổi chiều

   + Hình ảnh thơ: cánh chim, chòm mây

   + Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt

   + Bút pháp: lấy động tả tĩnh

- Bút pháp hiện đại:

   + Lấy con người làm trung tâm

Câu 2 (trang 20, sgk Ngữ văn 12, tập 1)

- Tinh thần lạc quan, niềm tin vào ngày mai tươi sáng, tốt đẹp hơn

- Luôn có ý chí, nghị lực vươn lên, vượt qua mọi khó khăn, thử thách

Soạn bài: Tuyên Ngôn Độc Lập (Hồ Chí Minh). Phần 1: Tác giả siêu ngắn - Bản 3

Câu 1 (trang 29 SGK Ngữ văn 12, tập 1)

Những nét chính về quan điểm sáng tác văn học nghệ thuật của Hồ Chí Minh:

- Hồ Chí Minh xem văn học là vũ khí chiến đấu phục vụ cho sự nghiệp CM. Nhà văn cũng là người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng.

- Hồ Chí Minh luôn chú trọng tính chân thật và tính dân tộc trong văn học.

- Người luôn xác định mục đích, đối tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và hình thức tác phẩm.

Câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 12, tập 1) 

Khái quát về di sản văn học của Hồ Chí Minh:

- Văn chính luận:

+ Ngôn ngữ: viết bằng tiếng Pháp và tiếng Việt.

+ Tác phẩm chính: Bản án chế độ thực dân Pháp (1925), Tuyên ngôn độc lập (1945), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), Không có gì quý hơn độc lập tự do (1966)…

+ Đặc điểm chính:

> Lên án chính sách tàn bạo của chế độ thực dân Pháp đối với thuộc địa.

> Cổ vũ lòng yêu nước của nhân dân ta trong những thời khắc lịch sử trọng đại.

> Văn chính luận Hồ Chí Minh thể hiện lí trí sáng suốt, trí tuệ sắc sảo, lời văn chặt chẽ.

- Truyện và kí:

+ Ngôn ngữ: viết bằng tiếng Pháp và tiếng Việt.

+ Tác phẩm chính: Pari (1922), Lời than vãn của bà Trưng Trắc (1922), Con người biết mùi hun khói (1922), Vi hành (1923), Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (1925), Nhật kí chìm tàu (1931), Vừa đi đường vừa kể chuyện (1963)…

+ Đặc điểm chính:

> Tố cáo tội ác của bọn thực dân và phong kiến.

> Đề cao những tấm gương yêu nước bằng bút pháp hiện đại.

> Nghệ thuật trần thuật linh hoạt, tình huống độc đáo, hình tượng sinh động.

- Thơ ca:

+ Ngôn ngữ: viết bằng chữ Hán và chữ quốc ngữ.

+ Tác phẩm chính: Nhật kí trong tù (viết trong thời gian bị giam cầm trong nhà lao Tưởng Giới Thạch từ 1942-1943), chùm thơ viết ở Việt Bắc từ 1941-1945.

+ Đặc điểm chính:

> Thơ tuyên truyền cách mạng dễ thuộc, dễ nhớ đi vào lòng người.

> Thơ nghệ thuật vừa cổ điển vừa hiện đại thể hiện bức chân dung tinh thần tự họa tuyệt đẹp của Người.

Câu 3 (trang 29 SGK Ngữ văn 12, tập 1) 

Đặc điểm cơ bản của phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh:

- Phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh độc đáo mà đa dạng.

- Văn chính luận của Người thường ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng thuyết phục

- Truyện và kí của Người rất hiện đại, có tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc bén. Thơ ca tuyên truyền cách mạnh gần gũi với ca dao, giản dị, dễ nhớ.

Luyện tập

Câu 1 (trang 29 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

- Màu sắc cổ điển thể hiện ở các phương diện:

+ Thể thơ: tứ tuyệt Đường luật

+ Hình ảnh: cánh chim, chòm mây (câu 1 và 2) là những hình ảnh quen thuộc trong thơ cổ

+ Thời điểm: chiều tà, hoàng hôn xuống

+ Tâm trạng: bâng khuâng, cô đơn trên con đường xa, nỗi buồn xa xứ. Tất cả các hình ảnh, cảm xúc trên đều mang đậm phong vị cổ điển trong Đường thi.

- Màu sắc hiện đại thể hiện ở các phương diện sau:

+ Hình tượng trữ tình: con người đầy sức xuân mải mê lao động để cải tạo và xây dựng cuộc sống hạnh phúc cho mình. Con người là trung tâm của bức tranh, vượt lên hoàn cảnh.

+ Âm điệu: ấm áp, sôi nổi, tin tưởng.

+ Hình ảnh: bếp lửa hồng xoá đi tất cả sự âm u, lạnh lẽo (2 câu sau).

+ Tâm trạng tác giả: hào hứng, hướng về sự sống trong tương lai vào ánh sáng.

Câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 10 tập 2)

- Tinh thần lạc quan, niềm tin vào ngày mai tươi sáng, tốt đẹp hơn

- Luôn có ý chí, nghị lực vươn lên, vượt qua mọi khó khăn, thử thách

- Tình yêu thương con người