Bài Chữ bầu lên nhà thơ SGK 10 trang 82, 83, 84, 85 - Văn Kết nối tri thức

Hướng dẫn Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ SGK 10 trang 82, 83, 84, 85 ngắn gọn, hay nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong bộ Sách mới Kết nối tri thức tập 1 Ngữ văn lớp 10 chi tiết.. Hi vọng qua bài soạn trên các bạn đã nắm vững được nội dung bài học và chuẩn bị bài trước khi đến lớp tốt nhất. 

>>> Xem thêm: Chữ bầu lên nhà thơ - Lê Đạt (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy)

Chuẩn bị Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ

Câu 1 (trang 82, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Trong hình dung của bạn, nhà thơ phải là người như thế nào? Bạn có cho rằng việc làm thơ gắn liền với những phút cao hứng, “bất đồng”.

Lời giải 

- Hình dung: nhà thơ là người có trí tưởng tượng phong phú, bay bổng; người yêu nghệ thuật, có tri thức.

- Theo em, một số ít có trường hợp làm thơ gắn liền với những phút cao hứng, bất đồng nhưng không phải tất cả. Làm thơ là cả một quá trình, không phải nhà thơ nào cũng chỉ một hai phút ngắn ngủi mà có thể cho ra đời đứa con tinh thần tuyệt hảo được.

Câu 2 (trang 82, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Bạn nhớ hoặc thích định nghĩa nào về thơ, nhà thơ hay công việc làm thơ?

Lời giải 

Với em, thơ là tiếng lòng. Đây là điều mà em được những giáo viên Văn dạy. Bởi thơ, xuất phát từ cảm xúc của chính người viết. Khi không thể bộc lộ hết bằng lời lẽ bên ngoài, họ dùng đến thơ để bày tỏ cảm xúc thật nhất của mình.

Còn nhà thơ, em từng đọc được một câu đại ý rằng, nhà thơ là người cho chữ. Bởi xét về hình thức, thơ lúc nào cũng ưu tiên sự cô đọng, súc tích. Nhà thơ phải chọn chữ, lựa chữ có khả năng bao quát nhất để thể hiện nội dung. Phải đi từ hình thức, người đọc mới hiểu đến tư tưởng mà thơ truyền tải.

Đọc hiểu bài Chữ bầu lên nhà thơ

Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 82, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Liệu tác giả có nhầm không khi viết “ý tại ngôn tại”?

Lời giải 

Tác giả không nhầm. “Ý tại ngôn tại” theo tác giả là ngôn ngữ văn xuôi khác với ngôn ngữ thơ. Nếu văn xuôi, nội dung đã được thể hiện trên bề mặt chữ thì đối với thơ, nội dung lại ẩn sâu bề mặt chữ, buộc người đọc phải khám phá, bóc tách lớp từ để hiểu nghĩa.

Câu 2 (trang 82, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: “Nghĩa tiêu dùng” và “nghĩa tư vị” – hai cụm từ này có diễn đạt cùng một ý không?

Lời giải 

Nghĩa tiêu dùng và nghĩa tư vị có diễn đạt cùng một ý. Nghĩa là các từ này được dùng với những từ mà chúng ta đều biết. Một bên là từ diễn giải hàng ngày, một bên là từ được lấy trong từ điển.

Câu 3 (trang 83, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Tác giả “rất ghét” hay “không mê” những gì? Ngược lại, ông “ưa” đối tượng nào? Bạn có nghĩa mình đã hiểu đúng điều tác giả muốn nói?

Lời giải 

- Tác giả rất ghét hay không mê những điều:

+ Định kiến quái gở, các nhà thơ Việt Nam thường chín sớm nên cũng tàn lụi sớm.

+ Những nhà thơ chủ yếu sống bằng vốn trời cho.

+ Không mê những nhà thơ thần đồng.

- Tác giả ưa đối tượng:

+ Những nhà thơ một nắng hai sương, lầm lũi, lực điền trên cánh đồng giấy, đổi bát mồ hôi lấy từng hạt chữ.

- Mình nghĩ, mình đã hiểu đúng.

Câu 4 (trang 84, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: “Không có chức nhà thơ suốt đời”, vậy lúc nào một “nhà thơ” không còn là nhà thơ nữa?

Lời giải 

Khi nhà thơ đấy không còn là chính mình. Họ không lao động chăm chỉ trên trang giấy, mực viết nữa.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 85, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Vấn đề chính được bàn luận trong văn bản này là gì? 

Lời giải 

Vấn đề chính: vai trò quan trọng của ngôn ngữ.

Câu 2 (trang 85, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Hãy tìm trong văn bản một câu có thể nêu bật được ý cốt lõi trong quan niệm về thơ của tác giả.

Lời giải 

Ý cốt lõi trong quan niệm về thơ: Dẫu theo con đường nào, một nhà thơ cũng phải cúc cung tận tụy đem hết tâm trí dùi mài và lao động chữ, biến ngôn ngữ công cộng thành ngôn ngữ đặc sản độc nhất làm phong phú cho tiếng mẹ như một lão bộc trung thành của ngôn ngữ.

Câu 3 (trang 85, SGK Ngữ văn 10 tập 1) 

Đề bài: Ở phần 2 của văn bản, tác giả đã tranh luận với hai quan niệm khá phổ biến:

- Thơ gắn liền với những cảm xúc bột phát, “bốc đồng”, làm thơ không cần cố gắng.

- Thơ là vấn đề của những năng khiếu đặc biệt, xa lạ với lao động lầm lũi và nỗ lực trau dồi học vấn.

Những lí lẽ và bằng chứng mà tác giả nêu lên đã thực sự thuyết phục chưa? Hãy nói rõ ý kiến của bạn.

Lời giải 

Theo em, những lí lẽ và bằng chứng trên chưa thực sự thuyết phục với người đọc. Tuy là bình luận về cái nhìn đối với 2 quan điểm này nhưng người viết bình luận còn mang tính chủ quan. Ông có thể so sánh thơ của các nhà thơ Việt Nam với thơ cả các nhà thơ nước ngoài, hoặc có thể dùng những lời bình của những nhà bình luận trước đây từng bình về 2 quan điểm này để so sánh. Như thế, sẽ thuyết phúc với bạn đọc hơn.

Câu 4 (trang 85, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Tác giả không trực tiếp định nghĩa khái niệm chữ. Dựa vào “ý tại ngôn ngoại” của văn bản, bạn hãy thử thực hiện công việc này.

Lời giải 

Dựa vào ý tại ngôn ngoại, có thể định nghĩa khái niệm chữ như sau: Chữ không đơn thuần là chữ trên bề mặt nổi mà chúng ta thường thấy mỗi khi đọc lên, chữ ở đây còn mang giá trị nghệ thuật cao cả. Là phương thức biểu đạt tình cảm của người viết ẩn sau câu chữ thông thường. Chữ đã được chọn lọc kĩ càng để phù hợp với vần, nhịp, âm điệu, nội dung… của bài.

Câu 5 (trang 85, SGK Ngữ văn 10 tập 1) 

Đề bài: Bạn có ý kiến gì về luận điểm: “Nhà thơ làm chữ chủ yếu không phải ở “nghĩa tiêu dùng”, nghĩa tư vị của nó, mà ở diện mạo, âm lượng, độ vang vọng, sức gợi cảm của chữ trong tương quan hữu cơ với câu, bài thơ”? Nếu tán đồng với tác giả Lê Đạt, hãy đưa ra một ví dụ để minh họa.

Lời giải 

- Em đồng ý với luận điểm trên.

- Ví dụ: Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh với câu từ gần gũi, thân thuộc với tất cả chúng ta, nhưng ẩn sau lớp chữ ấy là một nỗi lòng về tình yêu sâu sắc. Bài thơ hội tụ đủ đầy về âm thanh, nhịp điệu, sức cảm trong từ.

Câu 6 (trang 85, SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Đề bài: Bài viết của Lê Đạt đã giúp bạn hiểu thêm gì về hoạt động sáng tạo thơ ca?

Lời giải

Bài viết giúp em hiểu:

- Thơ ca là một hoạt động sáng tạo lâu dài. Người làm thơ phải kiên nhẫn, tỉ mỉ, cẩn trọng trong việc lựa chọn từ ngữ.

- Hoạt động sáng tạo thơ ca đòi hỏi phải có một vốn kiến thức, am hiểu nhất định.

- Phải đổi mới nhưng không làm mất đi bản thân.

- Đây là một hoạt động không dễ dàng.

Kết nối đọc - viết

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ về một nhận định mà bạn thấy tâm đắc trong văn bản Chữ bầu lên nhà thơ của Lê Đạt.

Lời giải 

Một nhận định em tâm đắc trong văn bản đó là “Con đường thơ chính là số phận của một nhà thơ”. Có nhiều người, chỉ viết một bài, ngay lập tức đã nổi như cồn. Song, cũng có người, cho ra hàng chục, hàng trăm mãi thơ nhưng lại không có chỗ đứng trong làng văn chương. Tại sao vậy? Có chăng là bởi hình thức và nội dung chưa thực sự độc đáo? Điểm tiên quyết xem thơ có đến được bạn đọc, được công chúng rộng rãi biết đến hay không, chính là ở nhà thơ. Họ phải làm thế nào để bài thơ của mình có một sức hút riêng. Mà đây, lại là điều vô cùng khó khăn, buộc lòng, nếu không có quá trình nghiên cứu, tìm hiểu, kiên nhẫn, không ngừng học hỏi thì khó có thể vượt qua. Số phận của một nhà thơ, tên tuổi của họ được những đứa con tinh thần này thêu dệt nên. Bởi vậy, có những người phải mấy cả mấy năm trời mới cho ra được một bài, không gì là không có lí. Họ trau chuốt về mặt hình thức, lựa từng con chữ để hợp với vần, nhịp, âm thanh, hình ảnh; nên dùng biện pháp nghệ thuật nào để diễn tả, thể thơ ra sao và nhân vật trữ tình là ai… Không dễ dàng gì để ra đời một tác phẩm nghệ thuật. Ngoài sự sáng tạo, thì đó là kết tinh của tri thức. Thơ đến với bạn đọc, theo tôi, cái gì cứ càng gần gũi với cuộc sống, câu từ không quá xa hoa, mĩ miều, cảm xúc phải thật thì tự nhiên, thơ ngấm vào con người.

>>> Xem trọn bộ: Soạn Văn 10 Kết nối tri thức 

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ SGK 10 trang 82, 83, 84, 85 trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!