Soạn bài: Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Sơn Nam (siêu ngắn)

Hướng dẫn Soạn bài Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Sơn Nam siêu ngắn gọn. Với bản soạn văn 12 siêu ngắn gọn này các bạn sẽ chuẩn bị bài trước khi đến lớp nhanh chóng và nắm vững nội dung bài học dễ dàng nhất.

Soạn bài: Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Sơn Nam siêu ngắn - Bản 1

Bố cục

Tác giả chia thiên truyện làm 2 phần, nhưng theo dõi mạch truyện có thể chia làm 4 phần nhỏ:

+ Phần 1: (Lược bỏ) Cảnh tượng kì lạ: Rất nhiều cá sấu tập trung ở Rạch Cái tàu “như trái mù u chín rụng” ⇒ Bất ngờ thứ nhất

+ Phần 2: Ông Năm Hên xuất hiện với lời tuyên bố cũng rất lạ: Không câu sấu mà bắt sấu bằng tay không ⇒ Bất ngờ thứ 2

+ Phần 3: Tư Hoạch đưa hàng đàn sấu trở về trước cặp mắt kinh hoàng của dân làng Khánh Lâm ⇒ Bất ngờ thứ 3

+ Phần 4: Tư Hoạch kể chuyện bắt sấu đơn giản tài tình của ông Năm Hên ⇒ Bất ngờ thứ 4

Nội dung bài học

Bắt sấu rừng U Minh Hạ thể hiện sinh động cảnh quan, đời sống, truyền thống lịch sử và phẩm chất tính cách con người ở mảnh đất thuộc miền cực nam của Tổ quốc chúng ta.

Hướng dẫn đọc thêm

Câu 1 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

* Qua tác phẩm, bức tranh thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ đã hiện lên như một bức tranh sống động, đẹp đẽ.

   - Rừng tràm xanh biếc, “U Minh đỏ ngòm”, những cây cỏ hoang dại như lau sậy, mốp, cóc kèn,...

   - Cá sấu nhiều như trái mù u chín rụng đầy rừng “sấu lội từng đàn”.

⇒ Thiên nhiên đẹp nhưng cũng đầy nguy hiểm

* Con người: cần cù, mưu trí, gan góc, can trường, lạc quan, yêu đời, can trường, họ vượt lên gian khó, hiểm nguy bằng sức mạnh và tài trí của mình.

   - Từng bị hùm tha sấu bắt.

   - Từng ăn ong, rành địa thế như Tư Hoạch.

   - Những gã trai lực lưỡng từng gài bẫy cọp, ăn heo rừng.

   - Ông Năm hên bắt sấu lành nghề chỉ bằng hai tay không...

⇒ Con người mang lại một sức sống mới cho vùng rừng hoang hóa nơi đất mũi Cà Mau.

Câu 2 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

* Tính cách, tài nghệ của nhân vật Năm Hên:

- Ông nổi tiếng là một người thợ già nhưng lại có tài bắt cá sấu bằng tay không.

- Ông Năm Hên - một con người sống rất tình nghĩa.

- Cuộc bắt sấu tài tình của ông:

   + Đầu tiên ông đào rãnh sau đó đốt lửa dẫn dụ cá sấu lên bờ.

   + Chặn sấu lại và khóa miệng chúng bằng một khúc xốp làm cho hàm răng sắc nhọn của chúng bị cô lập không mở ra được.

   + Sau đó ông Năm Hên mạnh mẽ dùng mác khoét lưng cá sấu để cắt gân đuôi trói hai chân sau và bắt chúng về một cách dễ dàng.

⇒ Ông Năm Hên là một người anh hùng dũng cảm mưu trí và giàu kinh nghiệm nhưng ông vẫn rất khiêm tốn.

* Bài hát của ông Năm Hên nghe thật bi ai, rùng rợn tưởng nhớ linh hồn của những nạn nhân xấu số bị cá sấu bắt, chết một cách oan ức, trong đó có người anh ruột của ông. Bài hát nói về cuộc sống gian khổ, khắc nghiệt của những người dân mở đất đến miền cực Nam, mong giải oan cho họ.

Câu 3 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Nghệ thuật kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ của Sơn Nam trong tác phẩm đã đạt được những thành công độc đáo:

   - Kể chuyện hấp dẫn, chuyện đơn giản mà li kì, rất thu hút và dễ nhớ.

   - Ngôn ngữ giản dị, sử dụng thích hợp những phương ngữ Nam Bộ

⇒ phong vị Nam Bộ đậm đà.

Câu 4 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Bắt sấu rừng U Minh Hạ không chỉ đem đến cho người đọc những cảm giác khám phá đầy say mê, lí thú, mở ra những điều bí ẩn, độc đáo của thiên nhiên, con người vùng cực nam của tổ quốc. Người dân cần cù, tài trí, yêu đời trong cuộc đấu tranh sinh tồn và mở mang, xây dựng quê hương, đất nước. Những người dân Nam Bộ kiên trung, bất khuất, gan góc, mạnh mẽ đấu trọi lại thiên nhiên để sống và sống giàu tình thương.

Soạn bài: Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Sơn Nam siêu ngắn - Bản 2

I. Tác giả và tác phẩm

1. Tác giả: Sơn Nam (1926 – 2008) còn có bút danh khác là Phạm Anh Tài, tên khai sinh là Phạm Minh Tài, sinh tại làng Đồng Hới, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang.

2. Tác phẩm: Tác phẩm Bắt sấu rừng U Minh hạ rút ra từ tập truyện Hương rừng Cà Mau.

II. Hướng dẫn đọc thêm

Câu 1 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

* Qua tác phẩm, bức tranh thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ đã hiện lên như một bức tranh sống động, đẹp đẽ.

- Rừng tràm xanh biếc, những cây cỏ hoang dại như lau sậy, mốp, cóc kèn,...

- Cá sấu nhiều như trái mù u chín rụng đầy rừng, cá sấu dám lên bờ rượt người ta giữa rừng mà ăn thịt,...

⇒ Thiên nhiên đẹp nhưng cũng đầy nguy hiểm

* Con người: cần cù, mưu trí, gan góc, can trường, lạc quan, yêu đời, can trường, họ vượt lên gian khó, hiểm nguy bằng sức mạnh và tài trí của mình.

- Từng bị hùm tha sấu bắt.

- Từng ăn ong, rành địa thế như Tư Hoạch.

- Những gã trai lực lưỡng từng gài bẫy cọp, ăn heo rừng.

- Ông Năm hên bắt sấu lành nghề chỉ bằng hai tay không...

⇒ Con người mang lại một sức sống mới cho vùng rừng hoang hóa nơi đất mũi Cà Mau.

Câu 2 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

* Tính cách, tài nghệ của nhân vật Năm Hên:

- Ông nổi tiếng là một người thợ già nhưng lại có tài bắt cá sấu, ông đã bắt sấu ở Kiên Giang và đặc biệt là ông bắt sấu bằng tay không.

- Ông tình nguyện bơi xuống đến bắt sấu hộ nhân dân làng Khánh Lân trước hết là để trả thù cho nhân dân sau là trả thù cho anh trai đã bị sấu ăn thịt.

⇒ Ông Năm Hên - một con người sống rất tình nghĩa.

- Ông đi bắt sấu không giống như những người khác. Ông không cần đông người mà chỉ cần một người chỉ đường cho ông tới, một bó nhang thơm và một hũ rượu. Nhang là để tưởng niệm những người đã bị sấu ăn thịt còn rượu là để giúp cho ông có khí thế hơn.

- Cuộc bắt sấu tài tình của ông:

    + Đầu tiên ông đào rãnh sau đó đốt lửa dẫn dụ cá sấu lên bờ.

    + Chặn sấu lại và khóa miệng chúng bằng một khúc xốp làm cho hàm răng sắc nhọn của chúng bị cô lập không mở ra được.

    + Sau đó ông Năm Hên mạnh mẽ dùng mác khoét lưng cá sấu để cắt gân đuôi trói hai chân sau và bắt chúng về một cách dễ dàng.

⇒ Ông Năm Hên là một người anh hùng dũng cảm mưu trí và giàu kinh nghiệm nhưng ông vẫn rất khiêm tốn.

* Bài hát của ông Năm Hên nghe thật bi ai, rùng rợn tưởng nhớ linh hồn của những nạn nhân xấu số bị cá sấu bắt, chết một cách oan ức, trong đó có người anh ruột của ông. Bài hát nói về cuộc sống gian khổ, khắc nghiệt của những người dân mở đất đến miền cực Nam, mong giải oan cho họ.

Câu 3 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Nghệ thuật kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ của Sơn Nam trong tác phẩm đã đạt được những thành công độc đáo:

- Kể chuyện hấp dẫn, chuyện đơn giản mà li kì, rất thu hút và dễ nhớ.

- Ngôn ngữ giản dị, sử dụng những phương ngữ Nam Bộ

⇒ phong vị Nam Bộ đậm đà.

Câu 4 (trang 55 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Bắt sấu rừng U Minh Hạ không chỉ đem đến cho người đọc những cảm giác khám phá đầy say mê, lí thú, mở ra những điều bí ẩn, độc đáo của thiên nhiên, con người vùng cực nam của tổ quốc. Người dân cần cù, tài trí, yêu đời trong cuộc đấu tranh sinh tồn và mở mang, xây dựng quê hương, đất nước. Những người dân Nam Bộ kiên trung bất khuất gan góc mạnh mẽ đấu trọi lại thiên nhiên để sống. Họ là những người sống giàu tình thường.

Soạn bài: Bắt sấu rừng U Minh Hạ - Sơn Nam siêu ngắn - Bản 3

Câu 1 ( trang 55 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

- Đặc điểm nổi bật của thiên nhiên vùng U Minh Hạ: hoang sơ, trù phú nhưng cũng nguy hiểm, nhiều bất trắc:

+ Nhiều kênh rạch, sông nước mênh mông, rừng tràm trải rộng khắp nơi.

+ Nhiều thú dữ như cọp, heo rừng, cá sấu…

+ Cá sấu thường đi ngược sông vào giữa rừng tràm sinh sống, có người phát hiện cái ao sấu lớn ở ngọn rạch Cái Tàu, sấu “nhiều như trái mù u chin rụng”.

- Đặc điểm nổi bật của con người vùng U Minh Hạ:

+ Có sức sống mãnh liệt: bám trụ và gắn bó lâu đời với mảnh đất nhiều nguy hiểm, thử thách như rừng U Minh Hạ.

+ Giàu tình cảm, ân tình ân nghĩa: ông Năm Hên vì anh bị sấu bắt mà quyết trả thù sau thành rành nghề bắt sấu; chi tiết các cụ già sụt sùi nhớ đến tổ tiên, bạn bè từng bỏ mạng chốn rừng sâu nước độc vì miếng cơm manh áo…

+ Trí dũng, gan góc, can trường: “xóm này, thiếu gì trai lực lưỡng từng gài bẫy cọp, săn heo rừng”; ông Năm Hên bắt sấu…

Câu 2 (trang 55 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* Tính cách ông Năm Hên:

- Đơn giản, mộc mạc (thuyền ba lá vỏn vẹn chỉ có môt lọn nhang trần vầ một hũ rượu);

- Khiêm tốn (tôi đây không tài giỏi gì hết, chẳng qua là biết mưu mẹo chút ít);

- Có tấm lòng nghĩa hiệp, ân tình (bân đầu bắt sấu trả thù cho anh, sau đó bắt sấu để người mình không phải bỏ mạng chứ không vì tiền bạc “nghề bắt sấu có thể làm giàu được, ngặt vì tôi không mang thứ phú quới đó”); 

- Bản lĩnh, thông minh, tài ba (bắt một lúc hơn bốn mươi con sấu ở rạch Cái tàu).

* Tài nghệ bắt sấu phi phàm:

- Cách bắt sấu thông minh, bản lĩnh: ép sấu lên bờ bằng kế đốt đám sậy ở ao, dồn sấu vào con đường đã đào sẵn, khóa miệng sấu bằng khúc mốp, cắt gân đuôi cho sấu không tấn công được, dùng dây cóc kèn trói thúc hai chân sau, để hai chân trước để sấu bơi theo xuồng về.

- Tài nghệ bắt sấu của ông được dân làng ghi nhận, khâm phục và ca ngợi hết lời: Diệu kế! Diệu kế, Thực là bậc thánh xứ này rồi…nuôi ổng cho tới già, ở xóm này.

* Bài hát của ông Năm Hên gợi nhiều ý nghĩa và suy nghĩ sâu xa:

- Bài hát trước hết bày tỏ sự thương tiếc, cảm thông, giải oan cho những linh hồn bỏ mạng nơi rừng xanh nước đỏ vì “manh áo chén cơm”.

- Bài hát gợi ra những hi sinh, mất mát của nhân dân lao động để bám trụ, gắn bó và khai khẩn vùng rừng U Minh Hạ hoang sơ, bất trắc.

Câu 3 (Trang 55 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

* Nghệ thuật đặc sắc của truyện:

- Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, lôi cuốn, sử dụng điểm nhìn của người trần thuật “giấu mặt”.

- Ngôn ngữ sống động, mang đậm hơi thở và màu sắc địa phương Nam Bộ.

Câu 4 (trang 55 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Bắt sấu rừng U Minh Hạ đem đến cho người đọc những cảm giác khám phá đầy say mê, lí thú, mở ra những điều bí ẩn, độc đáo của thiên nhiên, con người vùng cực nam của tổ quốc. Người dân cần cù, tài trí, yêu đời trong cuộc đấu tranh sinh tồn và mở mang, xây dựng quê hương, đất nước.