Soạn Sinh học 11 Kết nối tri thức Bài 6: Hô hấp ở thực vật

Hướng dẫn Soạn Sinh học 11 Kết nối tri thức Bài 6: Hô hấp ở thực vật trang 38, 43 ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 6: Hô hấp ở thực vật

Lý thuyết Sinh học 11 Kết nối tri thức Bài 6: Hô hấp ở thực vật

Sơ đồ tư duy Sinh học 11 Kết nối tri thức Bài 6: Hô hấp ở thực vật

Dừng lại và suy ngẫm

Câu hỏi 1 trang 40 Sinh học 11: Nêu khái niệm hô hấp ở thực vật và phân tích vai trò của hô hấp đối với cơ thể thực vật.

Lời giải:

- Khái niệm: Hô hấp ở thực vật là quá trình phân giải các hợp chất hữu cơ phức tạp thành các chất đơn giản, đồng thời tạo ra ATP và nhiệt năng.

- Vai trò của hô hấp đối với cơ thể thực vật:

+ Năng lượng sinh ra từ hô hấp được sử dụng cho hầu hết các hoạt động sống của cây.

+ Nhiệt năng được giải phóng ra trong hô hấp giúp duy trì nhiệt độ cơ thể, đảm bảo cho các hoạt động sống trong cơ thể thực vật diễn ra một cách bình thường.

Câu hỏi 2 trang 40 Sinh học 11: Con đường hô hấp hiếu khí và lên men gồm những giai đoạn nào? Nguyên liệu và sản phẩm của từng giai đoạn là gì?

Lời giải:

• Con đường hô hấp hiếu khí gồm 3 giai đoạn là: đường phân, oxy hóa pyruvate và chu trình Krebs, chuỗi truyền electron.

+ Đường phân có nguyên liệu là Glucose, ADP, NAD⁺, Pi và sản phẩm là Pyruvate, ATP, NADH

+ Oxy hóa pyruvate và chu trình Krebs có nguyên liệu là Pyruvate, ADP, Pi, NAD⁺, FAD và sản phẩm là ATP, NADH, FADH₂, CO₂

+ Chuỗi truyền electron có nguyên liệu là NADH, FADH₂, ADP, Pi, O₂ và sản phẩm là ATP, H₂O, NAD⁺, FAD⁺

• Con đường lên men gồm 2 giai đoạn là đường phân và lên men

+ Đường phân có nguyên liệu là Glucose, ADP, NAD⁺, Pi và sản phẩm là Pyruvate, ATP, NADH.

+ Lên men có nguyên liệu là Pyruvate, ADP, Pi, NAD⁺, FAD và sản phẩm là Ethanol hoặc lactate.

Dừng lại và suy ngẫm 

Câu hỏi 1 trang 41 Sinh học 11: Tại sao để hạt nảy mầm cần cung cấp đủ nước?

Lời giải:

Để hạt nảy mầm cần cung cấp đủ nước vì khi để hạt khô sẽ làm cho quá trình hô hấp tế bào bị ức chế. Khi hạt được cung cấp đủ nước sẽ kích thích cường độ hô hấp tế bào tăng nhanh, giúp tạo ra vật chất và năng lượng cho sự nảy mầm của hạt.

Câu hỏi 2 trang 41 Sinh học 11: Nước, nhiệt độ, hàm lượng O₂, CO₂ có ảnh hưởng như thế nào đến hô hấp ở thực vật? Giải thích.

Lời giải:

- Nước và cường độ hô hấp có tỉ lệ thuận với nhau. Vì nước là nguyên liệu trực tiếp cho quá trình hô hấp. Do đó, nước trong mô, cơ quan, cơ thể thực vật liên quan trực tiếp đến cường độ hô hấp.

- Nhiệt độ tăng thì cường độ hô hấp cũng tăng. Vì nhiệt độ ảnh hưởng đến hoạt động của các enzyme hô hấp và cũng ảnh hưởng đến cường độ hô hấp: Nhiệt độ thấp kìm hãm hoạt tính của các enzyme hô hấp dẫn đến cường độ hô hấp giảm. Nhiệt độ quá cao làm biến tính enzyme dẫn đến hô hấp bị ngưng trệ.

- Hàm lượng O₂: Nếu hàm lượng O₂ đủ thì quá trình hô hấp diễn ra thuận lợi và ngược lại. Vì khí O₂ là nguyên liệu của hô hấp nên hàm lượng O₂ ảnh hưởng trực tiếp đến cường độ hô hấp. Khi thiếu O₂, các tế bào thực vật sẽ chuyển hóa glucose theo con đường lên men để tạo ra 1 lượng nhỏ năng lượng cho tế bào thực vật sử dụng. Tuy nhiên, con đường này lại không thuận lợi và có thể gây hại cho cây.

- Hàm lượng CO₂: Hàm lượng CO₂ trong không khí cao sẽ ức chế hô hấp hiếu khí, cây chuyển sang con đường lên men và  làm giảm cường độ hô hấp.

Dừng lại và suy ngẫm 

Câu hỏi 1 trang 42 Sinh học 11: Sơ đồ hóa các ứng dụng thực tiễn của quá trình hô hấp ở thực vật. Vì sao điều chỉnh các yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp có thể kéo dài thời gian bảo quản nông sản và góp phần nâng cao năng suất cây trồng?

Lời giải:

Điều chỉnh các yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp có thể kéo dài thời gian bảo quản nông sản và góp phần nâng cao năng suất cây trồng vì nếu ngừng hô hấp thì các tế bào chết dẫn đến nông sản bị hỏng và hô hấp có thể tạo ra năng lượng để duy trì nhiệt độ cho cơ thể và sử dụng cho các hoạt động sống của cây, đồng thời, tạo ra các sản phẩm trung gian cung cấp nguyên liệu cho quá trình tổng hợp các hợp chất hữu cơ khác trong cơ thể, thúc đẩy quá trình sinh trưởng, phát triển, nâng cao năng suất cây trồng.

Câu hỏi 2 trang 42 Sinh học 11: Quan sát Hình 6.2, hãy phân tích mối quan hệ giữa 2 quá trình quang hợp và hô hấp ở thực vật.

Lời giải:

Quang hợp và hô hấp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau vì quang hợp tạo ra chất hữu cơ và O₂ cung cấp nguyên liệu cho quá trình hô hấp và sản phẩm của hô hấp lại là nguyên liệu (CO₂) cho quang hợp. Ngoài ra, hô hấp còn tạo ra các sản phẩm trung gian làm tăng áp suất thẩm thấu của tế bào rễ, tạo điều kiện cho rễ hút nước, cung cấp nguyên liệu cho quang hợp.

Luyện tập và vận dụng

Câu hỏi 1 trang 43 Sinh học 11: Tại sao trong quá trình bảo quản nông sản, cần đưa cường độ hô hấp của nông sản vé mức tối thiểu? 

Trả lời:

Để bảo đảm chất lượng nông sản được giữ nguyên như ban đầu, việc duy trì cường độ hô hấp của chúng là rất quan trọng. Điều này giúp giảm thiểu sự hao hụt và giữ cho sản phẩm luôn tươi mới. Hô hấp là quá trình phân giải các chất hữu cơ dự trữ trong các sản phẩm, do đó, nếu không đủ oxy thì sản phẩm sẽ nhanh chóng hỏng. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng hô hấp mạnh cũng có thể gây ra tác động tiêu cực đến thực phẩm. Nếu môi trường bảo quản có quá nhiều oxy, các tác nhân oxy hóa sẽ gây ra phân giải kị khí, dẫn đến sự tích lũy các chất có hại trong sản phẩm. Do đó, duy trì mức độ hô hấp ở mức tối thiểu là cần thiết để đảm bảo thực phẩm được bảo quản tốt và an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Câu hỏi 2 trang 43 Sinh học 11: Giải thích cơ sở khoa học của việc ngâm hạt giống vào nước và ủ hạt trước khi gieo trồng. 

>>> Xem thêm

Câu hỏi 3 trang 43 Sinh học 11: Hãy nêu các biện pháp bảo quản nông sản mà em biết. Giải thích cơ sở khoa học của việc rau trong siêu thị được bảo quản trong túi nylon đục lỗ và để trong tủ mát.

Trả lời:

- Có nhiều biện pháp khác nhau để bảo quản nông sản, tùy thuộc vào loại sản phẩm và điều kiện lưu trữ. Một số trong số đó bao gồm:

+ Bảo quản đông lạnh: Đây là một phương pháp hiệu quả để bảo quản các sản phẩm như thịt, rau củ, trái cây và hải sản. 

+ Sây khô, phơi khô: Đây là một phương pháp truyền thống để bảo quản các loại nông sản như lúa, ngô, đậu, hạt, vv. 

+ Bảo quản trong điều kiện nồng độ khí CO₂ cao: Điều này thường được sử dụng để bảo quản các sản phẩm tươi sống như trái cây và rau củ. 

- Cơ sở khoa học của việc rau trong siêu thị được bảo quản trong túi nylon đục lỗ và để trong tủ mát: Túi nylon đục lỗ được sử dụng để đảm bảo rằng rau có đủ oxy để thực hiện quá trình hô hấp và duy trì độ ẩm. Việc để rau trong tủ mát có thể giúp kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm, giúp giữ cho rau tươi lâu hơn.

Câu hỏi 4 trang 43 Sinh học 11: Hãy giải thích vai trò của hô hấp đối với sự hút nước và khoáng của cây. Hiểu biết này có ý nghĩa gì trong trồng trọt?

Trả lời:

Quá trình hấp thụ nước và chất khoáng của cây liên quan chặt chẽ đến quá trình hô hấp của rễ. Cụ thể, sản phẩm ATP của quá trình hô hấp được sử dụng để vận chuyển chủ động các chất khoáng cần thiết, trong khi CO₂ sản phẩm của quá trình hô hấp tham gia vào quá trình hút bám trao đổi. Ngoài ra, các sản phẩm trung gian của quá trình hô hấp và sự hấp thụ các chất khoáng làm tăng áp suất thẩm thấu của tế bào, cải thiện khả năng hút nước của cây.

Sự hiểu biết về quá trình này cho phép con người điều chỉnh lượng nước và chất khoáng cần thiết cho cây trồng, phù hợp với các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây. Điều này đảm bảo rằng cây trồng có đủ nước và chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển tốt và có năng suất cao.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sinh 11 Kết nối tri thức

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Sinh học 11 Kết nối tri thức Bài 6: Hô hấp ở thực vật trang 38, 43 trong bộ SGK Kết nối tri thức theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!