[Sách mới] Lý thuyết Sử 7 Bài 16 Chân trời sáng tạo: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400)

Tóm tắt Lý thuyết Sử 7 Bài 16 Chân trời sáng tạo: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400) theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất.

Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400) - Lịch sử 7 Chân trời sáng tạo

>>> Tham khảo: Soạn Sử 7 Bài 16: Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400) - Chân trời sáng tạo

1. Nhà Trần thành lập

- Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu. 

- Năm 1224, Lý Chiêu Hoàng lên ngôi hoàng đế. 

- Dưới sự sắp xếp của Trần Thủ Độ, năm 1226, Lý Chiêu Hoàng xuống chiếu nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh. Nhà Trần thành lập.

Trần Thủ Độ đối với sự thành lập nhà Trần có vai trò chủ chốt. “Thái Tông (nhà Trần) lấy được thiên hạ đều nhờ mưu sức của ông cả”.

2. Tình hình chính trị

a. Tổ chính bộ máy chính quyền

- Ở Trung ương:

+ Đứng đầu là Vua, thực hiện theo chế độ Thái Thượng Hoàng.

+ Dưới vua là có quan đại thần, quan văn, võ đều do người trong hoàng tộc nắm giữ;

+ Qúy tộc và quan lại được ban Thái ấp, cấp bổng lộc.

+ Hệ thống chính quyền các cấp được tổ chức quy củ, hoàn thiện hơn thời Lý.

- Ở địa phương: cả nước chia 12 lộ, phủ. Đơn vị hành chính ở địa phương là xã.

b. Pháp luật

- Pháp luật thời Trần đề cao sự nghiêm minh, không phân biệt quan hay dân.

- Ban hành bộ luật mới: “Quốc triều hình luật”.

c. Quân đội

- Quân ở triều đình, quân ở các lộ, phủ, quân biên ải, dân binh. Tướng giỏi cầm quân trấn vùng biên ải.

- Quân đội được xây dựng và phát triển theo chủ trương: binh lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông. Thực hiện chính sách ” ngụ binh ư nông”.

3. Tình hình kinh tế

Tình hình kinh tế thời Trần:

- Nông nghiệp:

+ Khai khẩn đất hoang, mở rộng diện tích canh tác. 

+ Đắp đê, đào sông ngòi. Đặt chức quan lo nông nghiệp và thủy lợi. 

+ Trồng các loại cây khác: khoai, đậu, chè, cây ăn quả. 

- Thủ công nghiệp:

+ Nhiều làng thủ công chuyên nghiệp ra đời

+ Thăng Long là trung tâm sản xuất và buôn bán lớn nhất nước ta. 

- Thương nghiệp:

+ Tiền được sử dụng phổ biến, buôn bán phát triển

+ Thuyền buôn ngoại quốc thường đến buôn bán ở cảng Vân Đồn, Hội Thống, Hội Triều,…

+ Gốm sứ trở thành mặt hàng xuất khẩu của Đại Việt.

4. Tình hình xã hội

- Xã hội thời Trần bao gồm các tầng lớp:

+ Tầng lớp quý tộc, quan lại

+ Tầng lớp địa chủ

+ Tầng lớp nông dân

+ Tầng lớp thợ thủ công và thương nhân

+ Tầng lớp nô tì

5. Tình hình văn hóa

a. Tư tưởng, tôn giáo

- Tín ngưỡng cổ truyền phổ biến trong nhân dân như: Thờ cúng tổ tiên, các anh hùng có công.

- Thời Trần, Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo được coi trọng.

- Tầng lớp Nho sĩ đậu các kì thi được triều đình trọng dụng.

- Phật giáo dân tộc ngày càng phát triển với sự ra đời của Thiền Phái Trúc Lâm Yên Tử do Trần Nhân Tông sáng lập.

- Chùa Vĩnh Nghiêm trở thành trung tâm đào tạo tăng đồ Phật giáo lớn nhất thời Trần.

b. Giáo dục, khoa học - kĩ thuật

- Giáo dục:

+ Năm 1253, Quốc Tử Giám được mở rộng.

+ Trường tư cũng được mở rộng ở nhiều làng xã.

+ Thời Trần định lệ thi Thái học sinh, chọn Tam khôi (Trạng nguyên, Bãng nhãn, Thám hoa) trong kì thi Đình.

- Khoa học - kĩ thuật:

+ Về sử học: Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu - bộ quốc sử đầu tiên của Đại Việt. Ngoài ra còn có các bộ sử như: Việt sử lược (khuyết danh), Việt sử cương mục (Hồ Tông Thốc).

+ Về quân sự: nổi tiếng có Binh thư yếu lược của Trần Quốc Tuấn

+ Về y học: Có Thiền sư Tuệ Tĩnh - ông Tổ ngành thuốc Nam là người đầu tiên xây dựng nền y học truyền thống người việt.

+ Thiên văn học: Đặng Lộ, Trần Nguyên Đán

c. Văn học và nghệ thuật

- Văn học: phát triển rực rỡ. Một số tác phẩm tiêu biểu: Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn), Phò giá về kinh (Trần Quang Khải), Phú sông Bạch Đằng (Trương Hán Siêu)...

- Nghệ thuật:

+ Nhiều công trình kiến trúc có giá trị: Tháp Phổ Minh, tháp Bình Sơn, chùa Thái Lạc,…

+ Ngoài ra các tác phẩm điêu khắc đá như: tượng hổ ở lăng Trần Thủ Độ, chạm khắc gỗ trên cách cửa ở chùa Phổ Minh,…

+ Thời Trần hát chèo, múa rối nước phổ biến từ đình làng cho đến cung đình. Nhiều nhạc cụ như trống đồng, sáo tiêu, đàn cầm khá phổ biến.

>>> Xem trọn bộ: Tóm tắt lý thuyết Sử 7 ngắn gọn Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Sử 7 Bài 16 Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400) trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!