[Sách Cánh Diều] Giải Lịch Sử 6 Bài 17. Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X (ngắn nhất)

Hướng dẫn Giải Lịch Sử 6 Bài 17. Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X (ngắn nhất) trang 62 sgk Lịch sử và Địa lí 6 trong bộ sách Cánh Diều được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và lời giải ngắn gọn, đầy đủ giúp các em học sinh học bài tốt hơn

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài Cánh Diều Soạn Sử 6 Bài 17

Phần mở đầu

Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938 đã tạo nên bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X. Đây là sự kế thừa tinh thần yêu nước, quật cường của dân tộc và là kết quả của quá trình giành quyền tự chủ, độc lập liên tục từ họ Khúc, họ Dương đến họ Ngô.

Qúa trình này đã diễn ra như thế nào? Ý nghĩa và bài học lịch sử của quá trình này là gì?

1. Họ Khúc giành quyền tự chủ

Khúc Thừa Dụ gây dựng nền tự chủ, Khúc Hạo củng cố nền tự chủ

• Khúc Thừa dụ đã giành quyền tự chủ như thế nào?
• Nêu nội dung và ý nghĩa cải cách của Khúc Hạo

Lời giải 

Khúc Thừa Dụ đã giành chính quyền tự chủ:

Năm 905 nhân cơ hội nhà Đường ngày càng suy yếu, Tiết độ sứ Độc Cô Tồn bị giáng chức, Khúc Thừa Dụ tập hợp nhân dân chiếm thành Đại La, tự xưng Tiết độ sứ.

Đầu năm 906, hoàng đế nhà Đường công nhận, phong Khúc Thừa Dụ là Tiết độ sứ An Nam.

Nội dung và ý nghĩa cải cách của Khúc Hạo:

Nội dung:

• Chia đặt các lộ, phủ, châu và xã ở các xứ, bình quân thuế ruộng, tha bỏ lực dịch.
• Lập sổ khai hộ khẩu, kê rõ họ tên quê quán...

Ý nghĩa:

• Xóa bỏ chế độ thống trị tàn bạo của nhà Đường, xây dựng một cuộc sống hoàn toàn tự chủ.  Cuộc sống của người Việt do người Việt cai quản, tự quyết định tương lai của mình.
• Ngoài ra, việc làm đó còn chứng tỏ nền đô hộ của thế lực phong kiến Trung Quốc đối với nước ta đã chấm dứt. Nhân dân ta đã giành được quyền tự chủ. Đó là bước mở đầu của giai đoạn chuyển tiếp sang thời kì độc lập hoàn toàn.

2. Dương Đình Nghệ khôi phục nền tự chủ

Câu hỏi: Dương Đình Nghệ đã khôi phục và giành quyền tự chủ như thế nào?

Lời giải 

Dương Đình Nghệ khôi phục và giành quyền tự chủ:

• Đầu năm 931, Dương Đình Nghệ kéo quân từ Ái Châu đánh và và nhanh chóng làm chủ thành Đại La.
• Cuộc kháng chiến năm 931 giành thắng lợi, Dương Đình Nghệ xưng Tiết độ sứ, khôi phục nền tự chủ.

3. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng (năm 938)

• Dựa vào lược đồ hình 17.5, hình 17.6 và đọc thông tin, hãy tóm tắt diễn biến trận Bạch Đằng năm 938.
• Nét độc đáo trong nghệ thuật đánh giặc của Ngô Quyền thể hiện qua những điểm nào?
• Nêu ý nghĩa lịch sử của Chiến thắng Bạch Đằng năm 938.
• Đánh giá công lao của Ngô Quyền đối với lịch sử dân tộc.

Lời giải 

Tóm tắt diễn biến trận Bạch Đằng năm 938:

• Cuối năm 938, Lưu Hoằng Tháo kéo quân vào nước ta theo đường biển.
• Ngô Quyền cho thuyền nhẹ ra nhử giặc vào cửa sông Bạch Đằng lúc thủy triều lên.
• Lưu Hoằng Tháo đốc quân đuổi theo vượt qua bãi cọc.
• Thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh dốc toàn lực lượng đánh trở lại.
• Quân Nam Hán bỏ chạy, thuyền va vào bãi cọc vỡ tan tành.
• Quân ta từ trên đánh xuống, từ 2 bên bờ đánh sang, đánh giáp lá cà quyết liệt.

Nét độc đáo trong nghệ thuật đánh giặc của Ngô Quyền thể hiện qua:

• Chọn địa điểm: Ông quyết định chọn khu vực cửa sông và vùng trung lưu, hạ lưu sông Bạch Đằng làm điểm quyết chiến với giặc – chủ động đón đánh quân xâm lược.
• Chiến thuật đánh giặc: Ông huy động quân và dân lên rừng đẵn hàng ngàn cây gỗ dài, đầu đẽo nhọn và bịt sắc đóng xuống dòng sông Bạch Đằng ở những nơi hiểm yếu gần cửa biển, thành một trận địa cọc ngầm. Có quân mai phục hai bên bờ. Nhân khi nước triều lên, thuyền của địch tiến vào trong hàng cọc “ta dễ bề chế ngự, không có kế gì hay hơn kế đó cả”.

Ý nghĩa lịch sử của Chiến thắng Bạch Đằng năm 938: Chấm dứt thời kì Bắc thuộc, mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc.

Đánh giá công lao của Ngô Quyền: Đã tập hợp được quần chúng, đánh được trăm vạn quân địch, mở nước xưng vương, làm cho người phương Bắc không dám sang lại nữa.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài Cánh Diều Soạn Sử 6 Bài 17

Phần luyện tập và vận dụng

Câu 1: Dựa vào mẫu dưới đây, hãy sắp xếp những thông tin vào sơ đồ sao cho phù hợp:

Câu 2: Trong các sự kiện lịch sử Khúc Thừa Dụ giành quyền tự chủ năm 905, Dương Đình Nghệ đánh tan quân Nam Hán năm 931, chiến thắng Bạch Đằng năm 938, sự kiện nào đã tạo nên bước ngoặt của lịch sử dân tộc đầu thế kỉ X? Vì sao?

Lời giải 

Sắp xếp các thông tin:

1. Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ (năm 905): giành nền tự chủ của dân tộc

2. Cải cách của Khúc Hạo (năm 907 - 917): Bảo vệ nền tự chủ

3. Dương Đình Nghệ chiến thắng quân Nam Hán (năm 931): Củng cố nền tự chủ