Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về sóng điện từ?

Đáp án và giải thích chính xác câu hỏi trắc nghiệm “Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về sóng điện từ?” cùng với kiến thức lý thuyết liên quan là tài liệu hữu ích môn Vật lý 12 dành cho các bạn học sinh và thầy cô giáo tham khảo.

Trắc nghiệm: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về sóng điện từ?

A . Sóng điện từ được truyền trong chân không. 

B. Trong sóng điện từ khi dao động của điện trường và của từ trường tại một điểm luôn đồng pha với nhau. 

C. Khi sóng điện từ gặp mặt phân cách giữa hai môi trường thì nó có thể bị phản xạ và khúc xạ. 

D. Sóng điện từ là sóng ngang nên nó chỉ truyền được trong chất rắn.

Trả lời: 

Đáp án đúng: D. Sóng điện từ là sóng ngang nên nó chỉ truyền được trong chất rắn.

Kiến thức mở rộng về sóng điện từ

1. Khái niệm về sóng điện từ

Sóng điện từ hay được biết đến nhiều hơn với tên gọi Bức xạ điện từ. Đây là một khái niệm vật lý chịu sự kết hợp (tổng hợp các vector) giữa dao động điện trường và từ trường theo phương vuông góc với nhau. Kết quả của sự kết hợp này chính là sự lan truyền ra không gian như sóng bởi vậy nên khái niệm này được gọi là Sóng điện từ.

Sóng điện từ trong quá trình lan truyền sẽ có tính chất như dòng chuyển động của các hạt được gọi là photon. Chính vì vậy sóng điện từ sẽ mang theo thông tin, năng lượng và động lượng trong quá trình lan truyền.

Một bước sóng điện từ sẽ có độ dài trong khoảng 400 nm tới 700 nm. Bạn có thể nhìn được sóng điện từ bằng mắt thường dưới dạng các tia sáng.

Sóng điện từ là sóng ngang bởi sóng này có hướng dao động của các các hạt photon vuông góc với phương lan truyền của sóng. Chính vì là sóng ngang, sóng điện từ có xảy ra hiện tượng phân cực như một số loại sóng cùng tính chất khác.

2. Đặc điểm của sóng điện từ

- Lan truyền được trong các môi trường rắn, lỏng, khí và chân không. Là sóng duy nhất lan truyền được trong chân không

- Sóng điện từ là sóng ngang nghĩa là nó là sự lan truyền của các dao động liên quan đến tính chất có hướng (cụ thể là cường độ điện trường và cường độ từ trường) của các phần tử mà hướng dao động vuông góc với hướng lan truyền sóng.

- Tốc độ lan truyền sóng điện từ trong chân không là lớn nhất và bằng c = 3.108 m/s.

- Luôn tạo thành một tam diện thuận

- Dao động của điện trường và từ trường tại một điểm luôn luôn đồng pha với nhau.

- Sóng điện từ cũng có các tính chất của sóng cơ như: Phản xạ, khúc xạ, giao thoa, ... Và cũng tuân theo các quy luật truyền thẳng, giao thoa, khúc xạ,...

- Sóng điện từ mang năng lượng. Năng lượng của một hạt photon có bước sóng λ là hc/λ, với h là hằng số Planck và c là vận tốc ánh sáng trong chân không. Như vậy, bước sóng càng dài thì năng lượng photon càng nhỏ.

- Phổ sóng rộng

- Sóng điện từ có bước sóng từ vài mét đến vài kilomet được dùng trong thông tin liên lạc được gọi là sóng vô tuyến

3. Phân loại và ứng dụng sóng điện từ

- Sóng vô tuyến: Sóng radio được phát ra bởi các đài phát thanh, đài truyền hình.

- Lò vi sóng: Sóng viba được sử dụng để hâm nóng thức ăn.

- Bức xạ hồng ngoại là bức xạ nhiệt, chúng được sử dụng trong các thiết bị hồng ngoại và viễn thám trong điều kiện thời tiết.

- Ánh sáng nhìn thấy được: Ánh sáng là phần duy nhất của phổ điện từ có thể nhìn thấy bằng mắt. Mắt cảm nhận được ánh sáng là sự kết hợp của một số màu có bước sóng khác nhau. Ánh sáng được tạo thành từ 7 màu: Tím, chàm, xanh dương, xanh lá cây, vàng, cam và đỏ.

- Tia cực tím: Được phát ra từ mặt trời và gây cháy nắng cho da. Chúng được sử dụng trong các đèn màu đen của Pháp, làm cho các vật thể phát sáng.

- Tia X-quang: Được sử dụng trong y tế, chúng có thể xuyên qua da để nhìn thấy được cấu trúc xương bên trong cơ thể người.

- Tia Gamma: Chúng được sản xuất trong các phòng thí nghiệm bằng cách bắn phá các hạt nguyên tử bằng proton và nơtron, hay trong các vụ nổ hạt nhân.

4. Tác hại của sóng điện từ

Mặc dù được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống, sóng điện từ vẫn có thể gây ra những tác hại nhất định lên sức khỏe con người. Theo nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học, sóng điện từ có thể gây nên những tổn thương di truyền như dị tật, ung thư hay các bệnh lý và rối loạn hệ thần kinh. 

Đặc biệt, trẻ em sẽ dễ bị ảnh hưởng bởi sóng điện từ vì khả năng hấp thụ bức xạ nhiều hơn so với người trưởng thành. Chính vì vậy bạn cần phải lưu ý hạn chế tiếp xúc với các loại sóng điện từ để đảm bảo một cơ thể khỏe mạnh.