Phân tích Ca Huế học sinh giỏi kèm dàn ý

“Ca Huế trên sông Hương” là một bài tùy bút giàu chất thơ của tác giả Hà Ánh Minh. Bài viết được đăng trên báo Người Hà Nội, đạt được rất nhiều sự yêu thích từ người đọc. Dưới đây là dàn ý và bài văn mẫu Phân tích Ca Huế học sinh giỏi do Toploigiai biên soạn, mời các bạn cùng tham khảo.

1. Lập dàn ý Phân tích Ca Huế học sinh giỏi

a. Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm

b. Thân bài:

- Giới thiệu về đất Huế, nơi ra đời của nhiều khúc dân ca, điệu hò chất chứa tình cảm.

- Phân tích những điểm đặc sắc của làn điệu Huế:

+ Cách thức biểu diễn

+ Cách thưởng thức ca Huế

+ Nguồn gốc của ca Huế và thể điệu của ca Huế

- Phân tích giá trị nghệ thuật và đóng góp của nó trong bài viết

c. Kết bài: Khẳng định giá trị của ca Huế trong văn hoá Việt Nam và giá trị nội dung của bài viết.

>>> Tham khảo: Dàn ý phân tích bài Ca Huế trên sông Hương

2. Bài văn mẫu Phân tích Ca Huế học sinh giỏi

Ca Huế chính là một nét nghệ thuật đặc sắc trong văn hóa của Việt Nam. Nó xuất hiện trong văn thơ, là niềm tự hào và cảm hứng của nhiều tác giả Việt. “Ca Huế trên sông Hương” là một bài tùy bút giàu chất thơ của tác giả Hà Ánh Minh. Bài viết được đăng trên báo Người Hà Nội, đạt được rất nhiều sự yêu thích từ người đọc.

Nội dung của bài tùy bút là ngợi ca vẻ đẹp phong phú, độc đáo của những điệu hò, bài lý, những bài dân ca Huế. Bên cạnh đó là sự xao xuyến của những khúc nhạc, những tiếng đàn réo rắt du dương đầy sức quyến rũ, thể hiện một cách trọn vẹn tâm hồn con người Huế xưa và nay.

Tác giả Hà Ánh Minh cho biết “xứ Huế nổi tiếng với các điệu hò” như: chèo cạn, bài thai, hò đưa linh, hò mái nhì, ru em, giã điệp, giã vôi, bài chòi, bài tiệm,... Người dân xứ Huế cất tiếng hò trong lao động sản xuất giúp tan đi mệt nhọc, hay trong mọi sinh hoạt chốn đồng quê như “hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cày cấy, gặt hái, trồng cây, chăn tằm”... Điệu hò xứ Huế trọn ý vẹn tình, tác giả dùng nhiều từ ngữ địa phương giúp diễn đạt ý nghĩa thêm chất Huế. Ngôn ngữ diễn tả “thật tài ba phong phú”, những câu văn đều như đong đầy giọng thơ. Giọng điệu của Hà Ánh Minh cũng muôn màu muôn vẻ, đầy đủ những cảm xúc: hồ đưa kinh thì “buồn bã”; chèo cạn, hò mái nhì, mái đẩy, bài chòi... thì “náo nức, nồng hậu tình người". Các điệu hò khác thì lại “thể hiện lòng khát khao, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế”. Dân ca Huế còn nổi tiếng với các điệu lý rất tình tứ, dịu ngọt, khiến cho người nghe không thể dứt ra được.

Ca Huế được coi là một thú vui tao nhã và đầy sức quyến rũ. Ca Huế là sự kết hợp hài hòa giữa dòng ca nhạc dân gian đằm thắm và ca nhạc cung đình trang trọng, nhã nhạc và uy nghi. Ca Huế rất phong phú và đặc sắc, thể hiện theo hai dòng lớn là điệu Bắc và điệu Nam. Chúng có trên sáu mươi tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc khác nhau. Điệu Nam như nam ai, nam bình, tương tư khúc, hành vân... thì “buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn”.

Qua tác phẩm, ta cũng có thể nhận thấy ca Huế rất phong phú, đa dạng, biến hóa tuyệt diệu về âm hưởng, thể điệu và lời ca. Âm hưởng các bản nhạc điệu Bắc mang phong cách phá phách, ngược lại với điệu Nam thì “không vui, không buồn” như “tứ đại cảnh”. Ca Huế còn thể hiện sự “sôi nổi, tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán”. Lời ca của ca Huế thì muôn màu muôn vẻ, thể hiện ở: “thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch”. Ca Huế như lời tâm tình của trai gái, thể hiện vẻ đẹp con người và tình cảm sâu thẳm bên trong những người dân lao động.

Đặc biệt đối với những du khách nước ngoài, ca Huế là một sự hấp dẫn và mới lạ. Lý do bởi vì không gian trình diễn độc lạ trên một con thuyền rộng dài, được trang trí đầu rồng như muốn bay lên. Trên thuyền được trang trí với sàn gỗ bào nhẵn, mui vòm lộng lẫy. Khi đêm xuống, màn sương dày giăng khắp chốn. Trăng bắt đầu lên. Những cơn gió mơn man dìu dịu. Dòng sông Hương lợn gợn sóng xanh. Con thuyền bồng bềnh trên dòng nước. Những đêm ca Huế đều tuyệt vời như vậy, khiến cho lòng người mê say.

Trên thuyền, dàn nhạc dân tộc trong đêm ca Huế thường có đàn tranh, đàn nguyệt, đàn nhị, đàn tam, sáo, cặp sanh, có đủ mặt những "nghệ sĩ" tài tham gia. Tiếng ca, điệu hò hòa vào những nhạc cụ dân tộc mang đậm âm sắc dân gian, khiến nó càng trở nên điệu đà, đặc sắc.

Tác giả miêu tả những ca công đều rất trẻ tuổi, nam mặc áo dài the, quần thụng, khăn xếp; nữ lại xinh đẹp với áo dài truyền thống, khăn đóng. Nghệ thuật biểu diễn trên thuyền vô cùng điêu luyện, đủ các ngón đàn trau chuốt như: ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, dây, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi..., nghe rất du dương. Nó được ví với giai điệu lúc khoan lúc nhặt, “làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người”.

Hòa cùng tiếng đàn, nhịp phách và điệu nhảy của nam thanh nữ tú là “sóng vỗ ru mạn thuyền”, là tiếng gà gáy bên làng Thọ Xương, tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh... Khung cảnh ấy thật huyền ảo, thơ mộng nhưng lại vẫn có sự hoành tráng, mang đậm màu sắc dân tộc. Giữa không gian đã về khuya, các ca nhí đẹp như những nàng tiên cất lên những điệu Nam “nghe buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn”. Đúng như tác giả đã nói: “Thú nghe ca Huế tao nhã, đầy sức quyến rũ”. Gà gáy đã sang canh mà trong khoang thuyền “vẫn đầy ắp lời ca, tiếng nhạc”. Đây vừa là hình ảnh sinh hoạt thể hiện sự trù phú trong văn hóa và sinh hoạt đặc sắc của người dân Việt Nam.

Trong truyện, tác giả Hà Ánh Minh vào vai trò là một lữ khách, lần đầu tiên được thưởng thức một đêm ca Huế trên sông Hương đặc sắc và không bao giờ có thể quên. Lúc bước xuống thuyền rồng, tâm trạng tác giả được miêu tả “với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu”. Còn khi nằm trên dòng Hương thơ mộng để nghe ca Huế lại “với tâm trạng chờ đợi rộn lòng”. Đã thực sự chìm đắm trong lời ca tiếng nhạc du dương, tác giả cảm thấy: “Không gian như lắng đọng. Thời gian như ngừng trôi”. Ca Huế được ví như là nội tâm con gái Huế “thật phong phú và âm thầm, kín đáo và sâu thẳm”. Nhận xét ấy rất chính xác, rất phong tình và cũng đủ tài hoa. Câu văn được tác giả biến hóa như một bài ca, rung động lòng người và khiến cho tâm trạng thêm xao xuyến, bâng khuâng.

Qua bài tùy bút Ca Huế trên sông Hương, tác giả đã dành những lời đẹp nhất ngợi ca những điệu hò, câu hát xứ Huế. Ca Huế và những tiếng đàn réo rắt du dương trong những đêm trăng trên sông Hương là một nét đẹp của văn hóa Huế nói riêng và Việt Nam nói chung, rất đáng trân trọng, gìn giữ và tự hào.

--------------------------

Trên đây Toploigiai đã mang đến cho các bạn dàn ý và bài văn mẫu Phân tích Ca Huế học sinh giỏi. Hy vọng qua bài viết các bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích cho quá trình học tập, chúc các bạn học tốt!