Phần khí của đất trồng có vai trò gì?

Đặc điểm của đất trồng Việt Nam 

- Đất ở mỗi quốc gia trên thế giới sẽ có đặc trưng riêng khác nhau. Tại Việt Nam, có 31 triệu hecta đất được hình thành từ nhiều loại đá mẹ và mẫu chất. Theo số liệu thống kê, tại nước ta hiện có tổng 22 nhóm đất chính và 66 đơn vị đất. Trong đó, chiếm phần lớn là các nhóm đất phù sa, đất xám, đất đỏ (trên 90%). Đất Việt Nam có các đặc điểm như sau:

+ Đa số diện tích đất là đất chua hoặc rất chua.

+ Tỷ lệ các chất hữu cơ trong đất trồng thấp.

+ Mức độ bão hòa bazơ thấp.

+ Quá trình tích lũy sắt, nhôm xảy ra mạnh.

+ Một nửa diện tích đất có chất lượng xấu cần được cải tạo.

Thành phần của đất trồng, phần khí của đất trồng có vai trò gì?

- Thành phần của đất trồng được trình bày ở sơ đồ dưới đây:

- Phần khí: Cung cấp Oxi cho cây hô hấp. (lượng oxi trong đất ít hơn lượng oxi trong khí quyển, lượng cacbonic thì nhiều hơn trong khí quyển cả trăm lần).

- Phần rắn: Cung cấp chất dinh dưỡng cho cây. (nito, kali, photpho, những chất hữu cơ đơn giản và chất khoáng).

- Phần lỏng: Cung cấp nước, hòa tan các chất dinh dưỡng.

- Dựa vào sơ đồ 1 và kiến thức Sinh học 6, em hãy điền vào vở bài tập vai trò từng thành phần của đất trồng theo mẫu bảng dưới đây.

Tính chất hóa học của đất trồng

- Khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng (CEC)

+ Khi hòa tan trong nước, các chất khoáng phân thành cation và anion thông qua tác động hóa học. Phần lớn các chất dinh dưỡng (chất khoáng) cần thiết cho cây đều được giữ lại trong đất dưới hình thức các cation mang theo collid (chất keo), trừ một số ít thì mang theo photpho (lân) . Rễ cây hút chất khoáng bằng cách trao đổi cation và collid. Do đó, độ CEC (Cation Exchange Capacity- khả năng trao đổi cation ) của đất được các nhà thổ nhưỡng coi là chỉ số về khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng của đất.

+ Đất có khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng cao hay thấp là tùy ở chất lượng và số lượng colliod trong đất. Colloid phẩm chất tốt có thể giữ được nhiều cation còn colliod kém phẩm chất thì không. Đất xói mòn tạo ra colliod, cát thì không. Bởi vậy, khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng của đất cát thấp, còn đất sét lại cao hơn. Colliod từ mùn là chất tốt nhất. Xét về khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng, Colliod từ mùn là yếu tố quyết định đất có trở thành đất tốt hay không. Thiếu chất hữu cơ trong đất là nguyên nhân khiến đất kém khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng.

- Độ pH của đất

+ Độ pH của đất là thước đo độ chua hoặc độ kiềm của đất. Nói đơn giản là xác định được độ pH thì ta xác định loại đất đó có độ kiềm cao hay thấp, độ chua thấp hay cao.

+ Giá trị pH thực chất là thước đo nồng độ ion hydro. Bởi vì nồng độ ion hydro thay đổi trong một phạm vi rộng, thang logarit (pH) được sử dụng: khi pH giảm 1, độ axit tăng lên 10.

+ Nếu đất rất chua (tính axit) thì độ pH thấp và nồng độ ion hydro cao. Do đó, ở các giá trị pH cao (kiềm), nồng độ ion hydro thấp.

+ Hầu hết các loại đất có giá trị pH từ 3,5 đến 10. Ở những khu vực có lượng mưa cao hơn, độ pH tự nhiên của đất thường dao động từ 5 đến 7, trong khi ở những khu vực khô hạn là 6,5 đến 9.

- Đất có thể được phân loại theo giá trị pH của chúng gồm:

+ Từ 6,5 đến 7,5: Là đất trung tính 

+ Trên 7,5: Đất kiềm.

+ Dưới 6,5 – Đất có tính axit.

+ Độ pH nhỏ hơn 5,5 được coi là đất có tính axit mạnh.

+ Trường hợp đặc biệt là đất phèn thường có giá trị pH luôn nhỏ hơn 4.

- Khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng – CEC Thành phần Me/100g

+ Hầu như những người nông dân sử dụng phân hóa học đều phàn nàn rằng hàng năm họ phải tăng số lượng phân bón hóa học, tuy nhiên họ không thể giữ được sản lượng thu hoạch tương tự. Nguyên nhân là khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng bị xuống cấp, sự ỷ lại vào phân hóa học cùng việc sử dụng ít chất hữu cơ cho đất khiến cho lượng mùn và keo mùn trong đất bị giảm sút. Do vậy, đất ít khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng, nông dân buộc phải dùng phân hóa học nhiều hơn để bù vào. Phân hóa học làm tăng tính hữu ích của những khoáng chất chính, chứ không bao giờ phát triển khả năng bảo tồn chất dinh dưỡng.