Phân biệt giá thể tự nhiên và giá thể trơ cứng. Trình bày đặc điểm của một số loại giá thể trồng cây phổ biến?

Câu hỏi: Phân biệt giá thể tự nhiên và giá thể trơ cứng. Trình bày đặc điểm của một số loại giá thể trồng cây phổ biến?

Lời giải:

Một số loại giá thể trồng cây phổ biến:

- Các loại giá thể được tạo ra từ xác các loài thực vật khác nhau, thủy phân trong điều kiện kị khí là giá thể than bùn

+ Ưu điểm: Xốp, nhẹ, thoáng khí, giữ ẩm tốt, sau mỗi lần tưới cây chất dinh dưỡng luôn được giữ lại chứ không trôi đi.

+ Nhược điểm: khi sử dụng cần bổ sung thêm một số chất dinh dưỡng bởi vì trong giá thể có hàm lượng chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng thấp

- Các loại giá thể tạo ra từ mùn cưa trong quá trình sản xuất và chế biến gỗ. Để sản xuất giá thể, mùn cưa được ủ với chế phẩm vi sinh vật là giá thể mùn cưa

+ Ưu điểm: Khi chúng phân hủy sẽ tạo nên các chất hữu cơ giúp đất tơi, xốp, ổn định nhiệt, thông qua biến đổi của vi sinh vật cung cấp chất dinh dưỡng cho cây.

+ Nhược điểm: có độ thoáng khí thấp, giữ ẩm không đều (chủ yếu là cellulose)

Bổ sung kiến thức về giá thể tự nhiên

Giá thể là gì? 

Giá thể, tên gọi tiếng anh là Growing media là danh xưng chung cho tất cả các hỗn hợp, vật liệu có thể giữ được nước cũng như tạo độ thoáng nhất định để cây có thể sinh trưởng và phát triển tươi tốt.

Hiện nay, giá thể thường được sử dụng đơn lẻ hay phối trộn tùy vào đối tượng cây trồng nhằm tận dụng ưu điểm của từng loại.

Thành phần giá thể 

Tùy theo đặc tính mỗi loại cây mà giá thể sẽ có những thành phần phù hợp khác nhau. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, giá thể nền hữu cơ nên có độ pH dao động từ 5 – 6.8 độ. Phần đất sạch hữu cơ chiếm 60%, còn lại là phân chuồng, mùn hữu cơ (ủ mục) hoặc tro trấu.

Các loại giá thể tự nhiên

Than bùn

Than bùn thường được cấu thành nên từ xác của thực vật khác nhau nhờ vào quá trình phân hủy và yếm khí. Loại giá thể này có đầy đủ những dinh dưỡng cần thiết cho cây phát triển.

Mùn cưa

Mùn cưa chính là phế phẩm trong quá trình sản xuất và chế biến gỗ nên chúng có khả năng giữ ẩm cực kỳ tốt. Thành phần chủ yếu của mùn cưa chính là xenlulozơ nên cực kỳ dễ phân hủy. Nhưng bạn nên lưu ý chỉ chọn loại mùn cưa sạch không tẩm thuốc hay chất bảo quản.

Vỏ cây

Hầu hết các loại vỏ cây tươi hay vỏ cây khô đều được sử dụng để làm giá thể. Tuy nhiên trên thực tế thì vỏ cây tươi giữ ẩm khá kém nên trong khoảng 2  – 3 tuần đầu cây sẽ phát triển rất chậm.

Giá thể mụn xơ dừa và xơ dừa

Có đặc tính thấm nước tốt và thường được trộn với các thành phần khác trong hỗn hợp để trồng cây. Phù hợp với các loại rau và hoa.

Giá thể mụn xơ dừa và xơ dừa được đánh giá là giá thể trồng thủy canh tốt nhất. Xơ dừa thu được bằng cách xử lý cơ học vỏ dừa. Những vỏ dừa bị băm nhỏ tạo thành mụn xơ dừa, sau đó chúng được ngâm với nước để xử lý các hợp chất tanin…

Trấu hun

Trấu hun được cấu thành nên từ vỏ hạt thóc đem chất thành đống rồi hun nóng trong nhiệt độ nhất định nhằm tiêu diệt hết mọi mầm bệnh. Lúc này vỏ trấu vẫn chưa thành tro nên vẫn có thể sử dụng được. Thành phần chính của trấu hun là kali, silicat và các loại muối khoáng vi lượng.

Những yếu tố cấu thành nên một giá thể

Bởi những lợi ích mà chúng mang lại, hơn nữa, giá thể là thành phần trực tiếp tiếp xúc với cây nên bạn cần phải thật sự kĩ lượng khi lựa chọn vật liệu này. 

Một giá thể tốt phải là loại có khả năng giữ ẩm cao nhưng không được làm bí cây trồng, phải thoát khí. Đây được xem như yếu tố đầu tiên, tiên quyết khi lựa chọn pH trung tính và khả năng ổn định nồng độ này. Nguồn nguyên liệu dồi dào, dễ tìm kiếm. Có khả năng thay thế cũng như sản phẩm phải là loại phân hủy được khi đưa ra môi trường. Bởi nếu không sẽ gây ra rất nhiều tác động xấu đến môi trường xung quanh.

Đây là yếu tố cuối cùng nhưng lại không kém phần quan trọng: giá thể phải là loại sạch bệnh, không có nguồn nấm, hay vi khuẩn gây bệnh. Chắc hẳn chẳng nhà vườn nào muốn cây trồng của  mình bị nhiễm bệnh từ chính sản phẩm tưởng chừng như hỗ trợ cho cây phải không nào.