Câu hỏi: Ở Việt Nam một số địa danh có địa hình Cacxtơ là
Trả lời
Một số địa danh có địa hình Cacxtơ ở Việt Nam:
- Vịnh Hạ Long;
- Động Phong Nha - Kẻ Bàng;
- Tam Cốc - Bích Động, …
Địa hình Cácxtơ là gì? Quá trình hình thành và phân bố địa hình Cácxtơ
1. Địa hình Cácxtơ là gì?
Địa hình Cácxtơ ở Việt Nam (địa hình karst) nói riêng và trên thế giới nói chung là dạng địa hình liên quan tới sự lưu thông của nước trong các đá dễ hoà tan. Thuật ngữ Karst bắt nguồn từ tên một miền thuộc Nam Tư, nơi mà địa hình này được nghiên cứu lần đầu.
Địa hình Cácxtơ là các dạng địa hình có liên quan đến sự lưu thông của nước trong các tảng đá dễ hoà tan, đây là thuật ngữ được bắt nguồn từ tên một miền thuộc Nam Tư. Một vài địa hình Cácxtơ nổi tiếng như Kentucky, Florida, Slovenia, bán đảo Yucatan, Puerto Rico… và tất nhiên không thể thiếu địa hình karst ở Việt Nam.
Để hình thành địa hình Cácxtơ thì phải phụ thuộc vào 3 quá trình chính: ăn mòn, xâm thực và phong hoá sinh hoá học, trong đó quá trình ăn mòn là quá trình quan trọng nhất. Bởi ăn mòn là sự hoá tan gây ra do nước và các dioxit cacbon có trong nước. Còn xâm thực là phá hủy bằng con đường cơ giới của nước. Phong hoá sinh hoá học là sự phá huỷ đá bằng những axit hữu cơ liên quan tới các hoạt động sinh sống của sinh vật. Các quá trình này đều được đề cập chi tiết trong các bài giảng địa hình karst ở Việt Nam. Bởi lẽ, đây là dạng địa hình rất đặc trưng ở Việt Nam.
2. Quá trình hình thành địa hình Cácxtơ
Địa hình Cácxtơ ở Việt Nam phụ thuộc vào ba quá trình chính là ăn mòn, xâm thực và phong hoá sinh hoá học, trong đó, ăn mòn là quá trình quan trọng nhất.
- Ăn mòn là sự hoà tan gây ra do nước và các dioxit cacbon có trong nước.
- Xâm thực là phá hủy bằng con đường cơ giới của nước.
- Phong hoá sinh hoá học là sự phá hủy đá bằng những axit hữu cơ liên quan tới các hoạt động sinh sống của sinh vật.
Các quá trình này đều được đề cập chi tiết trong các bài giảng địa hình karst ở Việt Nam. Bởi lẽ, đây là dạng địa hình rất đặc trưng ở Việt Nam.
3. Các dạng địa hình chính Cácxtơ ở Việt Nam
Địa hình Cácxtơ ở Việt Nam bao gồm các dạng cơ bản như sau:
- Các dạng địa hình Cácxtơ trên bề mặt: đây là những dạng địa hình có thể quan sát thấy được từ bên ngoài. Cụ thể như Caren, các lũng Karst, máng Karst, cánh đồng Cácxtơ, giếng Cátxtơ, miệng ếch, vòm Cacxtơ…
- Các dạng địa hình Cácxtơ ngầm: chính là các hang động, trong hang động sẽ có thạch nhũ, măng đá, xoáy nước hay chậu nhỏ…
Hai khu vực núi có dạng địa hình Karst đặc trưng phổ biến nhất ở nước ta là khu vực Đông Bắc và Bắc Trung Bộ. Các tỉnh có dạng địa hình Karst độc đáo nhất là Hà Giang, Quảng Bình, Quảng Ninh. Một vài dạng địa hình Karst đặc trưng và nổi tiếng như: Hang động (động Phong Nha, các hang động của vùng núi đá vôi của vịnh Hạ Long,…), măng đá, nhũ đá,…
Dạng địa hình Cácxtơ ở Việt Nam mang lại nhiều giá trị to lớn về nhiều mặt:
- Đây là nguồn tài nguyên cung cấp nguồn nước ngầm quan trọng: nước ngầm trong vùng Cácxtơ là nguồn nước uống tinh khiết và an toàn nhất.
- Tài nguyên tài nguyên: tạo ra các vật liệu như đá vôi, dolomit, cẩm thạch, chì, kẽm, nhôm…
- Có giá trị về khảo cổ và văn hoá lịch sử dân tộc
- Nét đa dạng sinh học
- Thúc đẩy hoạt động tham quan du lịch, trải nghiệm, giải trí