NST ở trạng thái kép tồn tại ở những kì nào?

Nguyên phân là quá trình phân bào mà kết quả là từ một tế bào mẹ sẽ cho ra hai tế bào con có bộ NST giống hệt với bộ NST của tế bào mẹ. Nhiễm sắc thể ở trạng thái kép tồn tại ở kì trung gian đến hết kỳ giữa. 

Trắc nghiệm: NST ở trạng thái kép tồn tại ở những kì nào?

A. Kì trung gian đến hết kì giữa.

B. Kì trung gian đến hết kì sau.

C. Kì trung gian đến hết kì cuối.

D. Kì đầu, giữa và kì sau.

Trả lời: 

Đáp án đúng: A. Kỳ trung gian đến hết kỳ giữa.

Nhiễm sắc thể ở trạng thái kép tồn tại ở kỳ trung gian đến hết kỳ giữa.

Kiến thức vận dụng để trả lời câu hỏi

1. Nguyên phân là gì?

Nguyên phân là quá trình phân bào mà kết quả là từ một tế bào mẹ sẽ cho ra hai tế bào con có bộ NST giống hệt với bộ NST của tế bào mẹ. Quá trình nguyên phân xảy ra ở tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục sơ khai. Quá trình nguyên phân chia thành kỳ đầu , kỳ trung gian, kỳ giữa, kỳ sau và kỳ cuối. Chu kì tế bào là khoảng thời gian giữa 2 lần phân bào liên tiếp. Một chu kì tế bào bao gồm kì trung gian và quá trình nguyên phân.

2. Những đặc điểm chính của quá trình nguyên phân

Trong quá trình nguyên phân một tế bào được chia thành hai tế bào giống hệt nhau. Mục đích chính của quá trình nguyên phân là để tăng trưởng và thay thế các tế bào bị bào mòn. Nếu không được sửa chữa kịp thời, những sai lầm trong quá trình nguyên phân có thể dẫn đến những thay đổi trong DNA. Điều đó có khả năng dẫn đến rối loạn di truyền. Ở thực vật, nguyên phân dẫn đến sự phát triển của các bộ phận sinh dưỡng của cây như chóp rễ, chóp thân, v.v. Sự phân chia và kết hợp không xảy ra trong quá trình này.

3. Diễn biến của quá trình nguyên phân

a, Kỳ trung gian

Trong quá trình nguyên phân, chỉ có thể nhìn thấy nhân tế bào đều nhau dưới kính hiển vi quang học, chứ không thể nhìn thấy nhiễm sắc thể. Khi đó, nhìn bề mặt tế bào dường như đang trong trạng thái tĩnh, nhưng trên thực tế, tế bào ở kỳ trung gian ở vào trạng thái trao đổi chất mạnh mẽ nhất, chuẩn bị mọi điều kiện để phân tách tế bào. Ở kỳ trung gian, DNA trong tế bào nhân đôi, DNA kết hợp chặt với histone. Các hợp chất energetic tích tụ trong tế bào, cung cấp năng lượng cho việc phân tách tế bào. Ngoài ra hạt trung tâm trong kỳ trung gian của tế bào động vật cũng sẽ được nhân đôi.

b, Nguyên phân

- Kỳ đầu: Các NST kép sau khi nhân đôi ở kì trung gian bắt đầu co xoắn lại các sợi thoi vô sắc bắt đầu được hình thành từ trung thể ở ngoài nhân; Hai cặp tâm động có chứa hạt trung tâm và hạt nguyên thủy gọi là trung tâm tổ chức các ống vi thể, lần lượt giãn ra thành thoi vô sắc và dần hình thành dạng hình thoi cuối kì màng nhân và nhân con biến mất; thoi phân bào dần xuất hiện.

- Kì đầu muộn: Màng nhân vỡ ra, nhiễm sắc thể bám vào thoi vô sắc. Đặc trưng của kỳ này là hoạt động mạnh mẽ của nhiễm sắc thể. Hạt trung tâm ở hai đầu giãn ra tạo thành sợi vô sắc, kết hợp với tâm động ở 2 mặt nhiễm sắc thể tạo thành sợi kéo nhiễm sắc thể, hướng di chuyển của sợi này ngược chiều nhau và gặp nhau ở mặt phẳng xích đạo ở kỳ giữa. Quá trình này ở loài có vú thông thường diễn ra trong vòng 10-20 giây. Sau khi định hướng tâm động, nhiễm sắc thể được phân bố đồng đều trên mặt phẳng xích đạo. Tuy nhiên, sự phân bố này không phải là ngẫu nhiên, mà đã có sự sắp xếp nhất định.

- Kì giữa: Các nhiễm sắc thể xếp thành hàng trước mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc. Mỗi nhiễm sắc thể trong nhiễm sắc thể đã được nhân đôi (các nhiễm sắc thể kép) hướng về một cực của tế bào. Hai sợi nhiễm sắc thể đơn chỉ có thể gặp nhau tại tâm động chưa phân tách. Kỳ giữa kết thúc là khi tâm động bị phân tách và tất cả nhiễm sắc thể đơn tách khỏi tâm động.

- Kỳ sau:

+ Các nhiễm sắc tử tách nhau ra và di chuyển về 2 cực, trông như chữ V với đầu nhọn hướng về cực TB

+ Kỳ sau kéo dài 3-15 phút

Kỳ cuối:

+ Mảng nhân và hạch nhân dần hình thành.

+ Sự phân chia nhân kết thúc tạo ra hai nhân mới giống nhau.

4. Ý nghĩa của quá trình nguyên phân

- Đối với các sinh vật nhân thực đơn bào, nguyên phân là cơ chế sinh sản.

- Đối với các cơ thể sinh vật nhân thực đa bào, nguyên phân làm tăng số lượng tế bào giúp cơ thể sinh trưởng và phát triển.

- Ngoài ra, nguyên phân cũng đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể tái sinh những mô hoặc các cơ quan bị tổn thương

- Ở các sinh vật sinh sản sinh dưỡng, nguyên phân là hình thức sinh sản tạo ra các cá thể con có kiểu gen giống kiểu gen của cá thể mẹ.

>>> Xem thêm: Ứng dụng của nguyên phân vào thực tiễn là?