Nói quá là gì? Ví dụ

Câu trả lời chính xác nhất: Nói quá là một biện pháp tu từ nhằm phóng đại mức độ, quy mô, tính chất sự việc, hiện thường với mục đích chính là tạo ấn tượng, tạo điểm nhấn, tăng sức biểu cảm cho diễn đạt.

Ví dụ: Bài toán khó quá nghĩ nát óc mà không ra.

=> “Nghĩ nát óc” là phép nói quá.

Tây Thi có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành.

=> “nghiêng nước nghiêng thành” là phép nói quá.

Gần tới kì thi cuối kỳ, Nam lo sốt vó.

=> “lo sốt vó” phép nói quá.

Bị điểm kém, Hà khóc như mưa.

“khóc như mưa” phép nói quá diễn tả khóc nhiều.

Cùng Top lời giải đi tìm hiểu thêm một số kiến thức về nói quá!

1. Nói quá là gì?

Nói quá là một biện pháp tu từ nhằm phóng đại mức độ, quy mô, tính chất sự việc, hiện thường với mục đích chính là tạo ấn tượng, tạo điểm nhấn, tăng sức biểu cảm cho diễn đạt.

Để nhận ra biện pháp nói quá cần điều chiếu nội dung lời nói với thực tế. Phải nắm được cái ý nghĩa hàm ẩn của lời nói (tức là hiểu theo nghĩa bóng chứ không hiểu theo nghĩa đen).

Nói quá thường được sử dụng trong khẩu ngữ. Ví dụ: buồn nẫu ruột, giận sôi gan, bầm gan tím ruột, mệt đứt hơi, đói rã họng, vỡ mặt, lo sốt vó, người đen như cột nhà cháy, nói như rồng leo…

Trong văn chương, nói quá thường thích hợp với những loại văn bản: châm biếm, trữ tình, anh hùng ca, … những văn bản có chức năng kêu gọi, lời hiệu triệu.

>>> Xem thêm: Viết đoạn văn sử dụng biện pháp nói quá

2. Tác dụng của nói quá

Trong văn học, nói quá là một biện pháp tu từ được sử dụng với chức năng nhận thức, nói sâu hơn về bản chất đối tượng, tăng sức biểu cảm, nhấn mạnh, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe.

Nói quá trong văn học không phải là nói sai sự thật, nói dối mà chỉ tăng tính chất, sức biểu cảm và gây ấn tượng mạnh cho người đọc. Đôi khi, chúng ta hoàn toàn có thể kết hợp những biện pháp tu từ khác như so sánh vào để câu văn, câu nói thêm sinh động.

Trong giao tiếp, nói quá cũng được sử dụng với chức năng làm nhấn mạnh bản chất đối tượng. Tuy nhiên tùy vào hoàn cảnh, tình huống và đối tượng mà chúng ta nên sử dụng biện pháp nói quá thích hợp để tránh gây hiểu lầm không mong muốn.

>>> Xem thêm: Tìm 5 thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá

3. Ví dụ nói quá

Bài toán khó quá nghĩ nát óc mà không ra.

=> “Nghĩ nát óc” là phép nói quá.

Tây Thi có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành.

=> “nghiêng nước nghiêng thành” là phép nói quá.

Gần tới kì thi cuối kỳ, Nam lo sốt vó.

=> “lo sốt vó” phép nói quá.

Bị điểm kém, Hà khóc như mưa.

“khóc như mưa” phép nói quá diễn tả khóc nhiều.

4. Cách phân biệt nói khoác với nói quá

Bên cạnh những thắc mắc như nói quá là gì? Thì cách phân biệt nói quá và nói khoác cũng được nhiều bạn đọc quan tâm.

Việc phân biệt giữa nói quá và nói khoác cũng vô cùng quan trọng. Việc này sẽ tránh nhầm lẫn khi sử dụng trong đời sống, cũng như khi diễn đạt trong các bài tập làm văn. Vậy phân biệt nói khoác và nói quá như thế nào?

Nói quá là việc nói đúng sự thật về mặt tích cực, là một biện pháp cường điệu để tạo ấn tượng, tăng biểu cảm.

Nói khoác là nói sai sự thật theo cách nói tiêu cực, để nhằm mục đích khoe khoang là chính. Nói khoác không những không có giá trị biểu cảm mà còn khiến người khác có thể hiểu nhầm, sai ý nghĩa thật sự của sự việc.

Vậy nói quá còn được gọi là ngoa dụ, phóng đại, thậm xưng, khoa trương. Là một phép tu từ phóng đại quá mức, quy mô, tính chất của sự vật, sự việc, hiện tượng nào đó. Để nhằm miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

5. Một số biện pháp nói quá

– Nói quá kết hợp với so sánh tu từ:

Hai biện pháp tu từ này đều nhằm mục đích làm rõ hơn, cụ thể hơn, sinh động hơn bản chất của đối tượng. Nếu kết hợp cả hai phép tu từ sẽ đem lại hiệu quả cao hơn.

Ví dụ:

Trên trời mây trắng như bông

Ở dưới cánh đồng bông trắng như mây

Mấy cô má đỏ hây hây

Đội bông như thể đội mây về làng

(Ca dao)

Mẹ già như chuối ba hương

Như xôi nép một, như đường mía lau

(Ca dao)

– Dùng những từ ngữ phóng đại khác:

+ Các từ phóng đại có thể là những từ ngữ mang sẵn ý nghĩa phóng đại: cực kỳ, vô kể, vô hạn độ, tuyệt diệu, mất hồn, …

+ Các từ ngữ phóng đại có thể là: nhớ đến cháy lòng, cưỡi vỡ bụng, …

+ Từ ngữ phóng đại có thể thể hiện thông qua những thành ngữ, tục ngữ: ăn như rồng cuốn, nói như rồng leo, khoẻ như voi, đẹp như tiên, …

6. Bài tập ví dụ về nói quá

Bài 1: Tìm và nêu ý nghĩa của phép nói quá trong những câu sau:

a) Bàn tay ta làm nên tất cả.

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được.

c) Cái cục bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước.

Phép nói quá trong các câu trên là:

a) “sỏi đá cũng thành cơm” với ý nghĩa nhấn mạnh là niềm tin vào bàn tay lao động. Có lao động, có làm việc thì chúng ta mới có thể phát triển hơn trong công việc và cuộc sống.

b) “đi lên đến tận trời được” với ý nghĩa thông báo với người nghe không cần bận tâm đến vết thương đó.

c) “thét ra lửa” với ý nghĩa nhấn mạnh vào tính cách nhân vật. Cụ bá là kẻ có quyền uy, hông hách.

---------------------------

Qua bài viết trên đây của Top lời giải đã giải đáp cho các bạn câu hỏi Nói quá là gì? Ví dụ. Mong rằng các bạn sẽ có thật nhiều kiến thức bổ ích giúp học tốt hơn. Chúc các bạn đạt kết quả cao!