Nguyên nhân sinh ra gió

Câu hỏi: Nguyên nhân sinh ra gió

Trả lời : 

Về nguyên nhân hình thành gió được hiểu là do sự khác biệt trong áp suất khí quyển. Sự khác biệt trong áp suất khí quyển dẫn đến việc không khí có xu hướng di chuyển từ nơi có áp suất cao đến nơi có áp suất thấp. Vì vậy mà các cơn gió cũng có những tốc độ khác nhau.

Ngoài ra còn do hiệu ứng Coriolis (trừ đường xích đạo), không khí cũng bị chệch hướng sẽ sinh ra gió.

Cùng Top lời giải đi tìm hiểu chi tiết về Gió và các loại gió trên Trái đất nhé.

Gió là gì?

Gió là một hiện tượng thời tiết thiên nhiên mà chúng ta thường thấy trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng ít ai có thể định nghĩa được gió là gì.

Khái niệm: Trong không gian có các luồng không khí chuyển động trên quy mô lớn người ta gọi đó là gió. Trong đó, chúng ta hiểu rằng:

– Đối với Trái Đất thì nó là các luồng không khí lớn chuyển động trong không gian

– Đối với trong không gian, thì các chất khí hoặc các hạt tích điện từ Mặt Trời vào không gian chuyển động gọi là gió mặt trời. Còn khi xảy ra sự thoát khí của các nguyên tố hóa học nhẹ chuyển từ bầu khí quyển của một hành tinh vào không gian gọi là gió hành tinh.

Nguyên nhân sinh ra gió

Về nguyên nhân hình thành gió được hiểu là do sự khác biệt trong áp suất khí quyển. Sự khác biệt trong áp suất khí quyển dẫn đến việc không khí có xu hướng di chuyển từ nơi có áp suất cao đến nơi có áp suất thấp. Vì vậy mà các cơn gió cũng có những tốc độ khác nhau.

Ngoài ra còn do hiệu ứng Coriolis (trừ đường xích đạo), không khí cũng bị chệch hướng sẽ sinh ra gió.

Về quy mô của gió thì việc tạo nên quy mô gió lớn (hoàn lưu khí quyển) phụ thuộc chủ yếu vào sự khác biệt về nhiệt độ giữa xích đạo và các cực hay sự quay của các hành tinh. Do ma sát của bề mặt Trái Đất nên gió có xu hướng đạt đến sự cân bằng và tốc độ cũng chậm hơn.

Các loại gió chính

Dựa vào hướng gió thổi mà mỗi loại gió có những đặc điểm khác nhau. Từ đó chúng ta quy định các loại gió khác nhau.

Gió mậu dịch (gió Tín phong)

Gió mậu dịch là loại gió thường xuyên thổi trong các miền cận xích đạo.

Phạm vi hoạt động của gió mậu dịch là ở 30 độ về phía xích đạo

Nguyên nhân hình thành gió mậu dịch là do có sự chênh lệch lượng khí áp từ vùng khí áp cao xuống vùng khí áp thấp (từ chí tuyến xuống xích đạo).

Hướng gió:

+ Bán cầu Bắc: chủ yếu thooir theo hướng Đông Bắc – Tây Nam

+ Bán cầu Nam: thổi hướng Đông Nam – Tây Bắc

Thời gian gió hoạt động: gió mậu dịch hoạt động quanh năm. Nhưng chủ yếu là hoạt động vào mùa hè

Tính chất gió: khô và ít mưa

Gió Tây ôn đới

Đây là loại gió thổi từ các khu áp cao cận nhiệt đới về các khu áp thấp ôn đới.

Phạm vi hoạt động: ở vĩ độ trung bình giữa 35 và 36 độ vĩ.

Hướng gió chính: thổi chủ yếu theo hướng Tây sang Đông

+ Bán cầu Bắc là Tây Nam và bán cầu Nam là Tây Bắc

Thời gian hoạt động: quanh năm

+Chủ yếu mạnh nhất là vào mùa đông khi áp suất ở các cực thấp hơn.

+ Vào mùa hè gió Tây hoạt động yếu hơn do áp suất ở các cực cao hơn.

Tính chất gió Tây ôn đới: do xuất phát từ khu áp cao cận nhiệt đới nên gió Tây thường mang ẩm và lượng mưa lớn. Gió hoạt động quanh năm nên độ ẩm rất cao.

Gió đông cực

Gió đông cực là loại gió thổi từ vùng áp suất cao ở Bắc cực và cực Nam về phía áp suất thấp trong vùng gió tây.

Phạm vi hoạt động: thổi từ 90 độ Bắc và Nam về vĩ tuyến 60 độ Bắc và Nam

Hướng gió chính: thổi từ phía Đông sang phía Tây, hướng Đông Bắc và Đông Nam

Thời gian hoạt động: hoạt động quanh năm, hoạt động yếu và không đều.

Tính chất gió: gió đông cực mang tính chất lạnh, khô.

Gió địa phương

Gió địa phương là các loại gió thổi từ các vùng khác nhau khi đến Việt Nam chịu ảnh hưởng địa hình mà có đặc điểm khác. Gió địa phương gồm gió biển (gió đất) và gió Phơn.

– Gió biển, gió đất là loại gió mà được hình thành ở vùng đất ven biển. Vì vậy hướng gió có thể thay đổi theo ngày và đêm. Ban ngày hướng gió thổi từ biển vào đất liền, ban đêm gió thổi từ đất liền ra biển. Tính chất của hai loại gió này cũng khác nhau.

+ Gió biển: vì thổi từ biển vào nên thường mang theo độ ẩm cao và mát tạo cảm giác dễ chịu

+ Gió đất: thường khô, hanh vì thổi từ đất liền ra.

– Gió Phơn: là loại gió biến tính khi vượt qua các dãy núi hay vùng cao. Bản chất gió phơn vẫn mang lượng ẩm nhưng qua các dãy núi thì bị chặn lại và mang tính chất cực kì khô, nóng. Tại Việt Nam, gió phơn Tây Nam (hay còn gọi là gió Lào, gió Tây) thường hoạt động mạnh ở vùng đồng bằng ven biển Trung Bộ vào đầu hạ .

Nguồn gốc của loại gió này là từ Bắc Ấn Độ Dương, sau khi vượt qua dãy Trường Sơn thì bị biến đổi tính chất, tạo nên sự khác biệt về thời tiết giữa hai bên dãy núi. Trong đó, sườn Tây (sườn đón gió) có tính chất ẩm, còn sườn Đông (sườn khuất gió) thì nóng và khô.

Ngoài ra, ở nước ta cũng tồn tại hai loại gió đặc trưng của mùa đông và mùa hè là gió mùa Tây Nam và gió mùa Đông Bắc (gió bấc). Trong đó:

– Mùa gió Đông Bắc diễn ra từ tháng 11 đến tháng 4, tạo nên mùa đông lạnh, mưa phùn ở miền Bắc và mùa khô nóng ở miền Nam.

– Mùa gió Tây Nam diễn ra từ tháng 5 đến tháng 10, tạo nên mùa hè nóng ẩm kèm mưa to, giông bão trên cả nước, với dạng thời tiết đặc biệt là gió Tây kèm mưa ngâu và bão.

Vai trò của gió

Gió có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống sinh hoạt. Góp phần quy định bản chất thời tiết của một vùng, một quốc gia.

Đối với Việt Nam, nằm trong vành đai nhiệt đới có loại gió chính: gió mùa và gió phơn Tây Nam. Đây là hai loại gió chính góp phần quan trọng vào sản xuất nông nghiệp của đất nước.

Ngoài ra gió có vai trò trong việc ứng dụng nghiên cứu trong thực tiễn như tạo năng lượng gió, tận dụng nguồn gió để ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Ứng dụng của gió

Như đã nói gió có vai trò quan trọng trong ứng dụng thực tiễn.

Trong khoa học, nghiên cứu hướng di chuyển, tốc độ gió dự báo thời tiết chính xác. Ngoài ra còn có ứng dụng trong giao thông vận tải đường thủy như thiết kế thuyền buồm, tàu thuyền phù hợp trên biển.

Gió là nguồn năng lượng tự nhiên sạch tận dụng khai thác thay thế nguồn năng lượng khác. Với năng lượng gió giúp môi trường thân thiện và tiết kiệm rất lớn trong các khoản đầu tư, tránh sử dụng năng lượng độc hại.

Trong giải trí, các môn thể thao có ảnh hưởng từ hướng gió. Chẳng hạn như cầu lông, bóng bàn, lướt ván, lướt sóng…cũng được ứng dụng nghiên cứu để có cách chơi phù hợp.

Tác hại của gió là gì?

Bên cạnh các lợi ích to lớn, gió cũng tiềm ẩn các nguy cơ khôn lường từ chính nguồn sức mạnh khủng khiếp này.

Nếu tốc độ gió mạnh, quy mô lớn có thể gây ra thiệt hại về vật chất và gây nguy hiểm cho con người.Gió từ cấp 7 trở lên có thể gây cản trở trong việc di chuyển bên ngoài. Còn gió từ cấp 9 trở lên có thể gây ra tình trạng bão tố, lốc xoáy làm tốc mái nhà cửa, thậm chí là các công trình xây dựng.

Do đó, công tác dự báo thời tiết, đặc biệt là trên biển, về tốc độ và hướng di chuyển của gió cần được chú trọng đặc biệt. Điều này giúp các tàu thuyền đang hoạt động trên biển có thể nhanh chóng tìm nơi neo đậu kịp thời để tránh nguy hiểm về giông, lốc và gió giật mạnh.