Lý thuyết Sinh học 11 Cánh Diều Bài 1: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật

Tóm tắt Lý thuyết Sinh học 11 Cánh Diều Bài 1: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Tổng hợp lý thuyết Sinh học 11 trọn bộ chi tiết, đầy đủ.

Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật

I. Quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng trong sinh giới

- Quá trình chuyển hóa năng lượng trong sinh giới bao gồm ba giai đoạn: tổng hợp, phân giải và huy động năng lượng.

+ Giai đoạn phân giải: Trong cơ thể sinh vật, quá trình phân giải làm biến đổi các chất hữu cơ lớn thành các phân tử nhỏ hơn, đồng thời, hóa năng tích lũy trong các chất hữu cơ lớn chuyển sang hóa năng dễ chuyển đổi và sử dụng trong ATP.

+ Giai đoạn tổng hợp: Sinh vật quang tự dưỡng chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học tích lũy trong các chất hữu cơ.

+ Giai đoạn huy động năng lượng: Các liên kết giữa các gốc phosphate trong phân tử ATP sẽ bị phá vỡ, giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của sinh vật. Một lượng lớn năng lượng trong các giai đoạn được giải phóng dưới dạng nhiệt tỏa ra môi trường.

II. Quá trình trao đổi chất, chuyển hóa năng lượng ở cấp tế bào và cấp cơ thể

- Quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở cấp tế bào và cấp cơ thể không diễn ra riêng biệt mà có mối liên hệ mật thiết với nhau, cấp độ này là tiền đề của cấp độ kia và ngược lại. 

+ Ở sinh vật đơn bào, quá trình trao đổi chất, chuyển hoá năng lượng chỉ diễn ra ở cấp độ tế bào (giữa tế bảo với môi trường và trong tế bảo). 

+ Ở sinh vật đa bào, quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng diễn ra ở cả cấp độ cơ thể và cấp độ tế bảo thông qua ba giai đoạn: (1) giữa môi trường ngoài và cơ thể. (2) giữa môi trường trong cơ thể và tế bào, (3) trong từng tế bào.

- Quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở sinh vật thể hiện qua các dấu hiệu đặc trưng: 

+ Thu nhận các chất từ môi trường.

+ Vận chuyển các chất.

+ Biến đổi các chất.

+ Tổng hợp các chất và tích luỹ năng lượng.

+ Phân giải các chất và giải phóng năng lượng.

+ Đào thải các chất ra môi trường, điều hoà.

III. Vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng đối với sinh vật

- Cung cấp nguyên liệu và năng lượng cho cơ thể sinh vật

+ Ví dụ: Cơ thể người lấy từ môi trường không khí, nước và thức ăn, chuyển hóa chúng thành năng lượng đi nuôi cơ thể, trả lại môi trường CO₂ và các chất thải khác. 

IV. Trắc nghiệm Sinh học 11 Cánh Diều Bài 1 (có đáp án)

Câu 1: Trong cơ thể sinh vật, dạng năng lượng chủ yếu dùng để cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể là

A. hóa năng

B. cơ năng

C. nhiệt năng

D. quang năng

Giải thích

Trong các tế bào và cơ thể của sinh vật, nguồn năng lượng sẽ được dự trữ trong các liên kết hóa học của các chất hữu cơ. Dạng năng lượng chủ yếu được dự trữ để cung cấp cho các hoạt động của cơ thể sinh vật là hóa năng.

Câu 2: Các phương thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng là?

A. Tự dưỡng và dị dưỡng

B. Đồng hóa và dị hóa

C. Đồng hóa và dị dưỡng

D. Dị hóa và tự dưỡng

Câu 3: Ở thực vật, nguồn năng lượng khởi đầu là?

A. Mặt trời

B. Đất

C. Nước

D. Không khí

Giải thích

Khởi đầu năng lượng trong sinh giới được lấy từ năng lượng mặt trời, năng lượng sẽ đi vào trong hệ sinh thái thông qua sinh vật sản xuất.

Câu 4: Quá trình cơ thể lấy các chất cần thiết từ môi trường (như nước, khí oxygen, chất dinh dưỡng,…) và thải các chất không cần thiết (như khí carbon dioxide, chất cặn bã,…) ra ngoài môi trường là quá trình

A. trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường

B. trao đổi chất giữa tế bào với môi trường.

C. trao đổi chất giữa tế bào với tế bào khác.

D. trao đổi chất giữa cơ thể với cơ thể khác.

Câu 5: Các giai đoạn chuyển hóa năng lượng trong sinh giới là?

A. Giai đoạn tổng hợp, giai đoạn phân giải; giai đoạn sử dụng

B. Giai đoạn tổng hợp, giai đoạn phân giải, giai đoạn huy động năng lượng

C. Giai đoạn tổng hợp, giai đoạn tiền phân giải và giai đoạn phân giải

D. Giai đoạn tổng hợp, giai đoạn tiền phân giải và giai đoạn sử dụng

Giải thích 

Quá trình chuyển hóa năng lượng trong sinh giới tổng cộng có tất cả là ba giai đoạn: tổng hợp, phân giải, huy động năng lượng

>>> Xem toàn bộ: Lý thuyết Sinh học 11 Cánh Diều

-------------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Sinh học 11 Cánh Diều Bài 1: Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật theo chương trình Sách mới ngắn gọn nhất. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới Lớp 11 nhé. Chúc các bạn học tốt.