Soạn Lịch sử 11 Cánh Diều Bài 4: Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay

Hướng dẫn Soạn Lịch sử 11 Cánh Diều Bài 4: Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay trang 23, 29 ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 4: Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay

Lý thuyết Lịch sử 11 Cánh Diều Bài 4: Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau chiến tranh thế giới thứ 2

Câu hỏi trang 24 Lịch Sử 11

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát Bảng 1, trình bày sự phát triển của chủ nghĩa xã hội ở các nước Đông Âu sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Trả lời:

- Liên Xô là nước duy nhất trên thế giới đi theo con đường XHCN trước năm 1945.

- CNXH dần mở rộng ở các nước Đông Âu sau Chiến tranh thế giới thứ hai qua 3 giai đoạn sau:

- Giai đoạn 1944 - 1945: 

+ Nhân dân các nước Ba Lan, Tiệp Khắc, Hung-ga-ri đã đứng lên lật đổ chế độ tư sản - địa chủ

+ Nhân dân Bun-ga-ri, Ru-ma-ni, An-ba-ni đã xoá bỏ chế độ quân chủ chuyên chế trong nước, thành lập chính quyền dân chủ nhân dân.

- Giai đoạn 1945 - 1949: 

+ Cuộc cách mạng dân chủ nhân dân ở các nước Đông Âu hoàn thành. 

+ Tháng 10 - 1949, nước Cộng hoà Dân chủ Đức ra đời và tham gia vào hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu.

- Giai đoạn 1950 - đầu những năm 70 của thế kỉ XX: 

+ Các nước Đông Âu xây dựng chủ nghĩa xã hội và đạt được nhiều thành tựu.

=> Chủ nghĩa xã hội đã phát triển trở thành hệ thống thế giới, đối lập với hệ thống tư bản chủ nghĩa.

Câu hỏi trang 25 Lịch Sử 11

Câu hỏi 1: Đọc thông tin và quan sát Bảng 2, trình bày sự mở rộng của chủ nghĩa xã hội ở châu Á và khu vực Mỹ Latinh.

Trả lời:

- Ở châu Á:

+ Mông Cổ: Năm 1924, Mông Cổ hoàn thành cơ bản cuộc cách mạng dân tộc dân chủ. Từ năm 1940 định hướng phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa.

+ Triều Tiên: Tháng 9 - 1948, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên được thành lập, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

+ Trung Quốc: Tháng 10 - 1949, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

+ Việt Nam: Năm 1954, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, miền Bắc được giải phóng và bắt đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sau khi giải phóng hoàn toàn miền Nam (1975) và thực hiện thống nhất đất nước (1976), cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

+ Lào: Tháng 12 - 1975, cuộc kháng chiến chống Mỹ thắng lợi, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào được thành lập, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Ở khu vực Mỹ La-tinh: Cuộc cách mạng Cu-ba thành công ngày 1 - 1 - 1959. Từ năm 1961, Cu-ba bước vào thời kì xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Câu hỏi 2: Giải thích nguyên nhân dẫn tới sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên Xô.

Trả lời:

Câu hỏi trang 27 Lịch Sử 11

Câu hỏi: Trình bày những nét chính về chủ nghĩa xã hội từ năm 1991 đến nay.

Trả lời:

- Từ năm 1991, chủ nghĩa xã hội không còn là một hệ thống thế giới. 

- Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số nước vẫn tiếp tục được duy trì và đẩy mạnh: Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Cu-ba,...

+ Trung Quốc: đường lối cải cách tiếp tục được triển khai với chủ trương phát triển kinh tế làm trung tâm, xây dựng nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh mở cửa.

+ Việt Nam: Tiếp tục đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá; uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.

+ Lào: đất nước vượt qua nhiều khó khăn, thử thách sau hơn 30 năm đổi mới. Kinh tế đạt mức tăng trưởng cao trong nhiều năm. Đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện.

+ Cu-ba: công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội tiếp tục được duy trì nhưng không có nhiều thành tựu đột phá. Cu-ba đang ở trong tình trạng bị cấm vận từ bên ngoài.

=> Những thành tựu trên đã nhận được sự đánh giá cao của cộng đồng quốc tế. Đó là minh chứng cho sức sống của chủ nghĩa xã hội trong một thế giới biến động.

Câu hỏi trang 29 Lịch Sử 11

Câu hỏi: Đọc thông tin, tư liệu và quan sát các hình trong mục b, trình bày những thành tựu cơ bản của công cuộc cải cách, mở cửa ở Trung Quốc. Những thành tựu đó có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời:

Lĩnh vực	Thành tựu
Chính trị	Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đề ra và xây dựng được hệ thống lí luận về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc.
Kinh tế	- Duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao liên tục trong nhiều năm: giai đoạn 1978 - 2012 đạt 9,6%, giai đoạn 2013 - 2016 đạt 7,2%. - Năm 2010, nền kinh tế Trung Quốc vượt qua Nhật Bản và duy trì vị trí thứ hai thế giới (sau Mỹ). - Năm 2021, tổng sản phẩm quốc dân (GDP) của Trung Quốc đạt khoảng 17 700 tỉ USD.
Khoa học - kĩ thuật	- Năm 1992, Trung Quốc thực hiện chương trình thám hiểm không gian. - Năm 2003, với việc phóng tàu “Thần Châu 5” vào vũ trụ, Trung Quốc trở thành quốc gia thứ ba trên thế giới (sau Liên Xô, Mỹ) có tàu đưa con người bay vào vũ trụ. - Hệ thống tàu cao tốc của Trung Quốc thể hiện sự phát triển nhanh chóng của khoa học - kĩ thuật. - Trung Quốc cũng nâng cao năng lực tự chủ về khoa học công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng sinh học, công nghệ sinh học,...
Đối ngoại	- Trung Quốc đa dạng hoá, đa phương hoá trong các mối quan hệ song phương và đa phương.  - Năm 1997 đến năm 1999, thu hồi chủ quyền đối với Hồng Kông và Ma Cao.
Các lĩnh vực khác	- Nền giáo dục quốc dân phát triển mạnh trên quy mô lớn và có nhiều tiến bộ, xuất hiện nhiều trường đại học chất lượng cao. - Trung Quốc trở thành một cường quốc xuất khẩu vũ khí và trang thiết bị quân sự.

* Ý nghĩa của những thành tựu trên:

- Các thành tựu đã khẳng định đường lối cải cách, mở cửa của Đảng Cộng sản Trung Quốc là đúng đắn.

- Nền kinh tế Trung Quốc phát triển nhanh chóng

- Xã hội ổn định, nâng cao đời sống nhân dân.

- Nâng cao vị thế của Trung Quốc trên trường quốc tế, chứng tỏ sức sống của chủ nghĩa xã hội.

- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các nước xã hội chủ nghĩa.

Luyện tập - Vận dụng

Câu hỏi 1. Hoàn thành sơ đồ theo mẫu sau để thể hiện các giai đoạn phát triển của chủ nghĩa xã hội. 

1922 - 1945	1945 - 1991	1991 - nay

Trả lời:

1922 - 1945	1945 - 1991	1991 - nay
Trước năm 1945, Liên Xô là một trong những nước đi đầu trong con đường xã hội chủ nghĩa trên thế giới.	Chủ nghĩa xã hội đã được mở rộng sang các nước Đông Âu, châu Á và khu vực Mĩ Latinh.	Mặc dù chủ nghĩa xã hội không còn là một hệ thống thế giới, nhưng nó vẫn được duy trì ở một số nước như Trung Quốc, Việt Nam.

Câu hỏi 2. Thành tựu trong công cuộc cải cách, mở cửa của Trung Quốc từ năm 1978 đến nay đã để lại những bài học kinh nghiệm gì cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. 

Trả lời:

- Đảng phải kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, kiên định định hướng xã hội chủ nghĩa. 

- Tiếp tục tập trung xây dựng Đảng vững mạnh, giữ vững vai trò lãnh đạo, gắn bó mật thiết với nhân dân. 

- Để điều hành đất nước hiệu quả, Đảng cầm quyền và bộ máy chính quyền phải gắn bó mật thiết với nhân dân, hiểu rõ nhu cầu của nhân dân, huy động sức mạnh của nhân dân để hoàn thành nhiệm vụ dựng nước và giữ nước.

- Phải đề cao cảnh giác, ra sức đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đảng phải tiếp tục làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn, hoàn thiện hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong bối cảnh mới.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Sử 11 Cánh Diều

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn Lịch sử 11 Cánh Diều Bài 4: Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!