Phân tích bài thơ than thân trong skg Ngữ văn lớp 10 tập 1

1.Thân phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến: a. Bài 1,2: - “Thân em” : thân phận nhỏ bé, yếu ớt, đắng cay, không người chia sẻ. - Hình ảnh so sánh tượng trưng: + “Tấm lụa đào” : ca ngợi nét đẹp, duyên dáng. + “Giếng” : gợi vẻ đẹp trong mát, nên thơ. - Bối cảnh sử dụng: “Giữa chợ, giữa đàng” sự may rũi của người phụ nữ, không nơi bấu víu, phụ thuộc hoàn toàn vào người mua, vào cách sử dụng của các loại người khác nhau trong xã hội. Diễn tả thân phận, cuộc đời bị phụ thuộc, không được quyền quyết định của người phụ nữ. b. Bài 3: - Hình ảnh ẩn dụ: “đọt mù u”:chỉ người con gái còn rất trẻ. - Bướm vàng đậu đọt mù u : cô gái còn rất trẻ đã phải đi lấy chồng. - Tiếng ru buồn là tâm sự riêng không biết chia sẻ cùng ai. Cảnh đáng thương và số phận đau buồn của những cô gái bị tảo hôn. 2. Tình cảm thầm kín, nỗi lo sợ của nhân vật trữ tình: - Đối cảnh sinh tình: từ cảnh liên hệ đến tình cảm, tâm trạng. - Hai câu đầu nói về sự biến đổi của thiên nhiên trước thời gian hoàn cảnh huống chi là tuồi xuân của con người. - Bốn câu sau là nỗi lo lắng, e sợ của cô gái qua những hình ảnh so sánh: + Nỗi sợ cha, mẹ được sánh với “biển” , “trời” sự xa xôi rộng lớn, đầy quyền uy. + Nỗi sợ người yêu “mây bạc” là ẩn dụ về tình cảm của chàng trai đẹp nhưng mỏng và mau tan. Mâu thuẫn giữa niềm khát khao hạnh phúc lứa đôi và thân phận người con gái không làm chủ được cuộc đời. 3.Tình cảnh người đi kiếm ăn trong hoàn cảnh đặc biệt: * Tình cảnh con cò: - Con cò đi ăn đêm trái với quy luật tự nhiên cuộc sống nghèo khổ, khó khăn, bẫn bách. - Việc kiếm ăn đêm rất dễ gặp rũi ro “lộn cổ xuống ao”. + “Tôi có lòng nào”: lời thanh minh vì nghèo đói mà đi kiếm ăn cả ban đêm chứ không phải mượn bóng đêm