Hê-ra-clet đi tìm táo vàng - Thần thoại (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy)

Khái quát Tác giả - Tác phẩm: Hê-ra-clet đi tìm táo vàng bao gồm tìm hiểu về thể loại thần thoại và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật tác phẩm Hê-ra-clet đi tìm táo vàng - SGK Văn 10 Cánh diều

Hê-ra-clet đi tìm táo vàng - Thần thoại

1. Xuất xứ tác phẩm Hê-ra-clet đi tìm táo vàng

Văn bản được trích trong Thần thoại Hy Lạp, tập 2, do Nguyễn Văn Khỏa sưu tầm và biên soạn, NXB Đại học và Trung học chuyên nghiệp, Hà Nội, 1986.

2. Thể loại

- Thần thoại là những truyện hoang đường, tưởng tượng về các vị thần, các nhân vật anh hùng, nhân vật sáng tạo văn hóa, ... phản ánh nhận thức, cách lý giải của con người thời cổ đại về các hiện tượng trong thế giới tự nhiên và xã hội

- Không gian trong thần thoại là không gian vũ trụ nguyên sơ, có khi được chia thành 3 cõi: cõi trời, cõi đất, cõi nước. Tuy nhiên 3 cõi này không chia tách thành ba thế giới riêng biệt mà luôn biến chuyển, liên thông với nhau.

- Cốt truyện của thần thoại là chuỗi sự kiện được sắp xếp theo một trình tự nhất định, cái này nối tiếp cái kia, xô đẩy nhau, buộc phải giải quyết, sau khi giải quyết hết các mâu thuẫn thì truyện dừng lại.

- Nhân vật trong thần thoại có hình dạng và hành động phi thường, có khả năng biến hóa khôn lường.

Truyện thần thoại Việt Nam là thể loại tự sự viết bằng văn xuôi, kể lại sự tích các vị thần sáng tạo ra thế giới tự nhiên và văn hóa, phản ánh nhận thức, cách hình dung của người thời cổ về nguồn gốc của thế giới và đời sống con người. Có thể nói truyện thần thoại được xây dựng bằng những hình ảnh, chi tiết không có thực mà chỉ là hư ảo do con người tưởng ra dựa trên quan niệm về sự tiến hóa loài người mà sau này chỉ có các nhà khoa học mới giải thích được. Đó là những quan niệm theo lối duy vật từ thời xa xưa khi bắt đầu có loài người trên Trái Đất. Nhằm phản ánh quá trình sáng tạo văn học con người thời cổ đại.

3. Bố cục 

Văn bản Hê-ra-clet đi tìm táo vàng được chia thành 4 phần: 

- Phần 1: Kể về nguồn gốc và điểm đặc biệt của cây táo.

- Phần 2: Cuộc chiến đấu giữa Hê-ra-clét và Ăng-tê.

- Phần 3: Giải cứu thần Prô-mê-tê.

- Phần 4: Hê-ra-clét tìm gặp thần Át-lát, gánh giúp bầu trời cho thần đi lấy táo, và cuộc đấu trí với thần để dành được táo.

>>> Soạn bài Hê-ra-clet đi tìm táo vàng SGK 10 trang 13, 16, 17, 18 - Văn Cánh diều

4. Tóm tắt tác phẩm Hê-ra-clet đi tìm táo vàng

Văn bản kể lại hành trình đi tìm táo vàng của người anh hùng Hê-ra-clét theo lệnh của nhà vua Ơ-ri-xtê. Cây táo vàng vốn của nữ thần đất Gai-a vĩ đại, được canh giữ bởi con rồng trăm đầu Lađông và ba chị em tiên nữ Nanh-phơ. Trên đường đi tìm táo vàng, Hê-ra-clét gặp nhiều thử thách như phải giao đấu với hai cha con thần chiến tranh A-rét, đi tìm thần biển Nê-rê để hỏi đường, băng qua cực bắc, băng qua sa mạc, chiến đấu với gã khổng lồ độc ác Ăng-tê. Khi đặt chân đến Ai Cập, Hê-ra-clét còn suýt bị vua Ai Cập bắt làm vật hiến tế, chàng tiếp tục chiến đấu để lên đường. Cuối cùng, chàng cũng tới được vùng núi Cô-ca-dơ. Tại đây, chàng đã cứu được thần Prômê-tê đang bị thần Dớt trừng phạt. Để trả ơn Hê-ra-clét, thần Prô-mê-tê đã nói cho Hê-ra-clét biết, muốn lấy được táo vàng, phải nhờ thần At-lát. Vậy là Hê-ra-clét đi tìm thần Át-lát. Thần Átlát lúc này đang phải khom lưng đỡ bầu trời. Theo lời đề nghị của thần Át-lát, Hê-ra-clét ghé vai gánh giúp bầu trời cho thần Át-lát để thần đi lấy giúp táo vàng. Lấy được táo vàng về, thần Át-lát toan lừa Hê-ra-clét gánh luôn bầu trời giúp mình, nhưng Hê-ra-clét nhanh trí đã nhận ra âm mưu ấy và tương kế tựu kế, thoát khỏi cái bẫy, mang táo vàng trở về.

5. Giá trị nội dung

- Đoạn trích phản ánh nhận thức và cách lí giải của con người thời cổ đại về nguồn gốc của loài người, nguồn gốc của lửa.

- Khắc họa thành công hình ảnh người anh hùng Hê-ra-clet dũng cảm, tài giỏi, nhanh trí và đầy bản lĩnh, gặp khó khăn vẫn không bỏ cuộc.

- Cho thấy quyết tâm chinh phục mục tiêu của những người anh hùng cổ đại, và có tính liên hệ tới xã hội hiện nay, khuyến khích con người nên nỗ lực, cố gắng để chạm tới mục tiêu.

6. Giá trị nghệ thuật 

- Thể hiện được những đặc điểm của thần thoại như việc xây dựng cốt truyện logic, các sự việc liên quan và móc nối với nhau; cách xây dựng nhân vật anh hùng điển hình.

- Lời văn, ngôn từ phù hợp với thể loại thần thoại, đan xen giữa lời của người kể chuyện và lời của nhân vật, tạo nên sức hấp dẫn và giá trị của câu chuyện tới tận ngày nay.

- Hình ảnh, nhân vật được nhắc tới mang tính tượng trưng, thể hiện quan niệm của con người cổ đại về thế giới.

7. Sơ đồ tư duy tác phẩm Hê-ra-clet đi tìm táo vàng

8. Câu hỏi vận dụng kiến thức tác phẩm Hê-ra-clét đi tìm táo vàng

Câu 1: Tóm tắt được nội dung bao quát của văn bản (Câu chuyện kể lại sự kiện gì?, xảy ra trong bối cảnh thời gian, không gian như thế nào? Có chi tiết thần kì nào?).

Lời giải:

Tóm tắt: Câu chuyện kể về hành trình Hê-ra-clét đi tìm táo vàng cho nhà vua Ơ-ri-xtê, một ông vua ốm yếu và hèn nhát. Chàng đã trải qua muôn vàn khó khăn, đối mặt với khó khăn nào chàng đều dùng khả năng của mình để chống lại, tạo nên chiến công cho mình. Các chi tiết thần kì có trong bài: Hê-ra-clét chống trời, Hê-ra-clét đánh chết Ăng-tê.

Câu 2: Chú ý chi tiết Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho thần Át-lát.

Lời giải:

Chi tiết Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho thần Át-lát: Hê-ra-clét đã cảm nhận được sức nặng đè lên mình. (gân cốt căng ra, loạng choạng, mồ hôi đổ ta như tắm). Nhưng nhờ có sức mạnh tình yêu của A-tê-na tiếp cho chàng, vì vậy mà chàng chống chọi lại được.

Câu 3: Chỉ ra những chi tiết hoang đường, tưởng tượng trong đoạn trích. Em hiểu ý nghĩa của mỗi chi tiết ấy như thế nào?

Lời giải:

Những chi tiết hoang đường, tưởng tượng trong đoạn trích:

Ăng-tê mỗi lần ngã xuống đất không chết mà được thần đất tiếp thêm cho sức mạnh.

Lá gan của thần Prô-mê-tê bị chim moi lại mọc lại được.

Thần Át-lát, Hê-ra-clét đỡ được cả bầu trời.

Câu 4: Văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng gồm bốn phần, mỗi phần kể về sự kiện gì? Các đoạn trích tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã phải trải qua những cuộc thử thách nào nữa?

Lời giải:

Phần 1: Kể về nguồn gốc và điểm đặc biệt của cây táo.

Phần 2: Cuộc chiến đấu giữa Hê-ra-clét và Ăng-tê.

Phần 3: Giải cứu thần Prô-mê-tê.

Phần 4: Hê-ra-clét tìm gặp thần Át-lát, gánh giúp bầu trời cho thần đi lấy táo, và cuộc đấu trí với thần để dành được táo.

Các đoạn trích tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã phải trải qua những cuộc thử thách: giao đấu với hai cha con thần chiến tranh A-rét, đi tìm thần biến Nê-rê để hỏi đường, băng qua cực bắc, sa mạc, chiến đấu với những kẻ bắt chàng làm vật hiến tế.

Câu 5: Cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát có ý nghĩa gì?

Lời giải:

Ý nghĩa: Làm nổi bật sự thông minh, nhanh nhẹn trong tư duy của Hê-ra-clét trong cuộc đấu trí với thần Át-lát.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - Tác phẩm: Hê-ra-clet đi tìm táo vàng trong bộ SGK Văn 10 Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!