Giao tử thuần khiết là gì?

Quan điểm của Menđen về giao tử thuần khiết: Giao tử thuần khiết là giao tử mang nhân tố di truyền có bản chất như ở thế hệ P

Câu hỏi: Giao tử thuần khiết là gì?

Trả lời

- Quan điểm của Menđen về giao tử thuần khiết: Giao tử thuần khiết là giao tử mang nhân tố di truyền có bản chất như ở thế hệ P

- Cơ sở tế bào học của khái niệm giao tử thuần khiết: Trong quá trình tạo giao tử, mỗi giao tử chứa một gen của cặp alen nên giao tử là thuần khiết, giữ nguyên bản chất giống bố mẹ và không có sự pha trộn

Kiến thức vận dụng để trả lời câu hỏi

1. Nội dung cơ bản của thuyết giao tử thuần khiết Menđen.

Trong cơ thể lai, các "nhân tố di truyền" không có sự pha trộn mà vẫn giữ nguyên bản chất như ở thế hệ P.

2. Phương pháp nghiên cứu quy luật phân ly

Menden đã áp dụng phương pháp lai giống và phân tích sự di truyền các tính trạng của bố mẹ ở cơ thể lai ( phương pháp phân tích cơ thể lai)

- Chọn đối tượng nghiên cứu:

Menđen thực hiện nghiên cứu trên nhiều đối tượng khác nhau, thành công nhất là trên Đậu Hà Lan.

- Thuận lợi khi nghiên cứu trên Đậu Hà Lan:

   + Đậu Hà Lan là loài tự phối nghiêm ngặt, có nhiều dòng thuần chủng.

   + Trên Đậu Hà Lan có nhiều tính trạng tương phản dễ nhận thấy.

   + Vòng đời của cây Đậu Hà Lan ngắn, dễ gieo trồng

- Phương pháp tư duy: ông phân tích sự di truyền rất phức tạp của sinh vật thành những tính trạng tương đối đơn giản để theo dõi.

- Các bước phân tích cơ thể lai của Menden

+ Tạo ra các dòng thuần chủng khác nhau bằng cách cho cây tự thụ phấn

+ Lai các dòng thuần chủng khác nhau 1 hoặc vài ba cặp tính trạng tương phản. Sau đó, theo dõi sự di truyền riêng ở đời con, cháu của từng cặp bố mẹ ban đầu. Với mỗi thí nghiệm, Menden luôn làm đi làm lại trên nhiều đối tượng để tăng độ chính xác, đồng thời lai thuận nghịch để tìm hiểu vai trò bố mẹ trong sự di truyền tính trạng.

+ Dùng toán thống kê, xác suất để xử lí kết quả và rút ra quy luật (hình thành giả thiết khoa học).

+ Kiểm định, chứng minh giả thuyết bằng phép lai phân tích.

3. Thí nghiệm của Menden

+ Menden chọn các giống đậu Hà Lan khác nhau về 1 cặp tính trạng.

Các bước thí nghiệm của Menden:

- Bước 1: Ở cây chọn làm mẹ (cây hoa đỏ) cắt bỏ nhị từ khi chưa chín

- Bước 2: Ở cây chọn làm bố (cây hoa trắng) khi nhị chín lấy hạt phấn rắc lên đầu nhụy của cây làm mẹ (cây hoa đỏ) – thu được F1

- Bước 3: Cho F1 tự thụ phấn → F2.

- Bước 4: Cho từng cây F2 tự thụ phấn để tạo ra đời con F3.

- Bước 5: Sử dụng toán xác suất để phân tích kết quả lai sau đó đưa ra giả thuyết để giải thích kết quả.

- Menden gọi tính trạng biểu hiện ở F1 là tính trạng trội (hoa đỏ), tính trạng xuất hiện mới ở F2 là tính trạng lặn (hoa trăng).

- Hoa đỏ, hoa trắng là kiểu hình - kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.

- Kết luận:

"Khi lai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân lí tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn".

Xem thêm:

>>> Quá trình nào đã tạo ra các giao tử?

4. Nội dung, bản chất của quy luật

- Nội dung quy luật:

Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân ly về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng P.

- Bản chất:

Là sự phân li đồng đều của các nhân tố di truyền (gen) trong quá trình Giảm phân tạo giao tử và sự tổ hợp lại của chúng trong quá trình thụ tinh.

5. Giải thích thí nghiệm của Menden

- Để giải thích cho kết quả thí nghiệm, Menđen đề xuất giải thuyết Giao tử thuần khiết, trong đó: mỗi cặp tính trạng do một cặp nhân tố di truyền quy định. Các nhân tố di truyền tồn tại độc lập với nhau và độc lập với nhau khi tạo giao tử.

- Menđen dùng các chữ cái để kí hiệu các nhân tố di truyền, trong đó chữ cái in hoa là nhân tố di truyền quy định tính trang trội, chữ cái in thường là nhân tố di truyền quy định tính trạng lặn.

- Menđen giải thích kết quả thí nghiệm của mình bằng sự phân li của cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử và tổ hợp của chúng trong thụ tinh.

- Sự phân li của cặp nhân tố di truyền ở F1 đã tạo ra 2 loại giao tử có tỉ lệ ngang nhau là 1A:1a. Theo quy luật phân li, trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất. Sự tổ hợp lại của các giao tử này trong thụ tinh đã tạo ra tỉ lệ 1AA : 2Aa : 1aa ở F2

6. Ý nghĩa 

+ Xác định được các tính trạng trội tập trung nhiều gen trội quý vào 1 cơ thể để tạo ra giống có ý nghĩa kinh tế cao.

+ Trong sản xuất để tránh sự phân li tính trạng diễn ra ,trong đó xuất hiện tính trạng xấu, ảnh hưởng tới phẩm chất và năng suất của vật nuôi, cây trồng, do đó người ta cần kiểm tra độ thuần chủng của giống.