Bài 2 trang 14 sgk Sinh 12

BÀI 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

Bài 2 trang 14 sgk Sinh 12

Quá trình dịch mã tại riboxom diễn ra như thế nào? 

Lời giải:

Thành phần tham gia quá trình dịch mã (tổng hợp protein từ mARN) tại riboxom:

+  mARN làm khuôn cho quá trình dịch mã

+ tARN vận chuyển axit amin đến chuỗi polypeptit đang kéo dài

+ Ribosome tạo vị trí tiếp xúc giữa 2 axit amin từ đó hình thành liên kết poly peptit giữa các phân tử aa.

Quá trình dịch mã bao gồm hoạt hóa axit amin và tổng hợp chuỗi polypeptit:

1.Hoạt hóa axit amin:

+ trong tế bào chất, nhờ enzym đặc hiêu và ATP, axit amin được hoạt hóa gắn với tARN tương ứng tạo phức hợp aa-tARN

2.Tổng hợp chuỗi polypeptit (mở đầu- kéo dài- kết thúc)

+ Mở đầu:

- Tiểu đơn vị bé của riboxom gắn với mARN tại vị đặc hiệu (nằm gần codon mở đầu).

- Bộ ba đối mã của phức hợp mở đầu Met- tARN (UAX) bổ sung chính xác với codon mở đầu (AUG) trên mARN.

- Tiểu đơn vị lớn kết hợp tạo riboxom hoàn chỉnh tổng hợp chuỗi polypeptit

+ Kéo dài chuỗi polypeptit:

- Codon thứ hai trên mARN (GAA) gắn bổ sung với anticodon của phức hợp Glu-tARN (XUU). Riboxom giữa vai trò như khung đỡ mARN và phức hợp aa-tARN với nhau, đến khi axit amin Met và Glu tạo liên kết peptit.

- Riboxom dịch đi một codon trên mARN để đỡ phức hợp codon- anticodon tiếp theo cho đến khi aa thứ ba gắn với aa thứ 2 bằng liên kết peptit. Riboxom lại dịch chuyển một codon và tiếp tục như vậy đến cuối mARN.

+ Kết thúc:

- Khi riboxom tiếp xúc với mã kết thúc trên mARN (AUG) thì quá trình dịch mã kết thúc.

- Nhờ enzym đặc hiều aa mở đầu được cắt ra khỏi chuỗi polypeptit vừa tổng hợp.

- Chuỗi polypeptit tiếp tục hình thành các cấu trúc bậc cao hơn trở thành protein có hoạt tính sinh học

Xem toàn bộ Giải Sinh 12: Bài 2. Phiên mã và dịch mã