Bài 13. Luyện tập: Tính chất của nitơ, photpho và các hợp chất của chúng

Bài 13. Luyện tập: Tính chất của nitơ, photpho và các hợp chất của chúng

Bài 13.1 trang 20 SBT Hóa 11: 

Khí nitơ có thể được tạo thành trong các phản ứng hoá học nào sau đây ?

A. Đốt cháy NH₃trong oxi có mặt chất xúc tác platin

B. Nhiệt phân NH₄NO₃

C. Nhiệt phân AgNO₃

D. Nhiệt phân NH₄NO₂

Lời giải:

Đáp án: D.

Bài 13.2 trang 20 SBT Hóa 11: 

Cặp chất nào sau đây có thể tồn tại trong cùng một dung dịch ?

A. axit nitric và đồng(II) nitrat

B. đồng (II) nitrat và amoniac

C. bari hiđroxit và axit photphoric.

D. amoni hiđrophotphat và kali hiđroxit

Lời giải:

Đáp án: A.

Bài 13.3 trang 20 SBT Hóa 11: 

Trong các phản ứng dưới đâu của amoniac, phản ứng nào không phải phản ứng oxi - hóa khử?

A. 4NH₄+ 3O₂→ 2N₂ + 6H₂O

B. 4NH₃+ 5O₂→ 4NO + 6H₂O

C. 4NH₃+ Cu(OH)₂→ [Cu(NH₃)₄](OH)₂

D. 2NH₃+ 3Cl₂→ N₂ + 6HCl

Lời giải:

Đáp án: C.

Bài 13.4 trang 20 SBT Hóa 11: 

Hoà tan 12,8 g kim loại hoá trị II trong một lượng vừa đủ dung dịch HNO₃ 60,0% (D = 1,365 g/ml), thu được 8,96 lít (đktc) một khí duy nhất màu nâu đỏ. Tên của kim loại và thể tích dung dịch HNO₃ đã phản ứng là

A. đồng; 61,5 ml.

B. chì; 65,1 ml.

C. thuỷ ngân; 125,6 ml.

D. sắt; 82,3 ml.

Lời giải:

Đáp án: A.

Phương trình hóa học:

M + 4HNO₃ → M(NO₃)₂ + 2NO₂↑ + 2H₂O (màu nâu đỏ)

Số mol khí NO₂: 

Theo phương trình hoá học :

n_M = 0,2 mol và 

Khối lượng mol nguyên tử của kim loại M :

⇒ kim loại là Cu (đồng).

Gọi V (ml) là thể tích của dung dịch HNO₃ 60,0%. Ta có phương trình liên hệ V với n_HNO3: 

⇒ V = 61,5 ml

Bài 13.5 trang 20 SBT Hóa 11: 

Lời giải:

(1) NH₄Cl + NaOH → NH₃+ H₂O + NaCl

(2) 4NH₃ + 3O₂ ^to→ 2N₂ + 6H₂O

(4) 2NO + O₂ → 2NO₂

(5) 4NO₂ + O₂ + 2H₂O → 4HNO₃

(6) HNO₃ + NaOH → NaNO₃ + H₂O

(7) 2NaNO₃ ^to→ 2NaNO₂ + O₂

(9) 2NO₂ + 2NaOH → NaNO₃ + NaNO₂ + H₂O

2.

(3) P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

(4) H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

(5) NaH₂PO₄ + NaOH → Na₂HPO₄ + H₂O

(6) Na₂HPO₄ + NaOH → Na₃PO₄ + H₂O

(7) Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ → 2H₃PO₄ + 3CaSO₄

(8) H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

Bài 13.6 trang 21 SBT Hóa 11: 

Viết phương trình hoá học ở dạng phân tử và dạng ion rút gọn của phản ứng xảy ra trong dung dịch giữa các chất sau:

1. bari clorua và natri photphat.

2. axit photphoric và canxi hiđroxit, tạo ra muối axit ít tan.

3. axit nitric đặc, nóng và sắt kim loại.

4. natri nitrat, axit sunfuric loãng và đồng kim loại.

Lời giải:

Phương trình hoá học ở dạng phân tử và dạng ion rút gọn của các phản ứng xảy ra trong dung dịch :

Bài 13.7 trang 21 SBT Hóa 11: 

Có 4 lọ không dán nhãn đựng riêng biệt từng dung dịch loãng của các chất sau: H₃PO₄, BaCl₂, Na₂CO₃, (NH₄)₂SO₄. Chỉ được sử dụng dung dịch HCl, hãy nêu cách nhận biết chất đựng trong mỗi lọ. Viết phương trình hoá học của các phản ứng.

Lời giải:

- Lấy một phần mỗi dung dịch vào từng ống nghiệm, rồi nhỏ dung dịch HCl vào. Ở ống nghiệm có khí thoát ra là ống đựng dung dịch Na₂CO₃.

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂↑ + H₂O

- Phân biệt dung dịch H₃PO₄, BaCl₂ và (NH₄)₂SO₄ bằng cách cho Na₂CO₃ tác dụng với từng dung dịch: dung dịch nào khi phản ứng cho khí thoát ra là H3PO4, dung dịch nào khi phản ứng có kết tủa trắng xuất hiện là BaCl₂, dung dịch nào khi phản ứng không có hiện tượng gì là (NH₄)₂SO₄:

2H₃PO₄ + 3Na₂CO₃ → 2Na₃PO₄ + 3CO₂↑ + 3H₂O

BaCl₂ +NaCO₃ → BaCO₃↓ + 2NaCl

Bài 13.8 trang 21 SBT Hóa 11: 

Cho các chất sau: 3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂, H₃PO₄, NH₄H₂PO₄, NaH₂PO₄, K₃PO₄, Ag₃PO₄. Hãy lập một dãy chuyển hoá biểu diễn mối quan hệ giữa các chất đó. Viết phương trình hoá học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển hoá trên.

Lời giải:

Dãy chuyển hoá biểu diễn mối quan hệ giữa các chất có thể là :

Các phương trình hoá học:

Bài 13.9 trang 21 SBT Hóa 11: 

Rót dung dịch chứa 11,76 g H₃PO₄ vào dung dịch chứa 16,8 g KOH. Sau phản ứng cho dung dịch bay hơi đến khô. Tính khối lượng muối khan thu được.

Lời giải:

Số mol H₃PO₄: 

Số mol KOH: 

Các phản ứng có thể xảy ra :

H₃PO₄ + KOH → KH₂PO₄ + H₂O (1)

H₃PO₄ + 2KOH → K₂HPO₄ + 2H₂O (2)

H₃PO₄ + 3KOH → K₃PO₄ + 3H₂O (3)

Vì tỉ lệ  = 0,3 : 0,12 = 2,5 nằm giữa 2 và 3, nên chỉ xảy ra các phản ứng (2) và (3), nghĩa là tạo ra hai muối K₂HPO₄ và K₃PO₄.

Gọi x là số mol H₃PO₄ tham gia phản ứng (2) và y là số mol H₃PO₄ tham gia phản ứng (3) :

x + y = 0,12 (a)

Theo các phản ứng (2) và (3) tổng số mol KOH tham gia phản ứng :

2x + 3y = 0,3 (b)

Giải hộ phương trình (a) và (b): x = 0,06 mol K₂HPO₄ ; y = 0,06 mol K₃PO₄.

Tổng khối lượng hai muối:

= 0,06 x 174 + 0,06 x 212 = 10,44 + 12,72 = 23,16 (g).