Giải Lịch sử 9 Kết nối tri thức Bài 5: Phong trào dân tộc dân chủ trong những năm 1918 – 1930

Giải Lịch sử 9 Kết nối tri thức Bài 5: Phong trào dân tộc dân chủ trong những năm 1918 – 1930 ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 10 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học

Mở đầu trang 22 Bài 5 Lịch Sử 9: Trong những thập kỉ đầu thế kỉ XX, phong trào yêu nước, cách mạng của nhân dân Việt Nam tiếp tục rơi vào "tình hình đen tối như không có đường ra". Hãy nêu những hiểu biết của em về hoạt động đấu tranh của các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam từ năm 1918 đến năm 1930. Theo em, vì sao phong trào dân tộc dân chủ ở giai đoạn này dù diễn ra sôi nổi nhưng vẫn chưa thành công?

Lời giải:

Hoạt động:

+ Trí thức Việt Nam đã tích cực tham gia vào tuyên truyền và tổ chức phong trào cách mạng.

+ Các phong trào văn hóa và tư tưởng như phong trào "Tân Việt" hay các tổ chức như "An Nam Cộng sản Đảng" cũng được thành lập, hướng đến việc hiện đại hóa tư duy chính trị.

+ Đến cuối những năm 1920 phong trào công nhân Việt Nam bắt đầu hình thành và phát triển.

+ Nông dân cũng là lực lượng chủ yếu tham gia vào các cuộc khởi nghĩa, biểu tình quyết liệt.

+ Lực lượng thanh niên là lực lượng nhiệt huyết với nhiều hoạt động chính trị, xã hội, các tổ chức cách mạng thanh niên bắt đầu xuất hiện góp phần truyền bá tư tưởng cách mạng.

- Lý do phong trào dân tộc ở giai đoạn này diễn ra sôi nổi nhưng vẫn chưa thành công:

+ thiếu sự lãnh đạo thống nhất và chưa có đường lối rõ ràng.

+ Sự đàn áp mạnh mẽ của chính quyền thực dân Pháp.

+ Cách mạng Việt Nam lâm vào khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo.

Câu hỏi trang 22 Lịch Sử 9: Hãy trình bày hoạt động yêu nước tiêu biểu của người Việt Nam ở nước ngoài.

Lời giải:

- Hoạt động tiêu biểu của người Việt Nam ở nước ngoài:

+ Thành lập tổ chức Việt Nam quốc dân Đảng tại Trung Quốc vào năm 1927 nhằm kêu gọi người Việt yêu nước tham gia vào công cuộc giải phóng dân tộc.

+ Hội nghị Đại hội Quốc dân tại Trung Quốc 1939 bàn về đường lối đấu tranh giải phóng dân tộc, thể hiện tinh thần đoàn kết và quyết tâm kháng chiến.

+ Phan Châu Trinh và những người Việt Nam tại Pháp sáng lập hội những người yêu nước tại Pháp.

Câu hỏi trang 23 Lịch Sử 9: Hãy trình bày những nét chính của phong trào của giai cấp tư sản và tầng lớp tiểu tư sản ở trong nước.

Lời giải:

- Những nét chính:

Câu hỏi 1 trang 24 Lịch Sử 9: Khai thác tư liệu và thông tin trong mục, hãy nêu ý nghĩa của cuộc bãi công của công nhân Ba Son.

Tư liệu. "Bằng hành động của mình, cuộc bãi công Ba Son đã cắm một cột mốc rất quan trọng trong phong trào công nhân-giai đoạn công nhân Việt Nam bắt đầu đi vào đấu tranh có tổ chức và có mục đích chính trị rõ ràng”.

(Đinh Xuân Lâm (Chủ biên), Lịch sử Việt Nam, Tập III, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012, tr. 357-358)

Lời giải:

- Ý nghĩa: Thắng lợi từ cuộc bãi công của công nhân Ba Son đã đánh dấu bước chuyển của phong trào công nhân từ giai đoạn đấu tranh "tự phát" sang "tự giác".

Câu hỏi 2 trang 24 Lịch Sử 9: Hãy trình bày những nét chính trong phong trào của giai cấp công nhân.

Lời giải:

- Những nét chính của phong trào giai cấp công nhân:

+ 1919-1925: Phong trào giai cấp công nhân phát triển và diễn ra rộng lớn với mục đích là tăng lương giảm giờ làm, hình thức đấu tranh bãi công bắt đầu được sử dụng.

+ 1925-1930: Cuộc bãi công của công nhân Ba Son nổ ra và giành thắng

Câu hỏi 1 trang 25 Lịch Sử 9: Hãy nêu những nét chính về sự ra đời của các tổ chức yêu nước cách mạng.

Lời giải:

- Tháng 6/1925, Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên được Nguyễn Ái Quốc thành lập tại Quảng Châu (Trung Quốc) trên cơ sở lựa chọn các thanh niên ưu tú đang hoạt động ở Trung Quốc (tổ chức Tâm tâm xã) và từ trong nước sang.

- Tân Việt Cách mạng Đảng có tiền thân là Hội Phục Việt (ra đời trong phong trào dân tộc dân chủ đầu những năm 20 của thế kỉ XX). Tháng 7/1928, Hội Phục Việt đổi tên thành Tân Việt Cách mạng đảng.

- Việt Nam Quốc dân Đảng được thành lập vào tháng 12-1927 trên cơ sở hạt nhân là một số thành viên của Nam Đổng thư xã như: Nguyễn Thái Học, Phó Đức Chính....

Câu hỏi 2 trang 25 Lịch Sử 9: Theo em, vì sao hoạt động của Việt Nam Quốc dân đảng không thành công?

Lời giải:

- Nguyên nhân khách quan: Thực dân Pháp còn mạnh và tăng cường đàn áp, khủng bố các hoạt động của Việt Nam Quốc dân Đảng.

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Giai cấp tư sản Việt Nam số lượng ít, thực lực kinh tế nhỏ yếu, thái độ chính trị non kém.

+ Cuộc khởi nghĩa Yên Bái nổ ra trong tình thế bị động, lúng túng, không có sự chuẩn bị

+ Tổ chức Việt Nam Quốc dân đảng còn non yếu, tôn chỉ mục đích chưa rõ ràng, chưa lôi kéo và tập hợp được đông đảo quần chúng nhân dân đi theo.

Luyện tập 1 trang 25 Lịch Sử 9: Vẽ sơ đồ thể hiện những sự kiện tiêu biểu trong phong trào dân tộc dân chủ từ năm 1918 đến năm 1930 ở Việt Nam.

Lời giải:

(*) Tham khảo:

Luyện tập 2 trang 25 Lịch Sử 9: Theo em, phong trào dân tộc dân chủ từ năm 1918 đến năm 1930 có ý nghĩa như thế nào đối với cách mạng Việt Nam?

Lời giải:

- Ý nghĩa của phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam trong những năm 1918 – 1930:

+ Cổ vũ tinh thần dân tộc, bồi đắp thêm chủ nghĩa cách mạng Việt Nam.

+ Góp phần đào tạo, rèn luyện một đội ngũ những nhà yêu nước và các cán bộ cách mạng.

+ Là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Vận dụng trang 25 Lịch Sử 9: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet, hãy kể tên một số thanh niên, trí thức đã tham gia tích cực vào phong trào dân tộc dân chủ (1918-1930). Xây dựng poster giới thiệu về một nhân vật mà em ấn tượng nhất.

Lời giải:

- Một số thanh niên, trí thức đã tham gia tích cực vào phong trào dân tộc dân chủ (1918-1930): Nguyễn Ái Quốc; Trần Phú; Nguyễn Thái Học; Phạm Hồng Thái,…

- Tham khảo: Poster giới thiệu về đồng chí Trần Phú: