Giải Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 1: Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản

Giải Lịch sử 11 Kết nối tri thức Bài 1: Một số vấn đề chung về cách mạng tư sản ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa Lịch sử 11 theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 12 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học

Mở đầu trang 6 Lịch Sử 11: Ngày 14/7/1789 - Ngày phá ngục Ba-xti, mở đầu Cách mạng tư sản Pháp, sau này được chọn là ngày Quốc khánh của nước Pháp. Vì sao sự kiện này lại được tôn vinh như vậy? Hãy kể tên một số cuộc cách mạng tư sản trong lịch sử nhân loại mà em đã được học. Các cuộc cách mạng tư sản đó có điểm gì chung nổi bật?

Lời giải:

Ngày 14/7/1789 - Ngày phá ngục Ba-xti, mở đầu Cách mạng tư sản Pháp, sau này được chọn là ngày Quốc khánh của nước Pháp. Sự kiện này lại được tôn vinh vì. Ngày 14/7/1789, quần chúng nhân dân tấn công ngục Ba-xti, đánh dấu sự bùng nổ của Cách mạng tư sản Pháp. Sau này, ngày 14/7 được chọn là ngày Quốc khánh của nước Pháp.

- Những cuộc cách mạng tư sản em đã được học là:

+ Cách mạng Nê-đéc-lan (thế kỉ XVI).

+ Cách mạng tư sản Anh (thế kỉ XVII).

+ Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ (thế kỉ XVIII)

+ Cách mạng tư sản Pháp (thế kỉ XVIII).

+ Đấu tranh thống nhất nước Đức (thế kỉ XIX)

+ Duy tân Minh Trị (thế kỉ XIX).

+ Cách mạng Tân Hợi (thế kỉ XX).

- Một số điểm chung của những cuộc cách mạng tư sản trên là :

+ Các cuộc cách mạng tư sản bùng nổ dựa trên những tiền đề về kinh tế, chính trị, xã hội và tư tưởng.

+ Các cuộc cách mạng tư sản đều nhằm mục tiêu xóa bỏ những rào cản kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

+ Lãnh đạo cách mạng tư sản là giai cấp tư sản và đồng minh của họ (chủ nô, quý tộc phong kiến tư sản hóa,…)

+ Trong cách mạng tư sản, giai cấp lãnh đạo và quần chúng nhân dân giữ vai trò là động lực quyết định thắng lợi của cách mạng.

Câu hỏi trang 7 Lịch Sử 11: Khai thác Tư liệu 1 và thông tin trong mục, trình bày tiền đề về chính trị của các cuộc cách mạng tư sản.

Lời giải:

Tiền đề về kinh tế của các cuộc cách mạng tư sản:

+ Kinh tế tư bản chủ nghĩa ra đời và phát triển trong lòng chế độ phong kiến hoặc chế độ thuộc địa.

+ Tuy nhiên, sự phát triển đó gặp phải nhiều rào cản của nhà nước phong kiến hay chính sách cai trị hà khắc của chính quốc ở thuộc địa.

=> Để mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, cần phải xóa bỏ những rào cản đó.

Câu hỏi trang 8 Lịch Sử 11: Khai thác Tư liệu 2 và thông tin trong mục, trình bày tiền đề về chính trị của các cuộc cách mạng tư sản.

Lời giải:

♦ Tiền đề về chính trị của các cuộc cách mạng tư sản:

- Chính sách cai trị của nhà nước phong kiến gây ra sự bất mãn ngày càng lớn cho giai cấp tư sản và các tầng lớp khác trong xã hội. Mâu thuẫn chính trị gay gắt dẫn tới sự bùng nổ các cuộc cách mạng tư sản. Ví dụ:

+ Ở Anh, nhà vua nắm mọi quyền lực, cai trị độc đoán và tiến hành đàn áp các tín đồ Thanh giáo, lập ra các toà án để buộc tội những người chống đối.

+ Tại 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ, chính sách của chính quốc (Anh) đối với các thuộc địa đã tác động tiêu cực đến quyền lợi của các tầng lớp nhân dân.

Câu hỏi trang 8 Lịch Sử 11: Trình bày tiền đề về xã hội của các cuộc cách mạng tư sản.

Lời giải:

Những biến đổi về kinh tế làm cho mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt. Giai cấp tư sản và đồng minh giàu có về kinh tế nhưng không có quyền lực chính trị tương ứng => Họ tập hợp quần chúng làm cách mạng.

- Ở Anh, nông dân là giai cấp đông đảo nhất trong xã hội, chịu nhiều áp bức nặng nề. Ngoài nông dân, cuộc sống của các giai cấp, tầng lớp khác như công nhân, thợ thủ công cũng rất cực khổ.

- Ở 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ, chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Anh gây ra mâu thuẫn ngày càng gay gắt giữa các tầng lớp nhân dân thuộc địa với chế độ thực dân.

- Ở Pháp

Nông dân, công nhân, người bình dân thành thị khác như thợ thủ công, người buôn bán nhỏ… phải chịu nhiều loại tô thuế cũng như nghĩa vụ khác đối với Nhà nước và nhà thờ. 

Mâu thuẫn giữa tăng lữ và quý tộc phong kiến với tư sản và các tầng lớp nhân dân ngày càng sâu sắc.

Câu hỏi 1 trang 9 Lịch Sử 11: Trình bày tiền đề về tư tưởng của các cuộc cách mạng tư sản.

Lời giải:

Để tập hợp quần chúng nhân dân, giai cấp tư sản cần có hệ tư tưởng để chống lại hệ tư tưởng phong kiến bảo thủ.

- Với các cuộc cách mạng nổ ra sớm (Nederland, Anh), khi chưa có hệ tư tưởng cho riêng mình, giai cấp tư sản, quý tộc đã mượn ngọn cờ cải cách tôn giáo để tập hợp quần chúng.

- Ở Pháp, nền tảng của hệ tư tưởng dân chủ tư sản là Triết học Ánh sáng. (Khai sáng)

Câu hỏi 2 trang 9 Lịch Sử 11: Lựa chọn một cuộc cách mạng tư sản mà em đã được học, nêu tiền đề của cuộc cách mạng đó.

Lời giải:

Lựa chọn: tiền đề về tư tưởng của cách mạng tư sản Pháp (cuối thế kỉ XVIII)

- Trình bày:

+ Trào lưu Triết học Ánh sáng (với các đại diện tiêu biểu là: Mông-te-xki-ơ, Vôn-te, Rút-xô) đã kịch liệt phê phán tình trạng mục nát, lỗi thời của chế độ phong kiến chuyên chế và Giáo hội đương thời; đưa ra những lý thuyết về việc xây dựng nhà nước mới.

+ Những quan điểm tiến bộ của trào lưu Triết học Ánh sáng đã tấn công vào hệ tư tưởng của chế độ phong kiến, dọn đường cho cuộc cách mạng tư sản bùng nổ và thúc đẩy cách mạng phát triển đi lên.

Câu hỏi trang 9 Lịch Sử 11: Phân tích mục tiêu và nhiệm vụ của các cuộc cách mạng tư sản.

Lời giải:

Mục tiêu của cách mạng tư sản: xoá sự những rào cản kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Ví dụ:

+ Ở Anh: tầng lớp quý tộc mới và giai cấp tư sản đấu tranh chống chế độ phong kiến chuyên chế.

+ Tại 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ: nhân dân 13 thuộc địa hướng tới mục tiêu giải phóng dân tộc, lập nên quốc gia mới.

+ Ở Pháp: nhân dân Pháp mong muốn lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế.

- Nhiệm vụ của cách mạng tư sản:

+ Nhiệm vụ dân tộc: nhằm xóa bỏ tình trạng cát cứ phong kiến, hình thành thị trường dân tộc thống nhất (hoặc giải phóng dân tộc).

+ Nhiệm vụ dân chủ: nhằm xóa bỏ chế độ phong kiến chuyên chế, xác lập nền dân chủ tư sản.

Câu hỏi 1 trang 11 Lịch Sử 11: Trình bày kết quả, ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản.

Lời giải:

* Kết quả

- Lật đổ nền quân chủ chuyên chế, giành độc lập dân tộc

* Ý nghĩa

- Giành độc lập dân tộc

- Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển

- Đầu thập kỉ 70 của thế kỉ XIX, chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới.

Câu hỏi 2 trang 11 Lịch Sử 11: Lựa chọn một cuộc cách mạng tư sản mà em đã được học, nêu kết quả, ý nghĩa của cuộc cách mạng đó.

Lời giải:

Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ

* Kết quả: Hòa ước Vec-xai được kí kết, Anh công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ.

* Ý nghĩa: 

- Giải phóng Bắc Mĩ khỏi sự thống trị của thực dân Anh, thành lập quốc gia tư sản, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

- Góp phần thúc đẩy cách mạng chống phong kiến ở châu Âu, phong trào đấu tranh của nhân dân Mĩ La-tinh cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX.

Luyện tập 1 trang 11 Lịch Sử 11: Lập bảng tóm tắt những nét chính về mục tiêu, nhiệm vụ, giai cấp lãnh đạo, động lực cách mạng, kết quả, ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản.

Lời giải:

Luyện tập 2 trang 11 Lịch Sử 11: Vì sao trong các cuộc cách mạng tư sản, Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII được coi là “đại cách mạng”.

Lời giải:

Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII được coi là “đại cách mạng” vì:

- Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII đã đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền, sự ảnh hưởng của cuộc cách mạng cũng góp phần làm cho chế độ phong kiến bị lung lay ở khắp Châu Âu

- Thể hiện tinh thần dũng cảm, kiên cường của đông đảo quần chúng nhân dân đã đưa cách mạng phát triển đi lên đỉnh cao nhất của nó - nền chuyên chính dân chủ cách mạng Giacobanh

- Là điểm khởi đầu cho sự phát triển của tất cả các hệ tư tưởng chính trị hiện đại, dẫn đến sự ra đời và phổ biến của chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa cực đoan, chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản và nhiều tư tưởng khác.

- Mở ra được 1 thời đại mới trong lịch sử nhân loại, thời đại thắng lợi và củng cố chủ nghĩa tư bản ở những nước như Châu Âu, Châu Mĩ

- Cuộc cách mạng Pháp đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử thế giới suốt thế kỉ XIX và XX, đã thức tỉnh những lực lượng dân chủ và tiến bộ khắp các châu lục dũng cảm đứng lên chống chế độ phong kiến chuyên chế, chống lại ách nô dịch của CNTD.

Vận dụng trang 11 Lịch Sử 11: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet về một cuộc cách mạng tư sản mà em ấn tượng nhất và viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về cuộc cách mạng tư sản đó.

Lời giải:

Cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ chống lại đế quốc Anh. Cuộc chiến diễn ra từ 1775 đến năm 1783, khởi đầu chỉ là cuộc giao tranh nhỏ giữa quân đội Anh và nhân dân thuộc địa có vũ trang ngày 19 tháng 4 năm 1775. Kết quả là thắng lợi của nghĩa quân, buộc Anh phải ký Hiệp định Paris 1783 rút quân khỏi Bắc Mỹ và 13 thuộc địa được độc lập. Cuộc chiến có ý nghĩa to lớn, giải phóng Bắc Mĩ khỏi chính quyền Anh, thành lập quốc gia tư sản, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. Không chỉ vậy, nó còn có ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh giành độc lập của nhiều nước cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XIX, góp phần thúc đẩy cách mạng chống phong kiến ở châu Âu, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Á – Phi- La tinh.