Giải Lịch sử 11 Cánh diều Bài 3: Sự hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Vit

Giải Lịch sử 11 Cánh diều Bài 3: Sự hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Vit ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 5 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học

Mở đầu trang 20 Lịch Sử 11: Vậy Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết có quá trình hình thành như thế nào? Sự ra đời của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết có ý nghĩa ra sao?

Lời giải:

*Quá trình hình thành của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết:

- Với sự thành công của Cách mạng tháng Mười Nga, nước Nga Xô viết được thành lập.

- Trong những năm 1918 – 1920: để chiến đấu chống thù trong, giặc ngoài, nước Nga Xô viết cùng vớ các nước cộng hòa Xô viết đã liên minh với nhau.

- Tháng 12/1922: tại Mátxcơva, Đại hội lần thứ nhất các nước Xô viết toàn Liên bang đã thông qua bản Tuyên ngôn thành lập Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô).

- Tháng 1/1924: bản Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô đã được thông qua, hoàn thành quá trình thành lập Nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.

- Ý nghĩa của sự ra đời:

+ Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết thành lập, phù hợp với lợi ích chung của các dân tộc trên đất nước Xô viết. Sức mạnh của tinh đoàn kết và sự hợp tác, giúp đỡ giữa các dân tộc tạo điều kiện cho sự phát triển nhanh chóng về kinh tế, xã hội của tất cả các nước Cộng hoà, đồng thời tăng cường vị thế của Liên Xô trên trường quốc tế.

+ Liên Xô trở thành biểu tượng và là chỗ dựa về tinh thần, vật chất to lớn cho các phong trào cách mạng trên thế giới. Những thành tựu của Liên Xô đã cổ vũ, lôi cuốn mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở những nước thuộc địa ở châu Á như Việt Nam, Lào, Trung Quốc, châu Phi và khu vực Mỹ Latinh, đồng thời tạo tiền đề cho sự ra đời của hệ thống xã hội chủ nghĩa.

Câu hỏi trang 21 Lịch Sử 11: Trình bày sự thành lập của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết. Xác định vị trí và tên gọi của các nước Cộng hòa trong Liên bang Xô viết.

Lời giải:

Sự thành lập của Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết:

+ Tháng 12 - 1922, Đại hội lần thứ nhất các Xô viết toàn Liên bang họp ở Mát-xcơ-va đã nhất trí thông qua bản Tuyên ngôn thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô), dựa trên cơ sở sự tự nguyện của các nước cộng hòa Xô viết.

+ Năm 1924, bản hiến pháp đầu tiên của Liên Xô được thông qua, hoàn thành quá trình thành lập Nhà nước Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết.

- Vị trí và tên gọi của các nước cộng hoà trong Liên bang Xô viết:

+ Nga: Có diện tích lớn nhất trong Liên bang Xô viết, nằm ở phía Bắc châu Á và phía Đông châu Âu. Phía Bắc giáp Bắc Băng Dương, phía Đông giáp Thái Bình Dương, phía Nam giáp Mông Cổ, Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản.

+ Ca-dắc-xtan: Diện tích lớn thứ hai trong Liên bang Xô viết, giáp Nga, Trung Quốc, biển A Ran và biển Ca-xpi.

+ E-xtô-ni-a: Giáp Nga và biển Ban Tích.

+ Lát-vi-a: Giáp Nga và biển Ban Tích.

+ Lít-va: Giáp biển Ban Tích.

+ Bê-lô-rút-xi-a: Giáp Nga và Lít-va.

+ U-crai-na: Giáp Nga và biển Đen.

+ Môn-đô-va: Nằm ở phía Tây U-crai-na.

+ Ác-mê-ni-a: Nằm ở phía Tây A-déc-bai-gian.

+ Gru-di-a: Phía Bắc giáp Biển Đen, phía Đông giáp Nga.

+ A-déc-bai-gian: Phía Bắc giáp Gru-di-a, phía Đông Bắc giáp Nga, phía Đông và Đông Nam giáp biển Ca-xpi.

+ Tuốc-mê-ni-a: Giáp biển Ca-xpi, U-dơ-bê-ki-xtan, Áp-gan-ni-xtan và I-ran.

+ U-dơ-bê-ki-xtan: Nằm ở phía Tây Nam Ca-dắc-xtan.

+ Tát-gi-ki-xtan: Phía Đông và Đông Nam giáp Trung Quốc, phía Tây Nam giáp Áp-gan-ni-xtan.

+ Kiếc-ghi-di-a: Nằm ở phía Nam Ca-dắc-xtan, giáp Trung Quốc.

Câu hỏi trang 22 Lịch Sử 11: Phân tích ý nghĩa sự ra đời của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết.

Lời giải:

Ý nghĩa đối với Liên Xô:

+ Đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của đế quốc Nga và Chính phủ tư sản lâm thời của giai cấp tư sản; xác lập chế độ xã hội chủ nghĩa trên toàn lãnh thổ Liên Xô rộng lớn (có diện tích gần 22,4 triệu km2, chiếm 1/6 diện tích Trái Đất).

+ Thể hiện quyền dân tộc tự quyết, sự liên minh đoàn kết của các nước Cộng hòa Xô viết đồng minh; làm thất bại ý đồ và hành động chia rẽ của các thế lực thù địch trong và ngoài nước.

+ Tạo nên sức mạnh tổng hợp để nhân dân Liên Xô tập trung vào xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước, chiến thắng ngoại xâm.

- Ý nghĩa đối với thế giới:

+ Chứng minh học thuyết Mác - Lênin là đúng đắn, khoa học: giai cấp công nhân đã thực hiện sứ mệnh lịch sử lãnh đạo nhân dẫn lật đổ ách thống trị của chủ nghĩa tư bản, đế quốc, thiết lập nền chuyên chính vô sản.

+ Xác lập và xây dựng mô hình nhà nước mới đối lập với mô hình nhà nước tư bản chủ nghĩa; tác động lớn đến chính trị và quan hệ quốc tế.

+ Cổ vũ các dân tộc bị áp bức đứng lên đấu tranh; để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các nước về sự lựa chọn con đường cứu nước giải phóng dân tộc, về mô hình nhà nước sau khi giành được chính quyền.

Luyện tập 1 trang 22 Lịch Sử 11: Hoàn thành sơ đồ về quá trình hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết.

Lời giải:

Vận dụng trang 22 Lịch Sử 11: Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết ra đời có phải là một tất yếu lịch sử không? Vì sao?

Lời giải:

Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết ra đời là một tất yếu lịch sử, vì:

- Sự ra đời của Liên Xô là thành quả của cuộc đấu tranh kiên cường chống áp bức, bóc lột của nhân dân Xô viết nhằm xây dựng một chế độ mới do nhân dân lao động làm chủ, không còn áp bức, bóc lột.

- Sự ra đời của Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết thể hiện quyền dân tộc tự quyết và sự liên minh đoàn kết của các nước cộng hoà Xô viết đồng minh trong đấu tranh chống ngoại xâm, nội phản, trong xây dựng và phát triển đất nước.