Giải KTPL 10 Chân trời sáng tạo Bài 3: Thị trường và chức năng của thị trường

Giải KTPL 10 Chân trời sáng tạo Bài 3: Thị trường và chức năng của thị trường ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 11 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về Bài học

Mở đầu trang 18 KTPL 10: Chia sẻ hiểu biết của bản thân về một số loại thị trường ở địa phương sinh sống.

Phương pháp giải:

- Nêu một số loại thị trường ở địa phương nơi em sinh sống.

- Chia sẻ hiểu biết của em về những loại thị trường đó.

Lời giải:

Một số loại thị trường ở địa phương em như:

- Thị trường hàng hóa: các khu chợ và siêu thị ở phường có rất nhiều mặt hàng về thực phẩm, quần áo,... phục vụ nhu cầu về bữa ăn và đồ dùng của người dân.

- Thị trường dịch vụ: có nhiều các cửa hàng dịch vụ như spa, làm tóc, làm móng,... phục vụ nhu cầu của người dân.

1. Khái niệm thị trường

Câu hỏi trang 18 KTPL 10: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi

- Hoạt động kinh tế nào diễn ra tại chợ trong trường hợp trên? Các yếu tố nào tham gia vào hoạt động kinh tế đó?

- Trong các hoạt động kinh tế trên, các chủ thể kinh tế tác động với nhau nhằm xác định điều gì? Các quan hệ kinh tế nào được xác lập?

Phương pháp giải:

- Đọc trường hợp và xác định hoạt động kinh tế diễn ra tại chợ từ các hoạt động sau: Hoạt động sản xuất, hoạt động phân phối – trao đổi, hoạt động tiêu dùng.

- Xác định các yếu tố tham gia vào hoạt động kinh tế đó.

- Các chủ thể kinh tế tác động với nhau nhằm xác định điều gì trong các hoạt động kinh tế đó.

- Xác định các quan hệ kinh tế được xác lập trong trường hợp trên.

Lời giải:

- Hoạt động kinh tế diễn ra tại chợ là hoạt động phân phối – trao đổi.

- Các yếu tố tham gia vào hoạt động kinh tế đó:

+ Hàng hóa

+ Người bán hàng

+ Người mua hàng

+ Tiền tệ

- Trong các hoạt động kinh tế trên, các chủ thể kinh tế tác động với nhau nhằm xác định số lượng hàng hóa và giá cả hàng hóa.

- Các quan hệ kinh tế được xác lập:

+ Quan hệ cung, cầu, giá cả

+ Quan hệ hàng tiền

2. Các loại thị trường

Câu hỏi trang 19 KTPL 10: Em hãy quan sát các hình ảnh dưới đây và xác định các loại thị trường tương ứng.

Phương pháp giải:

- Quan sát hình ảnh và xác định các loại thị trường tương ứng với mỗi hình ảnh.

Lời giải:

- Tranh 1: Thị trường hàng hóa (Thị trường bất động sản)

- Tranh 2: Thị trường hàng hóa (Thị trường thiết bị)

- Tranh 3: Thị trường dịch vụ (Thị trường chứng khoán)

Câu hỏi trang 19 KTPL 10: Em hãy đọc thông tin dưới đây và thực hiện yêu cầu.

- Xác định các loại thị trường và căn cứ xác định thị trường trong thông tin trên.

- Ngoài những loại thị trường trên, em hãy kể những loại thị trường khác mà em biết.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ thông tin và xác định các loại thị trường.

- Nêu căn cứ để xác định các loại thị trường trong thông tin trên.

- Tìm hiểu và kể tên những loại thị trường khác mà em biết.

Lời giải:

- Các loại thị trường trong thông tin trên:

+ Thị trường trong nước

+ Thị trường thế giới

Căn cứ vào phạm vi trao đổi mua bán hàng hóa để xác định các loại thị trường đó.

- Những loại thị trường khác mà em biết:

+ Thị trường cạnh tranh hoàn hảo, thị trường cạnh tranh không hoàn hảo

+ Thị trường tư liệu tiêu dùng, thị trường tư liệu sản xuất

3. Các chức năng của thị trường

Câu hỏi trang 20 KTPL 10: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

- Thị trường cung cấp cho Công ti A những thông tin gì? Những thông tin đó có ý nghĩa như thế nào đối với Công ti A?

- Sản phẩm mới của Công ti A có được người tiêu dùng thừa nhận không? Vì sao?

Dựa vào thông tin thị trường cung cấp, người trồng cà phê đã có những quyết định mở rộng hay thu hẹp sản xuất như thế nào?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ trường hợp 1 và xác định những thông tin mà thị trường cung cấp cho Công ti A.

- Nêu ý nghĩa của những thông tin đó đối với Công ti A.

- Đọc kĩ trường hợp 2 và cho biết người trồng cà phê đã có những quyết định mở rộng hay thu hẹp sản xuất như thế nào từ những thông tin mà thị trường cung cấp.

Lời giải:

*Trường hợp 1:

- Thị trường cung cấp cho Công ti A những thông tin sau:

+ Nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm dầu gội tự nhiên.

+ Trên thị trường chưa có sản phẩm này.

- Những thông tin đó giúp Công ti A định hướng sản xuất tạo ra những sản phẩm dầu gội đầu làm từ tự nhiên để đáp ứng thị hiếu, nhu cầu của người tiêu dùng, đồng thời tạo động lực giúp Công ti A phát triển sản xuất các sản phẩm làm từ tự nhiên khác.

- Sản phẩm mới của Công ti A rất được người tiêu dùng đón nhận và đánh giá cao vì sản phẩm đó đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm dầu gội đầu tự nhiên, hơn nữa tại thời điểm đó chưa có sản phẩm dầu gội tự nhiên nào khác trên thị trường.

*Trường hợp 2:

Dựa trên thông tin thị trường cung cấp, người trồng cà phê đã có quyết định mở rộng sản xuất bằng cách tăng diện tích đất canh tác và đầu tư vốn lớn vào chăm sóc cà phê vụ mới.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 21 KTPL 10: Em hãy phân biệt thị trường hàng hóa và thị trường dịch vụ. Cho ví dụ.

Phương pháp giải:

- Lập bảng phân biệt thị trường hàng hóa và thị trường dịch vụ thông qua tiêu chí về đối tượng mua bán.

- Lấy ví dụ để phân biệt thị trường hàng hóa và thị trường dịch vụ.

Lời giải:

Luyện tập 2 trang 21 KTPL 10: Hãy thảo luận cùng các bạn và cho biết em đồng ý hay không đống ý với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

Phương pháp giải:

- Đưa ra quan điểm đồng ý hay không đồng ý và giải thích lí do vì sao lại đưa ra quan điểm đó.

Lời giải:

a – Em không đồng ý với ý kiến này vì các yếu tố cơ bản của thị trường bao gồm người sản xuất, người tiêu dùng, hàng hóa và tiền tệ.

b – Em đồng ý với ý kiến này vì ở bất kì nơi đâu, tại bất cứ thời điểm nào các giao dịch hàng hóa, dịch vụ hoàn toàn có thể được diễn ra.

c – Em không đồng ý với ý kiến này vì thị trường còn có các quan hệ khác như quan hệ cạnh tranh, hợp tác; quan hệ trong nước, ngoài nước; quan hệ giá trị, giá trị sử dụng.

d – Em không đồng ý với ý kiến này vì có những mặt hàng hóa, dịch vụ mà người sản xuất và người tiêu dùng

Luyện tập 3 trang 21, 22 KTPL 10: Em hãy đọc các trường hợp sau và trình bày ý kiến theo gợi ý.

- Em có nhận xét gì về việc làm của anh B?

- Theo em, việc làm ấy ảnh hưởng thế nào đến thương hiệu Gạo thơm A trên thị trường?

- Em có nhận xét gì về việc làm của người dân địa phương H?

- Việc làm này ảnh hưởng như thế nào đến thị trường cà phê?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ trường hợp 1, 2 và rút ra nhận xét về việc làm của anh B và người dân ở địa phương H.

- Nêu ảnh hưởng từ việc làm của anh B đến thương hiệu Gạo thơm A trên thị trường.

- Nêu ảnh hưởng từ việc làm của người dân ở địa phương H đến thị trường cà phê.

Lời giải:

Trường hợp 1:

- Việc làm của anh B là một hành động gian lận trong buôn bán, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng.

- Việc làm này sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến thương hiệu Gạo thơm A:

Người tiêu dùng sẽ có những đánh giá không tốt về thương hiệu này và chuyển sang mua loại gạo khác.

Nếu hành động của anh B bị phát hiện thì Gạo thơm A sẽ mất thương hiệu trên thị trường.

Trường hợp 2:

- Việc làm của người dân địa phương nắm bắt xu thế tiêu dùng của thị trường. Do nhu cầu maccadamia của thị trường đang lên cao và giá thành tốt, ngược lại, giá cà phê lại xuống thấp nên người dân đã chuyển đổi loại cây trồng.

- Việc làm này có thể làm thị trường cà phê bị thiếu hụt nguồn cung do người dân chuyển đổi một cách ồ ạt, không có lộ trình phù hợp.

Luyện tập 4 trang 22 KTPL 10: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

- Chức năng nào của thị trường được thể hiện trong câu trả lời của ông H?

- Người trồng dừa vận dụng chức năng của thị trường như thế nào để đạt được hiệu quả kinh tế?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ tình huống và xác định chức năng của thị trường qua câu trả lời của ông H.

- Xác định chức năng của thị trường mà người trồng dừa cần vận dụng để đạt được hiệu quả kinh tế cao.

Lời giải:

- Thể hiện chức năng cung cấp thông tin cho các chủ thể kinh tế; điều tiết, kích thích hoặc hạn chế sản xuất và tiêu dùng.

- Để đạt được hiệu quả kinh tế, người trồng dừa vận dụng chức năng của thị trường:

Qua việc tìm hiểu các thông tin về nguồn cung, cầu của thị trường dừa khô, giá dừa lên cao nên người dân đã đổ xô trồng dừa.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 22 KTPL 10: Em hãy vẽ sơ đồ tư duy về chức năng của thị trường.

Phương pháp giải:

- Vẽ sơ đồ về ba chức năng chính của thi trường:

+ Thừa nhận giá trị của hàng hóa

+ Cung cấp thông tin cho các chủ thể kinh tế

+ Điều tiết, kích thích hoặc hạn chế sản xuất và tiêu dùng

Lời giải:

Vận dụng 2 trang 22 KTPL 10: Em hãy tìm hiểu và viết bài nhận xét về một loại thị trường hàng hóa ở địa phương theo gợi ý: giá cả, chất lượng, mẫu mã, địa điểm mua bán,…

Phương pháp giải:

- Tim hiểu về một loại thị trường hàng hóa ở địa phương theo gợi ý: giá cả, chất lượng, mẫu mã, địa điểm mua bán,…

- Viết bài nhận xét theo những ý đã tìm hiểu.

Lời giải:

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, do có tin đồn thành phố sẽ bị phong toả nên người dân đổ xô đến các siêu thị để mua thực phẩm dự trữ. Mặc dù có nguồn hàng dự trữ, được bổ sung liên tục nhưng đến chiều nhiều siêu thị đã cháy các loại rau, củ, trứng, bún, nui. Một số hộ dân bán các loại rau, củ, quả, trứng với giá cao hơn siêu thị 30%-50%. Nguồn cung gạo dồi dào đảm bảo cung ứng đủ cho người tiêu dùng trên địa bàn, giá cả một số địa bàn tăng nhẹ 200-500 đồng/kg. Mì ăn liền được người dân mua với số lượng lớn, tại một số địa phương có khan hiếm do nhu cầu của người dân lớn, các cơ sở kinh doanh chưa kịp nhập hàng. Nhóm hàng rau xanh nguồn cung dồi dào, giá cả tăng từ 5.000đồng – 10.000đ/kg so với trước khi giãn cách. Nguyên nhân do thương lái phân phối tăng giá. Trong giai đoạn dịch bệnh khó khăn, cung ít, cầu nhiều, giá cả các loại thực phẩm, hàng tiêu dùng đã được điều chỉnh tăng lên đáng kể. Ở một số nơi còn xảy ra tình trạng đầu cơ để ép giá, gây nhiều khó khăn cho người tiêu dùng.