Giải Địa lí 6 Cánh diều Bài 7: Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và các hệ quả địa lí ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa Địa lí 6 theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 9 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học
Quan sát hình 7.1, hãy:
- Mô tả chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời.
- Nhận xét trục của Trái Đất trong quá trình chuyển động quanh Mặt Trời.
Lời giải
Mô tả chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời:
+ Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ tây sang đông trên quỹ đạo có hình elip gần tròn.
+ Thời gian Trái Đất quay một vòng quanh Mặt Trời là 365 ngày 6 giờ (một năm thiên văn).
- Khi chuyển động quanh Mặt trời, trục Trái Đất luôn nghiêng một góc 66o33’ so với mặt phẳng quỹ đạo và không đổi hướng trong suốt quá trình chuyển động.
Hãy cho biết từng bức ảnh trong hình 7.2 thể hiện mùa nào. Dựa vào đâu mà em khẳng định như vậy?
Lời giải
- Hình A: mùa xuân.
- Hình B: mùa hè.
- Hình C: mùa thu.
- Hình D: mùa đông.
=> Dựa vào lượng ánh nắng và sự biến đổi của thực vật trong từng bức ảnh để khẳng định điều trên.
Đọc thông tin và quan sát hình 7.3, cho biết:
Ngày 23/9, nhiệt độ và ánh sáng trên bề mặt Trái Đất được phân phối như thế nào?
- Ngày 22/12, Mặt Trời chiếu thẳng góc vào giữa trưa ở vĩ tuyến nào trên Trái Đất?
Lời giải
- Ngày 23/9, không bán cầu nào ngả về phía Mặt Trời nên nhiệt độ và ánh sáng phân phối đều cho cả 2 bán cầu.
- Ngày 22/12, Mặt Trời chiếu thẳng góc vào giữa trưa ở vĩ tuyến 23o27'N trên Trái Đất.
Hãy xác định các mùa ở vùng ôn đới bán cầu Nam trong các khoảng thời gian: Từ ngày 21/3 đến ngày 22/6, từ ngày 22/6 đến ngày 23/9, từ ngày 23/9 đến ngày 22/12, từ ngày 22/12 đến ngày 21/3.
Lời giải
- Từ ngày 21/3 đến ngày 22/6: Mùa thu.
- Từ ngày 22/6 đến ngày 23/9: Mùa đông.
- Từ ngày 23/9 đến ngày 22/12: Mùa xuân.
- Từ ngày 22/12 đến ngày 21/3: Mùa hạ.
Quan sát hình 7.4, hãy nhận xét độ dài ngày - đêm ở hai chí tuyến vào ngày 22/6.
Lời giải
- Chí tuyến Bắc: Có ngày dài nhất, đêm ngắn nhất trong năm.
- Chí tuyến Nam: Có đêm dài nhất, ngày ngắn nhất trong năm.
Quan sát hình 7.5, hãy chứng minh càng xa xích đạo, vào mùa nóng, ngày dài đêm ngắn, còn vào mùa lạnh, ngày ngắn đêm dài.
Lời giải
Ngày 22-6 bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời => mùa nóng. Độ dài ban ngày của các vĩ độ:
+ Xích đạo: 12 giờ.
+ 20oB: 13 giờ 13 phút.
+ 30oB: 13 giờ 56 phút.
+ 60oB: 18 giờ 30 phút.
+ Vòng cực Bắc đến cực Bắc: 24 giờ.
=> Càng xa Xích đạo, vào mùa nóng, ngày dài đêm ngắn.
- Ngày 22-6, bán cầu Nam chếch xa Mặt Trời => mùa lạnh. Độ dài ban ngày của các vĩ độ:
+ Xích đạo: 12 giờ.
+ 20oN: 10 giờ 46 phút.
+ 30oN: 10 giờ 5 phút.
+ 60oN: 5 giờ 40 phút.
+ Vòng cực Nam đến cực Nam: 0 giờ.
=> Càng xa Xích đạo, vào mùa lạnh, ngày ngắn đêm dài.
Trong các ngày 21/3, 22/6, 23/9 và 22/12, tia sáng mặt trời lúc giữa trưa chiếu thẳng góc vào các vĩ tuyến nào trên Trái Đất? Tại sao?
Lời giải
- Ngày 21/3 và 23/9: Tia sáng Mặt Trời lúc giữa trưa chiếu thẳng góc với Xích đạo do không có bán cầu nào ngả về phía Mặt Trời.
- Ngày 22/6: Tia sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào vĩ tuyến 23°27′B, vì bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời.
- Ngày 22/12: Tia sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào vĩ tuyến 23°27′N, vì bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời.
Dưới đây là một đoạn hội thoại giữa bạn Huy và chị:
- Chị bạn Huy: Cuối tháng 12 chị sẽ đi công tác ở Ô-xtrây-li-a hai tuần nhé Huy.
- Bạn Huy: Chị nhớ mang theo nhiều áo ấm vào nhé. Cuối tháng 12 sẽ rét lắm đấy.
- Chị bạn Huy: Không lo đâu em, cuối tháng 12 thì Ô- xtrây-li-a lại nóng rồi.
Theo em, chị bạn Huy nói đúng không? Vì sao?
Lời giải
Chị bạn Huy nói đúng.
- Vì Ô-xtrây-li-a thuộc bán cầu Nam. Mà vào tháng 12, bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời nên nhận được nhiều ánh sáng và nhiệt. Vì vậy, tháng 12 bán cầu Nam là mùa nóng => Ô-xtrây-li-a là mùa nóng.
Tục ngữ ta có câu:
Đêm tháng Năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng Mười chưa cười đã tối.
- Em hiểu như thế nào về câu tục ngữ trên?
- Trong ba thành phố Hà Nội (21001′B), Huế (16024′B) và Thành phố Hồ Chí Minh (10047′B), hiện tượng nêu trong câu tục ngữ trên thể hiện rõ nhất ở thành phố nào? Tại sao?
Lời giải
- Tháng 5 là mùa hè ở Việt Nam, khi bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời nên ngày dài hơn đêm.
- Tháng 10 là mùa đông ở Việt Nam, khi bán cầu Bắc chếch xa Mặt Trời nên ngày ngắn hơn đêm.
Hiện tượng này rõ nhất ở Hà Nội: Do Hà Nội xa xích đạo hơn so với Huế và TP. HCM nên chênh lệch độ dài ngày đêm cũng lớn hơn.