Giải Địa lí 6 Cánh diều Bài 2: Các yếu tố cơ bản của bản đồ ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa Địa lí 6 theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 10 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học
Quan sát hình 2.2 và hình 2.3, hãy nhận xét về diện tích đảo Grin – len so với lục địa Nam Mỹ.
Lời giải
Ở cả hai hình 2.2 và 2.3 ta đều thấy đảo Grin-len nhỏ hơn so với lục địa Nam Mỹ, tuy nhiên:
- Hình 2.2: Phép chiếu bản đồ có các đường kinh tuyến và vĩ tuyến đều là các đường thẳng thì diện tích đảo Grin-len nhỏ hơn không đáng kể so với lục địa Nam Mỹ.
- Hình 2.3: Phép chiếu bản đồ có các đường kinh tuyến là những đường cong chụm lại ở hai cực, các đường vĩ tuyến là những đường thẳng song song với nhau thì ta thấy diện tích đảo Grin-len nhỏ hơn rất nhiều so với lục địa Nam Mỹ.
Quan sát hình 2.6A và hình 2.6B, hãy cho biết yếu tố địa hình được thể hiện trên bảng chú giải nào.
Lời giải
Yếu tố địa hình được thể hiện trong bảng chú giải 2.6A.
- Trong hình 2.7 đã sử dụng các loại kí hiệu và dạng kí hiệu như sau:
Các loại kí hiệu:
+ Kí hiệu điểm: cảng, trung tâm hành chính cấp tỉnh, trung tâm hành chính cấp huyện.
+ Kí hiệu đường: đường sắt, đường ô tô, địa giới thị trấn, phường, xã.
+ Kí hiệu diện tích: khu dân cư, bãi cát ướt, bãi lầy.
Các dạng kí hiệu:
+ Kí hiệu chữ: chợ, khu vui chơi giải trí, khách sạn
+ Kí hiệu tượng hình: cầu, bến xe, bệnh viện, bảo tàng, đền, chùa, nhà thờ.
Quan sát hình 2.7, hãy cho biết trên hình đã sử dụng các loại kí hiệu nào và các dạng kí hiệu nào. Lấy ví dụ cụ thể.
Lời giải
Trong hình 2.7, đã sử dụng các loại kí hiệu và dạng kí hiệu:
Các loại kí hiệu:
+ Kí hiệu điểm: trung tâm hành chính cấp tỉnh, cấp huyện.
+ Kí hiệu đường: đường sắt, đường ô tô.
+ Kí hiệu diện tích: Khu dân cư, bãi cát ướt, bãi lầy.
Các dạng kí hiệu:
+ Kí hiệu chữ: chợ, khu vui chơi giải trí, khách sạn.
+ Kí hiệu tượng hình: Bảo tàng, đền, chùa, nhà thờ, bến xe, bệnh viện...
Quan sát hình 2.8, hãy cho biết có bao nhiêu cách thể hiện tỉ lệ bản đồ. Đó là những cách nào?
Lời giải
1. Cách thể hiện tỉ lệ bản đồ
Có ba cách thể hiện tỉ lệ bản đồ:
+ Thể hiện bằng chữ (Tỉ lệ chữ)
+ Thể hiện bằng số (Tỉ lệ số)
+ Thể hiện bằng thước (Tỉ lệ thước).
2. Tính khoảng cách
- Khoảng cách từ Bạc Liêu đến Sóc Trăng trên bản đồ là: 2,2 cm.
- Căn cứ tỉ lệ lệ thước, 1 cm tren bản đồ = 20 km trên thực địa
=> Khoảng cách thực tế từ Bạc Liêu đến Sóc Trăng là: 20 x 2,2 = 44 (km).
Dựa vào hình 2.9, hãy tính khoảng cách từ Bạc Liêu đến Sóc Trăng.
Lời giải
Sử dụng 2 đầu compa đặt vào 2 điểm Bạc Liêu và Sóc Trăng (hình A), giữ nguyên độ mở của compa và đặt vào thước ta được độ dài là 2,45cm.
Với 1cm trên bản đồ = 20km trên thực địa. Như vậy, từ Bạc Liêu đến Sóc Trăng có khoảng cách là: 20 x 2,45 = 49 (km).
Quan sát hình 2.12 và hình 2.13, hãy cho biết các hướng của OA, OB, OC và OD có trong mỗi hình.
Lời giải
- Hình 2.12:
+ OA hướng Đông bắc
+ OB hướng Đông
+ OC hướng Tây nam
+ OD hướng Tây
- Hình 2.13:
+ OA hướng Đông Nam
+ OB hướng Tây Nam
+ OC hướng Bắc
+ OD hướng Đông Bắc.
Để thể hiện toàn bộ Trái Đất thì giữa quả Địa Cầu và bản đồ, phương tiện nào thể hiện đúng hơn?
Lời giải
- Kí hiệu điểm: mỏ khoảng sản, nhà máy.
- Kí hiệu đường: sông, ranh giới tỉnh.
- Kí hiệu diện tích: vùng trồng rừng.
Dựa vào các tỉ lệ sau: 1 : 100 000 và 1 : 9 000 000, hãy cho biết 1 cm trên bản đồ tương ứng với bao nhiêu km trên thực địa ở mỗi tỉ lệ.
Lời giải
- Với tỉ lệ 1 : 100 000 thì 1 cm trên bản đồ tương ứng với 1 km trên thực địa.
- Với tỉ lệ 1 : 9 000 000 thì 1 cm trên bản đồ tương ứng với 90 km trên thực địa.
Quan sát hình 2.2 và hình 2.3, hãy cho biết hình nào có độ chính xác hơn khi thể hiện toàn bộ bề mặt Trái Đất trên bản đồ.
Lời giải
- Trong hai hình 2.2 và hình 2.3 thì hình 2.3 có độ chính xác hơn khi thể hiện toàn bộ bề mặt Trái Đất lên bản đồ.
- Giải thích: Hình 2.3, bề mặt Trái Đất được phép chiếu biểu hiện đúng diện tích. Còn hình 2.2, phép chiếu từ việc thu nhỏ bề mặt quả Địa Cầu rồi chuyển lên trên mặt phẳng, đã bị biến dạng rất nhiều về diện tích.
Khoảng cách thực tế từ Hà Nội đến Hải Phòng là khoảng 120 km. Trên một bản đồ hành chính Việt Nam, khoảng cách giữa hai thành phố đo được là 10 cm. Vậy bản đồ đó có tỉ lệ là bao nhiêu?
Lời giải
Ta có: 10 cm trên bản đồ ứng với 120 km trên thực địa.
- Vậy 1cm trên bản đồ ứng với: 120 : 10 = 12 (km thực địa) = 1 200 000 (cm).
=> Vậy tỉ lệ bản đồ là: 1 : 1 200 000.